Program nauczania historii liceów ogólnokształcących po reformie 1932 roku na łamach „Wiadomości Historyczno-Dydaktycznych” (1933-1939)

• Authors: Iwona Czarnecka

Abstracts

PL

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości należało przede wszystkim doprowadzić do zjednoczenia szkolnictwa wszystkich ziem polskich pod jednym zarządem, a także przygotować projekty ustaw szkolnych, które obowiązywałyby na terenie całego kraju. Najważniejsze było ujednolicenie systemu, jego organizacji, języka wykładowego itp. na terenie całego kraju. Zgodnie z Ustawą o ustroju szkolnictwa z 11 marca 1932 roku ustrój szkolny miał opierać się na 7-letniej szkole powszechnej III stopnia. Zakładano, że szkoły będą przygotowywały zdolne dzieci i młodzież do przechodzenia ze szkoły jednego typu do szkoły drugiego typu, a także będą przygotowywały dzieci i młodzież do przechodzenia ze szkół niższego stopnia do szkół wyższego stopnia. Jednym z czasopism wydawanych w latach 1933-1939 były w przez Polskie Towarzystwo Historyczne dla spraw nauczania historii „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”. Redaktorem naczelnym czasopisma był Kazimierz Tyszkowski, pod roku 1937 funkcję tę pełnił wraz z Antonim Knotem. Czasopismo podlegało utworzonej w 1932 roku Komisji Dydaktycznej PTH. Na łamach „Wiadomości Historyczno-Dydaktycznych” ukazywały się artykuły dotyczące nauki historii w szkole średniej, przede wszystkim wprowadzenia nowych programów. Uwzględniając potrzebę zorganizowania szkolnictwa po ponad stuletnim uzależnieniu od władz zaborczych nie dziwi fakt, że rozwój ten następował w szybkim tempie, nie zawsze proponowane i wprowadzane rozwiązania cieszyły się poparciem całego społeczeństwa, czy samych nauczycieli i ekspertów, co można zauważyć analizując treść poszczególnych artykułów.

Keywords

PL

programy; historia; gimnazjum; okres międzywojenny

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2021
• Volume: XII(4 (37))
• Pages: 183-197

Dates

published

2021

Contributors

author

Iwona Czarnecka

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

References

• Ustawa z dnia 31 lipca 1924 r. zawierająca niektóre postanowienia o organizacji szkolnictwa: Dz. U. 1924, nr 79, poz. 766.
• Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa: Dziennik Ustaw 1932, nr 38, poz. 389, s. 639-645.
• Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 17 lipca 1937 r. (Nr. II. Pr-6318/37) o programie nauki w państwowym liceum ogólnokształcącym z polskim językiem nauczania.
• Zarządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecania Publicznego oraz Ministra Spraw Wojskowych z 10 września 1937 r. (Nr II W-8256/37) w sprawie organizacji przysposobienia młodzieży szkolnej do obrony kraju: Dz. Urz. MWRiOP 1937 nr 12, poz. 369.
• (1937). Program (tymczasowy) państwowego liceum ogólnokształcącego z polskim językiem nauczania Historia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych we Lwowie.
• (1937). Memoriał Polskiego Towarzystwa Historycznego w sprawie programu historii w liceach. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 2, 57-59.
• Albin, J. (1982). Antoni Knot (1904-1982). Roczniki Biblioteczne, r. 26, s. 423.
• Baumgardten, A. (1939). Dookoła realizacji licealnego programu historii. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 1, 5-15.
• Bujak, F. (1935). Przygotowanie naukowe nauczycieli historji w szkole średniej. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 3-4, 91.
• Dutkiewicz, J. (1939). Organizacja pracy na lekcjach historii na stopniu licealnym. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 1, 1-4.
• Glimos-Nadgórska A. (2015). Miejsce nauczania historii w polskim systemie edukacyjnym XX wieku. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace historyczne, 2, s. 257-279.
• Maleczyńska, E. (1937). Lektura historyczna w kl. I licealnej a dotychczasowa polska produkcja wydawnicza. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 3, 113-123.
• Maleczyńska, E. (1937). Na marginesie projektu programu historii w liceum ogólnokształcącym. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 2, 90-96.
• Moszczeńska, W. (1937). Na marginesie programu licealnego historii. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 4, 166-182.
• Moszczeńska, W. (1938). Na marginesie programu licealnego historii. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 2, 57-69.
• Pohoska, H. (1935). Historja w liceum. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 3-4, 95-103.
• Pohoska, H. (1935). Nauka o Państwie (Referat wygłoszony na VI Zjeździe Historyków Polskich w Wilnie). Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 3-4, 104-106.
• Popiołek, K. (1938). Zagadnienie obronności Państwa w nauczaniu historii w szkole średniej. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 3, 121-132.
• Sajkiewiczówna, S. (1938). Materiały bibliograficzne w związku z tematami objętymi programem kl. II liceum humanistycznego. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 2, 70-91.
• Serejski, M., Manteuffel T. (1957). Polskie Towarzystwo Historyczne (1886-1956). Przegląd Historyczny, 48/1, s. 5.
• Szocki, J. (1982). Antoni Knot - historyk oświaty, bibliotekarz, organizator życia naukowego. Przegląd Biblioteczny, 1-2, s. 5-21.
• Tyrowicz, M. (1939). Wdrażanie w pracę piśmienną z historii na stopniu licealnym. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 2, 93-104.
• Zborucki, Z. (1939). Dookoła realizacji licealnego programu historii. Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne, 1, 16-20.
• Glimos-Nadgórska, A. (2010). Programy nauczania historii obowiązujące w dwudziestoleciu międzywojennym i w Trzeciej RP. W: M. Fic, L. Krzyżanowski, M. Skrzypek (red,), Dwa dwudziestolecia Rzeczypospolitej Oświata - Religia - Kultura i społeczeństwo. Próba bilansu (33-44). Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach.
• Maternicki, J. (1978). Polska dydaktyka historii 1918-1939 Materiały i komentarze. Warszawa: WSiP.
• Osiński, Z. (2010). Edukacja historyczna w Drugiej i Trzeciej RP – podobieństwa i różnice w kontekście sytuacji politycznej. W: M. Fic, L. Krzyżanowski, M. Skrzypek (red,), Dwa dwudziestolecia Rzeczypospolitej Oświata - Religia - Kultura i społeczeństwo. Próba bilansu (21-32). Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach.
• Sierżęga, P. (2007). „Wiadomości Dydaktyczno-Historyczne” 1933-1939. W: J. Maternicki, L. Zaszkilniak (red.), Wielokulturowe środowisko naukowe Lwowa w XIX i XX w t. 5
• (476-499). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Sierżęga, P. (2011). Kazimierz Tyszkowski (1894-1940) Z dziejów nauki polskiej w międzywojennym Lwowie. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Wójcik-Łagan, H. (2011). Franciszek Bujak jako dydaktyk historii. W: J. Maternicki, L. Zaszkilniak (red.), Wielokulturowe środowisko naukowe Lwowa w XIX i XX w t. 5
• (500-510). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Osiński, Z. (2010). Reformowanie polskiej edukacji historycznej w XX wieku. Kształt reform a potrzeby, zainteresowania i możliwości ucznia. Pobrano z: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2386/Reformowanie_polskiej_edukacji_historycznej_w_XX_wieku.pdf?sequence=1 (dostęp: 27.09.2021).
• Sadowska, J. (1999). Jędrzejewiczowska reforma oświaty w latach 1932-1933. Pobrano z: https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/3123/1/doktorat.pdf (dostęp: 27.09.2021).

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.6066

Biblioteka Nauki

36781387