Tematyka kazań bł. Biskupa Michała Kozala

• Authors: Lech Król

Title variants

EN

The subject of blessed Bishop Michał Kozal’s sermons

Abstracts

EN

The article introduces in the subject of blessed Bishop Michał Kozal’s sermons. It was developed to prepare the material base, necessary for scientific research and drafts on them. The raising of that subject was justified by the need of showing and developing of the Bishop’s influence on the history of Poland in the first decades of 20 century. Aims, he set in a variety of topics of his sermons, was brought to shaping such spiritual and moral level as to have an achieving in then families’ life first. In that he saw a possibility of evangelistic influence on the entire life of Church, community, nation or even the world. He sought to integrating the lay faithful and the local parish community, Church, socio-political life and patriotism. The topics of sermons were sue to Christian doctrine. In the article there were Sunday and festive sermons for adults, Sunday and festive exhortations for youths, themed and occasional sermons and Passion teachings taken into account. So, manuscripts of Bishop’s sermons, now developed and released on paper were the research materials. The analysis of sources let rank the sermons due to topics, show purposes and the way of their conducting together with existential conclusion. Under taken studies, there were topics shown: about Triune God, about the Church, about sacraments, about saints, about Christian life and about patriotism and socio-political life. It was them that set the structure of this article. The compiled subject will surely be an inspiration for further research on the preacher’s work of blessed Michał Kozal.

PL

Artykuł wprowadza w tematykę kazań bł. biskupa Michała Kozala. Został opracowany w celu przygotowania bazy materiałowej, koniecznej do prowadzenia dalszych nad nimi badań naukowych i opracowań. Opracowanie tematu uzasadniła potrzeba ukazania wpływu Błogosławionego na dzieje Kościoła i Polski, w pierwszych dziesiątkach lat XX wieku. Cele, jakie stawiał sobie w bogatej tematyce kazań, sprowadzał do kształtowania takiego poziomu duchowo-moralnego, aby miał swoje urzeczywistnienie najpierw w realiach życia ówczesnych rodzin. W ich zaś perspektywie widział z kolei możliwość ewangelizacyjnego ich oddziaływania na całokształt życia Kościoła, społeczeństwa, Narodu, a nawet świata. Dążył w nich do integrowania życia wiernych świeckich chrześcijan z lokalną wspólnotą parafialną, z Kościołem, życiem społeczno-politycznym i patriotyzmem. Tematykę kazań opierał na doktrynie chrześcijańskiej. W artykule uwzględniono kazania niedzielne i świąteczne dla dorosłych, egzorty niedzielne i świąteczne dla młodzieży, kazania tematyczne i okolicznościowe oraz nauki pasyjne. Materiałem badawczym były więc rękopisy kazań Błogosławionego, opracowane i wydane w wersji papierowej. Analiza źródeł umożliwiła przeprowadzenie uszeregowania kazań pod względem tematycznym, wskazanie celów i sposobu ich przeprowadzenia wraz z konkluzją egzystencjalną. W ramach podjętego studium wyłoniły się następujące tematy: O Bogu Trójedynym, o Kościele, o sakramentach, o świętych, o życiu chrześcijańskim oraz o patriotyzmie i życiu społeczno-politycznym. One wyznaczyły strukturę niniejszego artykułu. Opracowana tematyka zapewne inspiruje do podejmowania dalszych badań nad twórczością kaznodziejską Błogosławionego.

Keywords

EN

Kozal; sermons; Triune God; sacraments; saints; Christian life; socio-political life; patriotism

• Publisher: Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
• Journal: Studia Włocławskie
• Year: 2022
• Volume: 24
• Pages: 591-622

Dates

published

2022

Contributors

author

Lech Król

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Teologiczny
• Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku

• https://orcid.org/0000000276934614

References

• Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019.
• Boże Ciało, [Bydgoszcz, 11 VII 1925], s. 225–228.
• Chrystus mieszkając wśród nas jest nauczycielem naszym, [Kośc[ielec] [19]18, [Krostkowo,] [19]22, s. 606–609.
• Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu jak było na początku tak i teraz, i na wieki wieków. Amen. [Brak miejsca i daty], s. 595–597.
• IV niedziela Adwentu. [Jan Chrzciciel], [Brak miejsca i daty], s. 25–29.
• Dlaczego Świętych Pańskich czcić należy?, [Brak miejsca; 1 XI brak daty rocznej], s. 436–440.
• II święto Wielkanocy. [Chrystus uczy nas umiłowania modlitwy i pracy], [Bydgoszcz], fara, [13 IV] 1925, s.155–160.
• Jezus Chrystus jest Bogiem, [Krostkowo,] 22 V [19]21, s. 601–606.
• Kazanie na św. Szczepana. [Nasze bohaterstwo w wierze], Pob[iedziska, 26 XII 19]18, s. 38–42.
• Kazanie na uroczystość św. Jolenty. [Życie bł. Jolenty wzorem dla nas], [Gniezno, 15 VI] 1932, s. 377–382
• Kazanie pasyjne nr 1. [„Ojcze, odpuść im...”], [Pobiedziska, 22 II] 1920, s. 668–672.
• Kazanie pasyjne nr 2. [„...dziś ze mną będziesz w raju”], [Pobiedziska, 29 II] 1920, s. 673–677.
• Kazanie pasyjne nr 4. [„Boże mój,... czemuś mnie opuścił”], [Pobiedziska, 14 III] 1920, s. 677–682.
• Kazanie pasyjne [III]. Jezus prowadzony od Piłata do Heroda, Pob[iedziska 23 III 1919], s. 649–653.
• Kazanie pasyjne (IV). Jezus biczowany i ukoronowany, Pob[iedziska, 30 III 19]19, s. 653–657.
• Kazanie pasyjne (V). Jezus na śmierć skazany, Pob[iedziska, 6 IV 19]19, s. 657–661.
• Kazanie pasyjne (VII). Jezus na krzyżu umiera, Pob[iedziska, 18 IV (Wielki Piątek) 19]19, s. 665–668.
• Matka Boża Różańcowa, [Brak miejsca i daty], s. 365–369.
• Na Boże Narodzenie. [Po co przyszedł Zbawiciel], [Krostkowo], 25 XII 1920, s. 34–38.
• Na Chrystusa Króla, Żnin, [30 X] 1938, s. 349–351.
• Na IV niedzielę Adwentu. [Utrwalenie w dobrym – po misjach parafialnych], [Brak miejsca i daty], s. 29–33.
• Na IV niedzielę [Wielkiego] Postu. [Skutki Komunii świętej], [Gniezno], Katedra [10 III 19]18, [Gniezno], Szpital. [31 III 19]35, s. 137–141.
• [Na IV niedzielę Wielkiego Postu]. Pan Jezus złożony do grobu, [Bydgoszcz, 14 III] 1926, s. 489–491.
• Na IV [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. Co zapewnia dobrobyt?, [Krostkowo, 2 VII 19]22, s. 240–244.
• Na IV [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. O obowiązku, [Bydgoszcz, brak daty], s. 517–520.
• [Na II niedzielę Adwentu]. Przed spowiedzią kwartalną, [Bydgoszcz], 4 XII [19]26, s. 444–447.
• Na II niedzielę Adwentu. [Stałość przekonań i męstwo Jana Chrzciciela], [Bydgoszcz, brak daty], s. 441–444.
• Na II niedzielę po Trzech Królach. [Szczęśliwe małżeństwo], [Brak miejsca i daty], s. 85–90.
• Na II niedzielę po Trzech Królach. [Radość w życiu człowieka], [Gniezno], Szpital, 20 I 1935, s. 462–465.
• Na II niedzielę po Wielkanocy. [Kapłani – pasterze w imieniu Chrystusa], [Bydgoszcz, brak daty], s. 494–497.
• [Na II niedzielę Wielkiego Postu]. Pan Jezus ukrzyżowany, [Bydgoszcz, 28 II] 1926, s. 484–486.
• [Na XIX niedzielę po Zielonych Świątkach]. O częstej Komunii świętej, Pob[iedziska, 19X 19]19, s. 319–323.
• Na XIX [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. Ku czci św. Hieronima, [Krostkowo, 25 IX 1921], s. 323–327.
• Na XXI [niedzielę po [Zielonych]. [Obowiązek darowania uraz], [Bydgoszcz, brak daty], s. 536–539.
• Na XXI [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach, o miłości nieprzyjaciół, [Bydgoszcz, brak daty], s. 539–542.
• Na XXII [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. [„Dajcie cesarzowi, co jest cesarskiego, a Bogu, co jest Bożego”], [10 X] 1935, u św. Jerzego dla gimnazjalistów, s. 542–545.
• Na XXII [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. [Niezależność Kościoła], [Brak miejsca i daty], s. 333–338.
• Na introdukcję ks[iędza] proboszcza [Kazimierza] Roeslera w Mieścisku, [Mieścisko, 29 IX 1931], s. 836–841.
• Na XI niedzielę po [Zielonych] Świątkach. [Ocalenie grzesznika], [Brak miejsca i daty], s. 284–288.
• Na jubileusz 50-lecia kapłaństwa J.E. Ks. Biskupa Laubitza, [Gniezno, 20 III 1938], s. 860–867.
• Na Mięsopustną niedzielę. Korzyści słuchania słowa Bożego, [Pobiedziska, 8 II 1920], s. 105–110.
• Na niedzielę IV po Wielkanocy. [Tylko Kościół katolicki jest apostolski], Pob[iedziska], [18 V 19]19, s. 170–174.
• Na niedzielę IV po [Zielonych] Świątkach. [Znamiona prawdziwego Kościoła – jeden], [Krostkowo, 2 VII] 1922, s. 245–249.
• Na niedzielę II po Wielkanocy. Kazanie [o miłości Dobrego Pasterza i naszych obowiązkach względem Niego], [Brak miejsca i daty], s. 165–168.
• Na niedzielę IX po [Zielonych] Świątkach. [Dlaczego Jezus płakał], [Krostkowo], 17 VII [19]21, s. 276–280.
• Na niedzielę I po [Zielonych] Świątkach. Przygotowanie na Boże Ciało, [Bydgoszcz, 30 V] 1926. [Bydgoszcz], Schr[onisko, 12 VI] 1927, s. 511–514.
• Na niedzielę XVI po [Zielonych] Świątkach. Trzy podstawy życia chrześcijańskiego według Łk 14, 1–11, [Brak miejsca i daty], s. 311–315.
• Na niedzielę Trójcy Przenajświętszej. [Istota i dary Trójcy Przenajświętszej], [Brak miejsca i daty], s. 220–224.
• Na niedzielę III po Wielkanocy. [Marność dóbr doczesnych i obowiązek troski o zbawienie], Pobiedziska, [25 IV 19]20, s. 168–170.
• Na [niedzielę] Zapustną. [Męka i śmierć Chrystusa], Pob[iedziska, 2 III 19]19, s. 114–118.
• Na [niedzielę] Zapustną. [Służyć Chrystusowi], [Bydgoszcz, 27 II] 1927, s. 478–481.
• Na Nowy Rok. [Szczęścia mamy szukać u Boga], [Brak miejsca i daty], s. 63–67.
• Na Nowy Rok [1920]. [Módl się i pracuj], [Pobiedziska, 1 I 1920], s. 56–58.
• Na odpust św. Jadwigi [Śląskiej]. [Wartość królestwa niebieskiego], Glesno, [16 X] 1921, s. 413–419.
• [Na Ofiarowanie Pańskie]. Kazanie o abstynencji, [Gniezno, 2 II 1937], s. 90–96.
• [Na ostatnią niedzielę po Zielonych Świątkach]. Obowiązki dzieci wobec rodziców, [Bydgoszcz, brak daty], s. 551–554.
• Na VIII [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. [Mądre korzystanie z dóbr doczesnych], Rościnno, [26 VII] 1936, ze zmianami, s. 272–276.
• Na V niedzielę po Wielkanocy. O modlitwie, Pobiedziska, [brak daty], s. 178–182.
• [Na V niedzielę po Wielkanocy]. O tajemnicy Trójcy Przenajświętszej, [Krostkowo, 1921], s. 183–187.
• Na I niedzielę po Wielkanocy. [Niedowiarstwo i wiara św. Tomasza], Pob[iedziska], [27 IV] 1919, s. 160–164.
• Na XV [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. Przygotowanie na śmierć, Pobiedziska, [18 IX] 1927, s. 302–306.
• Na Poniedziałek Zielonych Świątek. [Wiara jest potrzebna każdemu człowiekowi], [Bydgoszcz] Florian, [9 VI 19]24, s. 217–210.
• Na prymicje [ks. Czesława Kozala], [Krotoszyn, po 12 VI 1938], s. 867–872.
• Na Quinquagesimę. Chrystus Pan lekarstwem ludzkości, [Brak miejsca i daty], s. 110–114.
• Na Septuagesimę. O słuchaniu słowa Bożego, [Pobiedziska, 1 II 1920], s. 101–105.
• Na Sexagesimę. [Jak słuchać słowa Bożego], [Bydgoszcz, 7 II] 1926, s. 476–478.
• [Na VII niedzielę po Zielonych Świątkach]. [Wezwanie do czynnego życia religijnego], Szczawnica, 28 VII 1935, s. 263–268.
• [Na VII niedzielę po Wielkanocy]. [Chrystus Pan przestrzega uczniów], Koś[cielec], [19]18, s. 191–194.
• Na VI niedzielę po [Zielonych] Świątkach. Cud pomnożenia chleba – cud Komunii świętej, [Brak miejsca i daty], s. 255–259.
• Na XVI [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. O nieomylności Kościoła katolickiego, [Krostkowo], 24 IX [19]22, s. 306–310.
• Na XVI niedzielę po [Zielonych] Świątkach. Niedziela jak dzień odpoczynku i modlitwy, [Brak miejsca i daty], s. 315–319.
• Na święto św. Antoniego. [W św. Antonim znajdujemy środki i lekarstwa na dzisiejsze słabości i niedomagania nasze], [Brak miejsca, 13 VI 1931], s. 386–391.
• Na [święto] św. Franciszka z Asyżu. [Szczęśliwy jest tylko ten, kto Chrystusowi służy], [Brak miejsca, 4 X] 1935, s. 403–408.
• Na [święto] św. Franciszka z okazji 700-lecia franciszkanów w Polsce, [Brak miejsca, 4 X] 1937, s. 408–413.
• Na [święto] św. Marcina. [Od św. Marcina uczymy się miłosierdzia], [Brak miejsca, 11 XI] 1926, s. 424–427.
• Na [święto] św. Marcina. [Strzec światła wiary], 14 [XI] [19]20 w Wyrzysku, s. 419–424.
• Na [święto] M[atki] B[ożej] Szkaplerznej], Śmiłowo, [16 VI] 1922, s. 360–365.
• Na św. Szczepana. [Wiara mężna i miłość gorąca], [Krostkowo, 26 XII 1920], s. 43–47.
• Na święto Trzech Króli. Dlaczego przyszedł Pan Bóg na świat jako dziecię?, [Bydgoszcz, 6 I] 1926, s. 453–455.
• Na święto Zielonych Świąt (1933). [Łaska uświęcająca], [Sodalicja Akademiczek, [1937], s. 202–208.
• Na Trzech Króli. [Wszechświat i sumienie prowadzą do Boga], [Brak miejsca i daty], s. 76–81.
• Na III niedzielę Adwentu. [Sakrament pokuty], [Bydgoszcz, brak daty], s. 447–450.
• [Na III niedzielę Adwentu]. Eucharystia środkiem wyrobienia czystego charakteru, [Bydgoszcz], 12 XII [19]29, s. 450–453.
• [Na III niedzielę Wielkiego Postu]. O Krwi Najświętszej Pana Jezusa, [Bydgoszcz, 7 III] 1926, s. 486–488.
• Na III niedzielę [Wielkiego] Postu. [Wrogowie Kościoła], [Brak miejsca i daty], s. 132–137.
• Na uroczystość św. Anny. [Św. Anna jako wzór życia żon i matek], [26 VII] 1920, w Kosztowie, s. 399–403.
• Na uroczystość św. Antoniego. [Naśladowanie cnót św. Antoniego szczególnie potrzebnych w dzisiejszych warunkach], [Brak miejsca, VI] 1933, s. 391–395.
• [Na uroczystość bł. Jolenty]. [Bł. Jolenta wzorem niewiasty], [Gniezno, franciszkanie, 15 VI] 1934, s. 382–386.
• Na uroczystość Rodziny Świętej. [Posłannictwo rodziny chrześcijańskiej, Żegiestów, napisałem 7 I [19]33 od 10.15–12.25, s. 81–85.
• Na uroczystość św. Stanisława Kostki. Egzorta dla młodzieży, [Bydgoszcz, 13 XI 1926], s. 554–557.
• Na uroczystość św. Wincentego. [Św. Wincenty wzorem chrześcijańskiej miłości bliźniego, Gniezno, Lecznica Lecha, [19 VII] 1936, s. 396–398.
• Na [uroczystość] św. Wojciecha, [Gniezno, 1928–1938], s. 374–377.
• [Na uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego], [Brak miejsca i daty], s. 153–155.
• Na Wielkanoc 1934. [Zmartwychwstanie Pańskie źródłem przekonań katolickich i drogowskazem katolickiego życia], [1 IV 1934], s. 142–147.
• Na Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. [Maryja Królową nieba i ziemi], Schronisko, [Brak daty], s. 356– 359.
• Na Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. [Maryja naszym ratunkiem, pomocą i pociechą], [Krostkowo], 15 VIII 1921], s. 351–255.
• Na Wszystkich Świętych. [Czego nas ta uroczystość uczy i do czego pobudza], [Krostkowo], 1 XI [19] 22, s. 431–436.
• Na zakończenie starego roku [1926]. [Chrystus naszą drogą, prawdą i życiem], [Bydgoszcz], fara [31 XII] 1926, s. 47–51.
• Na zakończenie starego roku [1927]. [Życie na wzór Chrystusa], [Bydgoszcz], fara [31 XII] 1927, s. 51–56.
• Na Zielone Święta. [Duch Święty mieszka w nas], [Brak miejsca, 16 V] (1937), s. 208–213.
• Na Zielone Świątki. [Duch Święty nas oświeca i uświęca (1)], Pob[iedziska, 8 VI 19]19, Krostkowo], Gimn[azjum], s. 194–198.
• Na Zielone Świątki. [Duch Święty nas oświeca i uświęca (2)], Pob[iedziska, 8 VI 19]19, s. 198–202.
• Niedziela IV po [Zielonych] Świątkach. [Dlaczego i jak pracować należy], Krostk[owo, 20 VI 19]20, s. 237–240.
• Niedziela XXIV po [Zielonych] Świątkach [Bóg czeka cierpliwie na nawrócenie grzesznika]. [Krostkowo], 7 XI [19]20, s. 338–341.
• O Opatrzności Bożej. [Krostkowo, brak daty], s. 594–595.
• [Po bierzmowaniu]. Oczytaniu złych książek, [Bydgoszcz, brak daty], s. 557–560.
• Polskę uratuje małżeństwo katolickie, Gniezno, [przed 16 II 1928], s. 635–640.
• „Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia”, [Krostkowo, 8 V 1921], s. 597–601.
• [XVI niedziela po Zielonych Świątkach]. [O godności kobiety], [Bydgoszcz, 9 IX 1923], s. 520–526.
• [VI niedziela po Wielkanocy]. O zgorszeniu, Pob[iedziska, 18 V19]19, s. 187–190.
• Umrzeć czy cierpieć?, [Brak miejsca i daty], s. 640–644.

Identifiers

DOI

10.52404/ttnwloc.stwl.24.29

Biblioteka Nauki

2234810