Umowa pomiędzy spółką dominująca a zależną jako podstawa wywierania wpływu na spółkę zależną

• Authors: Grzegorz Nita-Jagielski

Title variants

EN

Agreement between the parent company and the subsidiary as the basis for excessing the influence on the subsidiary

Abstracts

EN

The links between the entities in the group assume the possibility and the need for the parent company (controlling) to exert influence over the subsidiaries. The subject of the analysis was the possibility of using contractual instruments: whether the parent company can agree with a subsidiary, based on which the competence to influence the decision on the subsidiary will be reserved for it. Polish law, unlike, for example, German law, does not provide for any regulation of corporate subordination agreements. In the absence of relevant regulations, it is not allowed to conclude an agreement providing for an influence by the parent company on a subsidiary with organizational (systemic) consequences. Such contracts do not fall within the limits of freedom of contract (statutory freedom). Regardless of this, the agreement with the parent company is not an appropriate regulatory instrument concerning the competencies of the subsidiary’s governing bodies, as it is a matter of statutory (contractual) regulation.

PL

Powiązania pomiędzy podmiotami w grupie zakładają możliwość i potrzebę wywierania wpływu przez spółkę dominującą (kontrolującą) na spółki zależne. Przedmiotem analizy jest możliwość wykorzystania instrumentów umownych: czy spółka dominująca może zawrzeć ze spółką zależną umowę, na podstawie której zastrzeżona dla niej zostanie kompetencja do oddziaływania decyzyjnego na spółkę zależną. Polskie prawo, w przeciwieństwie np. do niemieckiego, nie zawiera unormowania koncernowych umów o podporządkowanie. Przy braku stosownych regulacji nie jest dopuszczalne zawarcie umowy przewidującej oddziaływanie przez spółkę dominującą na spółkę zależną z konsekwencjami organizacyjnymi (ustrojowymi). Umowy takie nie mieszczą się w granicach swobody umów (wolności statutowej); niezależnie od tego umowa ze spółką dominującą nie jest właściwym instrumentem regulacyjnym odnośnie kompetencji organów spółki zależnej, gdyż jest to materia regulacji statutowej (umownej).

Keywords

PL

spółka dominująca; spółka zależna; umowa o podporządkowanie; umowa o zarządzanie; wywieranie wpływu; swoboda umów

EN

parent company; subsidiary company; subordination contract; management contract; influence; freedom of contract

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Studia Prawnicze
• Year: 2018
• Issue: 5 spec.
• Pages: 117-149

Dates

published

2018

Contributors

author

Grzegorz Nita-Jagielski

• https://orcid.org/0000000157834581

References

• Artmann E., Gesellschaftsrechtliche Fragen der Organschaft. Zugleichein Beitragzum Konzernrecht, Wiedeń 2004.
• Emmerich V., Habersack M. (red.), Aktien- und GmbH-Konzernrecht, München 2008.
• Gesellschaftsrechtliche Probleme der Organschaft. Zugleich Beitrag zum Konzernrecht, Wien 2004.
• Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2017.
• Gündogdu G., Das türkische Konzernrechtim Lichte des schweizerischen und deutschen Rechts, Frankfurt am Main 2014.
• Katner W.J. (red.), Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, System Prawa Prywatnego, t. 9, Warszawa 2010.
• Katner W.J. (red.), Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, System Prawa Prywatnego t. 9, Warszawa 2018.
• Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania, t. 3, Warszawa 2014.
• Konder-Comparato F., Die Konzerne im neuen brasilianischen Aktiengesetz, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 1979, nr 4, s. 583-607.
• Kopaczyńska-Pieczniak K., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Biblioteka Prawa Spółek, t. 2, Warszawa 2010.
• Kruczalak-Jankowska J., Umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem – próba systematyzacji, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2009, nr 21, s. 353-364.
• Kwaśnicki R.L., Przygrodzka M., Umowy holdingowe w prawie prywatnym oraz holdingowym, „Radca Prawny” 2005, nr 4.
• Leipert T., Istota koncernu a art. 4 § 1 pkt f k.s.h., „Przegląd Prawa Handlowego” 2006, nr 2, s. 51-58.
• Liebscher T., GmbH-Konzernrecht, München 2006.
• Mohn A., Die Gesellschaftsgruppe im italienischen Rect : eine Untersuchung unter besonderer Berücksichtigung der Entwicklung im Europäischen Recht, Berlin-Boston 2012.
• Moskała P., Prawne instrumenty zarządzania zgrupowaniem spółek kapitałowych, Warszawa 2018.
• Nita-Jagielski G., Tendencje europejskie w zakresie regulacji grup spółek (koncernów), [w:] J. Kruczalak-Jankowska (red.), Wpływ europeizacji prawa na instytucje prawa handlowego, Warszawa 2013, s. 157-171.
• Opalski A. (red.), Kodeks spółek handlowych, T. 2A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do art. 151–226, Warszawa 2018.
• Opalski A., Koncern w polskim prawie spółek – porównanie z prawem niemieckim, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998, nr 7, s. 20-29.
• Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
• Peter V. Kunz, Konzernverträge: Möglichkeiten sowie Risiken, „Gesellschaftsund Kapitalmarktrecht” 2017, nr 2, s. 172-184.
• Pyzioł W. (red.), Kodeks spółek handlowych, Warszawa 2008.
• Radwan A., Regucki T., The Possibilities for and Barriers to Sustainable Companies in Polish Company Law, University of Oslo Faculty of Law Research Paper, nr 2012-32.
• Rajski J. (red.), Prawo zobowiązań – część szczegółowa, System Prawa Prywatnego, t. 7, Warszawa 2018.
• Romanowski M., Pojęcie spółki dominującej w kodeksie spółek handlowych, „Państwo i Prawo” 2004, nr 5, s. 76-87.
• Schmidt K., Gesellschaftsrecht, Köln-Berlin-Bonn-München 2002.
• Schubel J., Domański G., Krytycznie o projekcie prawa grup spółek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011, nr 5, s. 5-13.
• Spinlder G., Stilz E. (red.), Kommentar zum AktG, t. 2, München 2015.
• Stanik M., Zasada przejrzystości stosunków korporacyjnych w polskim prawie grup spółek, Warszawa 2017.
• Staranowicz T., Regulacja prawna holdingu w K.S.H., „Radca Prawny” 2003, nr 6, s. 78-90.
• Stec M. (red.), Prawo umów handlowych, System Prawa Handlowego t. 5, Warszawa 2017.
• Stecki L., Koncern, Toruń 2001.
• Szajkowski A. (red.), Prawo spółek osobowych, System Prawa Prywatnego, t. 16, Warszawa 2008.
• Szczęsny R., Konieczność zatwierdzenia umowy holdingowej przez akcjonariuszy spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006, nr 5, s. 54-58.
• Szmid K., Natura stosunku spółki akcyjnej jako delimitacja zasady swobody umów w prawie polskim i amerykańskim, Warszawa 2015.
• Szumański A., Ograniczona regulacja prawa holdingowego (prawa grup spółek) w kodeksie spółek handlowych, „Państwo i Prawo” 2001, nr 3, s. 20-39.
• Targosz T., Art. 7 k.s.h. – czy rzeczywiście zalążek regulacji prawa holdingowego?, „Rejent” 2003, nr 1, s. 105-132.
• Tarska M., Zakres swobody umów w spółkach handlowych, Warszawa 2012.
• Telke J., Russisches Konzernrecht, Berlin 2012.
• Trzaskowski R., Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych, Kraków 2005.
• Ustawa z 31 sierpnia 1976 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (niem. Körperschaftsteuergesetz), BGBl. I, S. 4144 z 2002 r.
• Ustawa z 6 października 1965 r. o akcjach (niem. Aktiengesetz), BGBl. I, S. 1089.
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, t.j. Dz.U. 2017, poz. 1577 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, t.j. Dz.U. 2017, poz. 2152.
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, t.j. Dz.U. 2018, poz. 395.
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników, t.j. Dz.U. 2018, poz. 2170.
• Warchoł J., Umowy koncernowe w prawie niemieckim i polskim, Kraków 2001.
• Wąż P., Kodeks spółek handlowych jako źródło polskiego prawa koncernowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008, nr 6, s. 44-51.
• Wąż P., Koncern umowny w prawie polskim, „Prawo Spółek” 2007, nr 11, s. 14-24.
• Włodyka S., Prawo koncernowe, Kraków 2003.
• Włodyka S., Strategiczne umowy przedsiębiorców, Warszawa 2000.
• Wojtyczek M., Dopuszczalność zawierania tzw. umów holdingowych w świetle przepisów kodeksu spółek handlowych, „Prawo Spółek” 2002, nr 5, s. 27-36.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.6242963

Biblioteka Nauki

2012634