„Porzuciłam moje córki”. Macierzyństwo jako opresja w przekazie kultury popularnej

• Authors: Beata Czuba

Title variants

EN

„I Left my Daughters” Maternity as an Opression in the Transmission of Popular Culture

Abstracts

EN

Contemporary literature and film more and more often take up the topic of motherhood as oppression. An emotionally engaging film or literary message can be an effective way for the recipient to tame his own fears and make important social comparisons, especially in a situation where he or she lacks social support. The subject of the analysis of this article is the story of Leda, the heroine of Elena Ferrante's book. A daughter and the main character of the film directed by Maggie Gyllenhaal. The figure of Leda is disturbing, it seems to be a contradiction of the myth of the 'good mother'. At the same time, it allows the reader/viewer to get to know the psychological and social side of motherhood, which is an enslaving and unwanted 'mask'. Leda's case study aims to answer the question: "What meanings does popular culture introduce to the discourse on unwanted motherhood?" A pop-culture message (book, film) addressed to a wide audience makes it possible to present the problem of difficult motherhood in terms of the intergenerational experience of many women. The book and the film affirmatively present the complex motivations of the protagonists. The picture of motherhood presented in this way does not confirm the myth of the 'ideal mother', but it does not negate it either. The myth of motherhood is indispensable and still important in the process of constructing the personal and social identity of women.

PL

Współczesna literatura oraz film coraz częściej podejmują temat macierzyństwa jako opresji. Angażujący emocjonalnie przekaz filmowy bądź literacki może być dla odbiorcy skutecznym sposobem oswajania własnych lęków, dokonywania ważnych społecznych porównań, szczególnie w sytuacji, gdy brakuje mu społecznego wsparcia. Przedmiotem analizy tego artykułu jest historia Ledy ̶ bohaterki książki Eleny Ferrante pt. Córka oraz jednocześnie głównej postaci filmu w reżyserii Maggie Gyllenhaal. Postać Ledy niepokoi, wydaje się zaprzeczeniem mitu ‘dobrej matki’. Jednocześnie pozwala czytelnikowi/ widzowi poznać psychologiczną i społeczną stronę macierzyństwa, które zniewala, jest niechcianą ‘maską’. Studium przypadku Ledy ma na celu odpowiedź na pytanie: „Jakie znaczenia wprowadza kultura popularna do dyskursu na temat niechcianego macierzyństwa?”. Przekaz popkulturowy (książka, film) adresowany do szerokiej publiczności umożliwia ukazanie problemu trudnego macierzyństwa w kategoriach międzypokoleniowego doświadczenia wielu kobiet. Książka i film prezentują w sposób afirmatywny złożone motywacje bohaterek. Przedstawiony w ten sposób obraz macierzyństwa nie jest potwierdzeniem mitu ‘idealnej matki’, ale również nie neguje go. Mit macierzyństwa jest niezbędny i wciąż pozostaje ważny w procesie konstruowania osobistej i społecznej tożsamości kobiet.

Keywords

PL

macierzyństwo; kultura popularna; mit

EN

motherhood; popular culture; myth

• Publisher: Uniwersytet Bielsko-Bialski
• Journal: Media i Społeczeństwo
• Year: 2022
• Issue: 16
• Pages: 232-245

Dates

published

2022

Contributors

author

Beata Czuba

• Wojskowa Akademia Techniczna

• https://orcid.org/0000000225446506

References

• Bartosz B., Doświadczanie macierzyństwa: analiza narracji autobiograficznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Burszta W.J., Joseph Campbell i potrzeba mitu, [w:] Joseph Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
• Campbell J., Bohater o tysiącu twarzy, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
• Campbell J., Potęga mitu, Wydawnictwo Znak, Kraków 2013.
• Cieślińska-Miszczuk A., Macierzyństwo: szanse i ograniczenia perspektywa psychologii osoby, Difin, Warszawa 2017.
• Deręgowska J., Konteksty współczesnego macierzyństwa: perspektywa młodych naukowców, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, Poznań 2012.
• Dudek Z.W., Psychologia mitów greckich, ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa 2013.
• Dudek Z.W., Psychologia rodziny: macierzyństwo, ojcostwo, mity rodzinne, Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa 2007.
• Dzwonkowska-Godula K., „Tradycyjnie czy nowocześnie?”:wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015.
• Ferrante E., Córka, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2017.
• Karwowska M., Macierzyństwo wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2007.
• Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2003.
• Krajewski M., Kultury kultury popularnej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2005.
• Męcina J., Jak wspierać łączenie obowiązków rodzinnych z zawodowymi, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009.
• Ruszkiewicz D., Małżeństwo i macierzyństwo w refleksji kobiet niezamężnych i bezdzietnych, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Piotrków Trybunalski 2016.
• Sikorska M., Praktyki rodzinne i rodzicielskie we współczesnej Polsce – rekonstrukcja codzienności, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2019.
• Sikorska M., Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko: o nowym układzie sił w polskich rodzinach, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• Skowrońska-Pućka A., (Przed)wczesne macierzyństwo - perspektywa biograficzna: diagnoza, pomoc i wsparcie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2016.
• Melosik Z., Rap, walka o znaczenia i pedagogika, Problemy kulturowej tożsamości, https://www.nck.pl/upload/archiwum_kw_files/artykuly/384.pdf (29.11.2018).
• https://wspolczesnarodzina.pl/narodziny-matki/(14.03.2022).
• https://www.chcemybycrodzicami.pl/depresja-poporodowa/(14.03.2022).
• http://moglie.pl/matka-moze-sie-wypalic-tak-samo-jak-pracownik-korporacji/(13.03.2022).
• https://www.onet.pl/styl-zycia/onetkobieta/niechciane-macierzynstwo-agata-o-malo-nieprzyplacilatego-zyciem/ngrqqrc,2b83378a (13.03.2022).
• https://www.filmweb.pl/film/C%C3%B3rka-2021-852533(07.03.2022).
• https://www.nck.pl/upload/archiwum_kw_files/artykuly/384.pdf(29.11.2018).
• https://www.filmweb.pl/film/Czu%C5%82e+s%C5%82%C3%B3wka-1983-1022(14.03.2022).
• https://www.filmweb.pl/film/Jesienna+sonata-1978-1296(14.03.2022).
• https://www.filmweb.pl/film/Stalowe+magnolie-1989-9731(14.03.2022).
• https://www.filmweb.pl/film/Wsz%C4%99dzie%2C+byle+nie+tu-1999-3906 (14.03.2022).
• https://www.filmweb.pl/film/Poczt%C3%B3wki+znad+kraw%C4%99dzi-1990-1260(14.03.2022).
• https://www.filmweb.pl/film/Matki+r%C3%B3wnoleg%C5%82e-2021-859971(14.03.2022).

Identifiers

DOI

10.53052/MiS.2022.16.14

Biblioteka Nauki

2154693