Wpływ Covid-19 na stan środowiska w kontekście hierarchizacji potrzeb nabywania produktów codziennego użytku, zrównoważonej gospodarki odpadami oraz świadomości ekologicznej

• Authors: Krzysztof Kubasek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsza praca jest próbą odpowiedzi na pytania związane z wpływem stanu pandemii COVID-19 na zachowania konsumenta, jego hierarchizację potrzeb, stan świadomości ekologicznej, w kontekście ogólnie pojętej ochrony środowiska oraz zrównoważonej gospodarki.Autor, analizując szereg raportów dotyczących wpływu pandemii na zachowania człowieka i środowisko, zgłębiając źródła naukowe dotyczące zachowań konsumenckich i nastrojów społecznych w dobie kryzysów gospodarczych, szuka odpowiedzi na pytania, na jakie dziedziny życia człowieka pandemia wywarła największy wpływ i czy środowisko naturalne skorzysta na tych zmianach. W pracy podjęto między innymi pytania: „Czy chwilowe zatrzymanie wszelkiej aktywności związane z lockdownem przyczyniło się do refleksji i zmiany zachowań w kontekście stylu postępowania społeczeństwa konsumpcyjnego?”, „Czy nowa rzeczywistość postpandemiczna będzie oparta na świadomych zrównoważonych wyborach konsumenckich?” i „Czy pandemia jest dla nas ratunkiem w dobie katastrofy klimatycznej?”.Zgłębiając źródła naukowe z dziedziny zachowań konsumenta, autor dochodzi do wniosku, że reakcja społeczna na efekty pandemii oraz trudne wydarzenia gospodarcze jest przewidywalnym mechanizmem. Podpierając się analizami wyników badań naukowych dotyczącymi emisji CO2 do atmosfery oraz wypowiedziami ekspertów z dziedziny ochrony środowiska, jak również zachowań konsumenta, autor wysnuwa konkluzję, że po krótkotrwałej poprawie stanu środowiska wywołanej zatrzymaniem gospodarki może dojść do tak zwanego efektu zanieczyszczeń odwetowych, które znacząco pogorszą stan środowiska w porównaniu do stanu przed pandemią.Autor jako cel niniejszych badań konstruuje własny scenariusz rzeczywistości postpandemicznej, w której wartością i kluczem do podejmowania decyzji w kierunku pozytywnej zmiany będzie motoryka świadomych, opartych na zrównoważonej gospodarce, systemowych rozwiązań.

Keywords

PL

ekologia; zrównoważona gospodarka; zachowania konsumenta; pandemia; Covid-19; ochrona środowiska; kryzys gospodarczy; nadkonsumpcjonizm; katastrofa klimatyczna; emisja gazów cieplarnianych

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
• Journal: inAW Journal – Multidisciplinary Academic magazine
• Year: 2021
• Volume: 2
• Issue: 1
• Pages: 19-36

Dates

published

2021-06-13

Contributors

author

Krzysztof Kubasek

• a:1:{s:5:"pl_PL";s:61:"Akademia Sztuk Pięknych im Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu";}

References

• Apostolou N., Pandemia i plastikowy śmietnik 2020, „Deutsche Welle”, https://p.dw.com/p/3bQmL [dostęp: 1–4.03.2021].
• Badania EuroStat, Packaging waste statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Packaging_waste_statistics#Waste_generation_by_packaging_material [dostęp: 1–4.03.2021].
• Badanie IPSOS, Polski konsument w czasach koronawirusa, https://www.ipsos.com/pl-pl/polski-konsument-w-czasach-koronawirusa-nowe-badanie-syndykatowe [dostęp: 1–4.03.2021].
• CREA – Centre for Research on Energy and Clean Air, China Nationally Determined Contribution (NDC) and Domestic 14th Power Five-Year-Plan (FYP), https://energyandcleanair.org/publications/draworld-china-climate-five-year-plan/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• Dyrcz R., Efekt pandemii: załamanie konsumpcji, czyli szok popytowy, Blog Polskiego Instytutu Credit Mana­gement, 2020, https://picm.pl/creditblog/efekt-pandemii-zalamanie-konsumpcji-czyli-szok-popytowy/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• EPA United States Environmental Protection Agency, Sources of Greenhouse Gas Emissions, https://www.epa.gov/ghgemissions/sources-greenhouse-gas-emissions [dostęp: 1–4.03.2021].
• Esbud Zakład Przetwarzania Odpadów, Odpady medyczne – jak wygląda ich utylizacja?, https://esbud.pl/odpady-medyczne-i-ich-utylizacja/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• Europejska Agencja Środowiska, Transport, https://www.eea.europa.eu/pl/themes/transport/intro#:~:text=Jednocze%C5%9Bnie%20transport%20jest%20g%C5%82%C3%B3wnym%20%C5%BAr%C3%B3d%C5%82em,fragmentacji%20siedlisk%20i%20uszczelniania%20powierzchni [dostęp: 1–4.03.2021].
• Federacja Polskich Banków Żywności, Nie marnuj jedzenia, https://bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2020/10/Raport_NieMarnujJedzenia_2020.pdf [dostęp: 1–4.03.2021].
• Haque M.S., Uddin S., Sayem S.M., Mohib K.M., Coronavirus disease 2019 (COVID-19) induced waste scenario, 7 listopada 2020, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7648514/ [dostęp: 3.03.2021].
• Inspekcja Ochrony Środowiska, http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current [dostęp: 1–4.03.2021].
• IPSOS, Mykowski A., Jak epidemia zmieniła nasz stosunek do ekologii, https://www.ipsos.com/pl-pl/jak-epidemia-zmienila-nasz-stosunek-do-ekologii [dostęp: 1–4.03.2021].
• IPSOS, Polski konsument w „nowej normalności”, 2020, https://www.ipsos.com/pl-pl/polski-konsument-w-nowej-normalnosci [dostęp: 1–4.03.2021].
• Karaczun Z., Koronawirus ogranicza emisję CO2. Kryzys po pandemii może jednak zepchnąć ochronę klimatu na drugi plan, „Newseria Biznes”, https://biznes.newseria.pl/news/koronawirus-ogranicza,p46255587 [dostęp: 1–4.03.2021].
• Karwowski M., Zielińska A., Jankowska D.M., Strutyńska E., Omelańczuk I., Lebuda I., Creative Lockdown. A Daily Diary Study of Creative Activity During Pandemics, „Frontier in Psychology”, 2021, February, https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2021.600076/full [dostęp: 1–4.03.2021].
• Kieżel E., Zmiany zachowań a racjonalność w postępowaniu polskich konsumentów, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2001.
• Koronawirus odkaża powietrze i mnoży śmieci, „Business Insider”, 2020, https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/koronawirus-wplyw-na-srodowisko/dvgdfsh [dostęp: 1–4.03.2021].
• KPMG, Karasek J., Musiał A., Gaponiuk K., raport pt. Nowa rzeczywistość: konsument w dobie COVID-19. Jak zmieniły się zwyczaje zakupowe Polaków w czasie koronawirusa?, https://home.kpmg/pl/pl/home/insights/2020/09/raport-nowa-rzeczywistosc-konsument-w-dobie-covid-19-jak-zmienily-sie-zwyczaje-zakupowe-polakow-w-czasie-koronawirusa.html [dostęp: 1–4.03.2021].
• Le Quéré C., Jackson R.B., Jones M.W. i in., Temporary reduction in daily global CO2 emissions during the COVID-19 forced confinement, „Nature Climate Change”, 2020, vol. 10, p. 647–653, https://doi.org/10.1038/s41558-020-0797-x.
• Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Co to są gazy cieplarniane, https://www.pgi.gov.pl/muzeum.html [dostęp: 1–4.03.2021].
• Polacy boją się o dochody i ograniczają wydatki, Badanie ARC Rynek i Opinia w dniach od 3 do 10 czerwca 2020, próba N=1066, https://arc.com.pl/polacy-boja-sie-o-dochody-i-ograniczaja-wydatki/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• Roubini N., Project Syndicate, The Coming Greater Depression of the 2020s, https://www.project-syndicate.org/columnist/nouriel-roubini [dostęp: 1–4.03.2021].
• Rzemieniak M., Nowe tendencje w zachowaniach konsumentów – perspektywa marketingowa, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Politechnika Lubelska, Lublin 2016.
• Serafińska K., Jak wpłynęła na nas epidemia? Badania psychologów, „Przegląd Uniwersytecki”, 2021, nr 4 (234), https://uni.wroc.pl/wp-content/uploads/2020/12/PU_4_234_2020_www.pdf [dostęp: 1–4.03.2021].
• Sieroń A. , Czy pandemia COVID-19 spowoduje zapaść globalnej gospodarki?, „Przegląd Uniwersytecki on-line”, https://uni.wroc.pl/czy-pandemia-covid-19-spowoduje-zapasc-globalnej-gospodarki/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• Siwek A., POSbistro blog, Pandemia zwiększyła zapotrzebowanie na dowozy jedzenia, które trwa do te­raz!, https://posbistro.com/blog/pl/pandemia-zwiekszyla-zapotrzebowanie-na-dowozy-jedzenia-ktore-trwa-do-teraz/ [dostęp: 01-04.03.2021].
• Starzyńska-Rosiecka D., Badanie: 42 proc. Polaków przyznaje, że zdarza im się wyrzucić żywność, Nauka o Polsce. Portal Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C79193%2Cbadanie-42-proc-polakow-przyznaje-ze-zdarza-im-sie-wyrzucic-zywnosc.html [dostęp: 1–4.03.2021].
• Szafranek-Braś K., Czy pandemia to Eldorado dla spalarni odpadów medycznych?, „Teraz Środowisko”, https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/odpady-medyczne-szpitale-spalarnie-pandemia-Szafranek-Bras-9711.html [dostęp: 1–4.03.2021].
• Szczepański J., Wydajność pracy a konsumpcja, „Nowe Drogi. Czasopismo Społeczno-Polityczne”, 1976, nr 11.
• Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność, red. Proper Medical Writing, inicjatywa Nauka przeciw pandemii, Warszawa 2021, https://naukaprzeciwpandemii.pl/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• Śleszyńska-Świderska A., Zachowania polskich konsumentów w warunkach globalnego kryzysu gospodar­czego, rozprawa doktorska pod kierunkiem dr. hab. Jerzego Borowskiego, prof. UwB, Wydział Ekonomii i Zarządzania, Uniwersytet w Białymstoku, 2017.
• Wandas M., Emisje CO2 w Chinach spadły o 100 milionów ton. Przez koronawirusa, Smog Lab, https://smoglab.pl/emisje-co2-w-chinach-spadly-o-100-milionow-ton-przez-koronawirusa/ [dostęp: 1–4.03.2021].
• Wisłocka I., Bandowski K., raport pt. Nowy obraz polskiego konsumenta. Postawy i zachowania Polaków w obliczu pandemii koronawirusa, https://www.pwc.pl/pl/publikacje/nowy-obraz-polskiego-konsumenta.html [dostęp: 1–4.03.2021].
• World Meteorological Organization, Greenhouse gas concentrations in atmosphere reach yet another high, https://public.wmo.int/en/media/press-release/greenhouse-gas-concentrations-atmosphere-reach-yet-another-high [dostęp: 1–4.03.2021].
• Żuchowski I., Brelik A., Wybrane zagadnienia teorii zachowania konsumenta, „Zeszyty Naukowe Ostrołęc­kiego Towarzystwa Naukowego”, R. 2007, nr 21, s. 207–231, http://mazowsze.hist.pl/28/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/650/2007/23163/ [dostęp: 1–4.03.2021].

Identifiers

DOI

10.52652/inaw.60