Proceder prania pieniędzy - zarys problematyki

• Authors: Wojciech Goleński

Title variants

EN

Money Laundering Practice – A Problem Outline

Abstracts

EN

The article describes the ways of defining the money laundering phenomenon, the mechanisms for money laundering, and the legal regulations on related crimes. It also presents the characterization of the AML system (prevention of money laundering and terrorism financing) that is in force in Poland. Money laundering denotes introducing to the legal turnover of funds coming from criminal activities. It is a serious threat due to its negative impact in the economic system, but also because of its close connections with basic crimes in which organised criminal groups are frequently involved. Technological changes and the growing creativity of criminals call for the AML system to adjust to new challenges, and to react to them effectively. In order to reduce the scale and scope of the phenomenon, numerous regulations are being introduced aimed at its neutralizing. The regulations in the AML area can be commonly binding as legal acts, or they can constitute the so called soft laws, such as recommendations or guidance. Poland, similarly to other states, makes them implemented since the effectiveness of the institutions that fight against money laundering is much higher when they collaborate within international organisations than when respective legal provisions are introduced in national legislatures.

PL

Pranie pieniędzy jest uważane za jedno z poważniejszych zagrożeń dla systemu finansowego państwa, godzących w prawidłowość obrotu gospodarczego. Przeciwdziałanie mu stanowi wyzwanie dla instytucji publicznych oraz komercyjnych, które są bezpośrednio i pośrednio zaangażowane w tzw. system przeciwdziałania praniu pieniędzy. Obecnie obserwowane zmiany technologiczne, sytuacja geopolityczna, pomysłowość przestępców oraz luki w systemie sprawiają, że pomimo rosnącej wiedzy na temat sposobów i mechanizmów prania pieniędzy konieczne jest podejmowanie coraz to nowych inicjatyw mających uszczelnić system finansowy i w założeniu oczyścić go z „brudnych” środków. W artykule zostaną podjęte kwestie związane z definiowaniem i mechanizmami prania pieniędzy, opisane wybrane regulacje dotyczące tych przestępstw, a także zarysowany polski system instytucjonalny powołany do walki z owym procederem.

Keywords

PL

przeciwdziałanie praniu pieniędzy; finansowanie terroryzmu; krajowy system przeciwdziałania praniu pieniędzy; system AML; GIIF

EN

money laundering prevention; terrorism financing; national system for money laundering prevention; AML system; GIIF

• Publisher: Najwyższa Izba Kontroli
• Journal: Kontrola Państwowa
• Year: 2023
• Volume: 68
• Issue: 4 (411)
• Pages: 100-117

Dates

published

2023

Contributors

author

Wojciech Goleński

• Najwyższa Izba Kontroli
• Uniwersytet Opolski Instytut Ekonomii i Finansów

• https://orcid.org/0000000189364510

References

• Brisard J. B.: Terrorism Financing, Roots and trends of Saudi terrorism financing, Congressional Research Service The Library of CongressCRS Report for Congress.
• Buczkowski K., Wojtaszek M.: Pranie pieniędzy, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
• CBRWG: Guidelines: How to use Hawala in Somalia. Prepared by the Cash Based Response Working Group.
• Chodnicka P.: Ekonomika prania brudnych pieniędzy, „Oeconomia Copernicana” nr 4/2011.
• Chodnicka P.: Pranie pieniędzy. Regulacje i ryzyko sektora bankowego, WZ UW, Warszawa 2015.
• Chodnicka-Jaworska P.: Ryzyko prania pieniędzy, WWZ UW, Warszawa 2020.
• ETO: Działania UE na rzecz zwalczania prania pieniędzy w sektorze bankowym pozostają rozproszone i nie są wdrażane w wystarczającym stopniu, Sprawozdanie specjalne 13/2021.
• EUROPOL SPOTLIGHT: Cryptocurrencies: Tracing the Evolution of Criminal Finances, Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2021.
• FATF: Money Laundering Risks Arising from Trafficking of Human Beings and Smuggling of Migrants, July 2011.
• FATF: Professional Money Laundering, Paris, July 2018.
• FATF: Money Laundering and Terrorist Financing Risks Arising from Migrant Smuggling, March 2022.
• Filipowska M.: Istota prania brudnych pieniędzy w polskim prawie karnym, Wrocław 2009.
• Foley S., Karlsen J., Putnis T.: Sex, Drugs, and Bitcoin: How much illegal activity is financed through cryptocurrencies? UTS, Sydney 2019.
• Gądzik Z., Hałas R.S. [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018.
• Górnik O.: Podstawy karania procederu prania pieniędzy w obowiązujących i projektowanych przepisach polskiego prawa karnego, Biuletyn Centrum Europejskiego nr 3/1993.
• Grzywacz J., Pranie pieniędzy, SGH, Warszawa 2010.
• Hołyst B.: Kryminalistyka, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2000.
• Jaroch W.: Przestępczość gospodarcza. Aspekty prawnokarne, kryminologiczne i kryminalistyczne, Olsztyn 2014.
• Kołaczek A.: Księgowi a przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, „Rachunkowość” nr 10/2009.
• Krupa Ł: Przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu,” Cybersecurity and Law” nr 7/2022.
• Kuźmicz M.: Analiza i porównanie przepisów prawa polskiego z regulacjami Unii Europejskiej w zakresie zwalczenia prania pieniędzy w cyfrowym świecie, „Studia Prawnoustrojowe” nr 52/2021.
• Lizak R.: Pranie pieniędzy w prawie polskim na tle europejskim, międzynarodowym i amerykańskim, C.H. Beck, Warszawa 2018.
• Mazur M.: Pranie pieniędzy – ujęcie kryminologiczne, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” Rok X: 2006.
• Mazur M.: Penalizacja prania pieniędzy, RPO, Warszawa 2014.
• Pałka K. J.: Analiza przepisów penalizujących finansowanie terroryzmu w polskim prawie karnym, „Forum Prawnicze” 5(55)2019.
• Petasz P. (w:) M. Królikowski, R. Zawłocki Red.: Kodeks karny. Część szczególna, t. 1: Komentarz art. 117–221, Warszawa 2017.
• PIBR: Przeciwdziałanie praniu pieniędzy: Podstawy.
• Pływaczewski E.: Pranie brudnych pieniędzy. Możliwości przeciwdziałania z uwzględnieniem roli systemu bankowego, Toruń 1993.
• Pływaczewski E.: Przeciwdziałania prania brudnych pieniędzy z perspektywy międzynarodowej, „Państwo i Prawo” nr 8/2002.
• Prengel M.: „Pranie pieniędzy” – formy i zagrożenia społeczne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Rok LXII, zeszyt 3/2000.
• Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Komentarz, Nowakowski M. (red.), Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023.
• Schott P. A.: Reference Guide to Anti-Money Laundering and Combating the Financing of Terrorism, The World Bank, IMF, 2006.
• Siejczuk P.: Problematyka prania brudnych pieniędzy w regulacjach prawnomiędzynarodowych, europejskich i krajowych, „Bezpieczeństwo Narodowe” nr III-IV (23-24), 2021.
• Szwarnowski W.: Przestępstwo prania brudnych pieniędzy w ujęciu komparatystycznym. Rozważania porównawczoprawne na tle porządków prawnych wybranych państw europejskich, azjatyckich oraz kontynentu amerykańskiego, „Studenckie Zeszyty Naukowe UMCS” 2017, Vol. XX, nr 32.
• UKNF: Międzynarodowe Standardy Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu oraz Proliferacji. Rekomendacje FATF.
• UN: Money laundering through cryptocurrencies.
• Warzybok A.: Pecunia non olet? Skuteczność wspólnotowych uregulowań prawnych w walce z procederem prania brudnych pieniędzy w Polsce i Unii Europejskiej, ZNZE WSIiZ nr 3/2008.
• Wiak K.: Prawnokarne środki przeciwdziałania terroryzmowi, KUL, Lublin 2009.
• Wiak K.: Kryminalizacja finansowania terroryzmu w polskim prawie karnym, „Palestra” 2010, t. 7- 8.
• Woda K.: Money Laundering Techniques with Electronic Payment Systems, “Information & Security” Vol.18, 2006.
• Wójcik J. W.: Przeciwdziałanie praniu pieniędzy, Zakamycze, Kraków 2004.
• Zagaris B.: The Underground Economy in the US: Some Criminal Justice and Legal Perspectives [w:]The Underground Economy: Global Evidence of its Size and Impact, EDS. O. Lippert, M. Walker, The Fraser Institute, Vancouver 1997.

Identifiers

DOI

10.53122/ISSN.0452-5027/2023.1.25

Biblioteka Nauki

20874547