School security management – ethical, psychosocial and institutional conditions

• Authors: Magdalena Szumiec

Title variants

PL

Zarządzanie bezpieczeństwem w szkole – uwarunkowania etyczne, psychospołeczne i instytucjonalne

Abstracts

PL

Bezpieczeństwo w szkole – uczniów, nauczycieli i innych pracowników – stanowi kluczowe zagadnienie polityki oświatowej. Z uwagi na wielość zagrożeń w środowisku szkolnym, problematyka ta wciąż zajmuje czołowe miejsce wśród dyskusji nad oświatą i wymusza nieustanną troskę o poprawę tego stanu. Bezpieczeństwem w szkole zarządza dyrektor. Niezwykle ważny jest styl sprawowania przez niego tego obowiązku. W artykule omówiono kwestię zarządzania bezpieczeństwem w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem metody partycypacyjnej, która zakłada uczestnictwo wszystkich podmiotów edukacji w procesach decyzyjnych. Ponadto w opracowanym materiale przedstawiono wiele podstaw prawnych i innych dokumentów regulujących zasady bezpieczeństwa i obowiązki postępowania w sytuacji zagrożenia. Zaprezentowano też różne programy i projekty edukacyjne, którymi warto byłoby się zainteresować mając na uwadze poprawę stanu bezpieczeństwa w szkołach.

EN

School security – of students, teachers, and other staff – is a critical issue in education policy. Due to the multiplicity of threats in the school environment, this issue still occupies a leading place in the discussion on education and forces constant care to improve this state. The headmaster manages school safety. The style of performing this duty is significant. The article discusses school security management, emphasizing the participatory method, which assumes the involvement of all educational entities in decision-making processes. Moreover, the prepared material presents many legal bases and other documents regulating safety rules and obligations to act in an emergency. Various educational programs and projects were also presented, which would be worth getting interested in to improve safety in schools.

Keywords

EN

school; security; management; participation; security management

PL

szkoła; bezpieczeństwo; zarządzanie; partycypacja; zarządzanie bezpieczeństwem

• Publisher: Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Journal: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Year: 2021
• Volume: 53
• Issue: 4(202)
• Pages: 702-718

Dates

published

2021

Contributors

author

Magdalena Szumiec

• Faculty of Social Sciences, Pedagogical University of Cracow, Poland

References

• Kancelaria Sejmu – Biuro Komisji Sejmowych. Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży (nr 207), [online]. 13 May 2015. Available at: http://orka.sejm.gov.pl/zapisy7.nsf [Accessed: 22 July 2018].
• Szymczak M (ed.). Słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 1978.
• Bednarek J. Przestępstwa teleinformatyczne dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni. In: Massalski A, Wiatr K (eds.). Zagrożenia wychowawcze XXI wieku. Warszawa: Kancelaria Senatu; 2009, p. 118-32.
• Wojciszke B. Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; 2011.
• Kołodziński E. Wprowadzenie do zarządzania bezpieczeństwem. Skrypt UWM w Olsztynie, [online]. (n.d.). Available at: http://www.uwm.edu.pl/mkzk/download/wprowadzenie.pdf [Accessed: 11 July 2018].
• Stańczyk J. Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk; 1996.
• Popławski Ł, Popławski Z. Komunikacja a bezpieczeństwo. Wybrane zagadnienia komunikacji w polityce i edukacji. In: Czerwiński K, Maliszewski WJ, Węc K (eds.). Wielowymiarowość komunikacji społecznej i bezpieczeństwa w edukacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek; 2011, p. 27-47.
• Zdrodowski B. Istota bezpieczeństwa państwa. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate. 2019;9(3):47-71. DOI: 10.24917/26578549.9.3.4.
• Szumiec M. Rola rządowego programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła” w kreowaniu środowiska bezpieczeństwa szkolnego. In: Żylińska J, Przychocka I (eds.). Nauki społeczne i ekonomiczne – węzłowe zagadnienia. Warszawa: Uczelnia Techniczno-Handlowa im. H. Chodkowskiej; 2017, p. 255-71.
• Szumiec M. Zagrożenia w środowisku szkolnym i działania ukierunkowane na poprawę stanu bezpieczeństwa. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate et Educatione Civili. 2018;8(257):180-94. DOI: 10.24917/20820917.8.14.
• Dzierzgowska I. Bezpieczeństwo w szkole: lekcja 3 rok szkolny 2007/2008. Dyrektor Szkoły. 2007;(11):1-8.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks Postępowania Cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 43, poz. 296).
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. 2018, poz. 969).
• Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. 2016, poz. 1331).
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2007 Nr 70, poz. 473 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2005 Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2018, poz. 1000).
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. 2007 Nr 89, poz. 590 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. 1997 Nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. 1997 Nr 89, poz. 555 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. 2005 Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. 2017, poz. 59).
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. 2017, poz. 2198).
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. 2018, poz. 967).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół (Dz. U. 2001 Nr 61, poz. 624).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. 2003 Nr 6, poz. 69).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. 2018, poz. 2140).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. 2003 Nr 26, poz. 226).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. 2015, poz. 1249).
• Kusztelak A. Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży – ważnym problemem każdej polskiej szkoły. In: Zduniak A, Kryłowicz M (eds.). Edukacja dla bezpieczeństwa – w rodzinie, szkole i pracy. Warszawa–Poznań: Elipsa; 2004, p. 136-40.
• Gaś ZB. Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja. Warszawa: MENiS; 2003.
• Uchwała nr 130/2014 Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Rządowego Programu na lata 2014-2016 „Bezpieczna i przyjazna szkoła”, [online]. 8 July 2014. Available at: https://men.gov.pl/wp-content/uploads/2014/08/2014_365_uchwala_rm.pdf [Accessed: 28 January 2017].
• Portal Sieciaki.pl, [online]. (n.d.). Available at: https://sieciaki.pl/dla-rodzicow-i-nauczycieli/przydatne-linki [Accessed: 4 April 2020].
• Portal Programy rekomendowane, [online]. (n.d.). Available at: https://www.programyrekomendowane.pl/ [Accessed: 4 April 2020].
• Kubicka-Żach K. MEN: Od początku roku szkolnego obowiązują przepisy o bezpieczeństwie uczniów, [online]. Portal Prawo.pl. 12 September 2019. Available at: https://www.prawo.pl/oswiata/bezpieczenstwo-uczniow-w-szkolach-i-placowkach-zestawienie,471752.html [Accessed: 9 April 2020].
• Nerwińska E. Psychospołeczne uwarunkowania bezpieczeństwa w szkole, [online]. 2014. Available at: www.ore.edu.pl [Accessed: 17 July 2018].
• Kaszuba D. Zarządzanie bezpieczeństwem w szkole w aspekcie profilaktyki. Nauczyciel i Szkoła. 2010;1-2(46-47):151-6.
• Gliński B. Mała encyklopedia ekonomiczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne; 1974.
• Gryfin RW. Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2005.
• Krzakiewicz K, Cyfert S. Podstawy zarządzania organizacjami. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego; 2015.
• Sienkiewicz-Małyjurek K, Niczyporuk ZT. Bezpieczeństwo publiczne. Zarys problematyki. 2nd ed. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej; 2011.
• Oleksiak P. Zarządzanie kompetencjami. In: Przygońska E (ed.). Nauczyciel. Rozwój zawodowy i kompetencje. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek; 2010, p. 93-120.
• Włodarczyk E. Zarządzanie partycypacyjne bezpieczeństwem w szkole. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate et Educatione Civili. 2017;7:277-95. DOI: 10.24917/20820917.7.18.
• Kunicka M. Zarządzanie szkołą – przestrzeń do dialogu. In: Popek S, Winiarz A (ed.). Nauczyciel. Zawód. Powołanie. Pasja. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej; 2009, p. 378-85.
• Michalak J. Wokół samorządności nauczycielskiej. Edukacja i dialog. 1999;7:50-5.
• Przepis na bezpieczną szkołę. Co zrobić, aby zwiększyć bezpieczeństwo uczniów, [online]. Portal Librus.pl. 17 October 2018. Available at: https://portal.librus.pl/szkola/artykuly/jak-uczynic-szkole-bezpieczniejsza-dla-uczniow [Accessed: 6 April 2020].
• Kaniewski F. Statystyka i analiza wypadków uczniów w województwie wielkopolskim w roku szkolnym 2006/2007. [online]. Kuratorium Oświaty w Poznaniu. Available at: http://ko.poznan.pl/ [Accessed: 12 October 2008].
• Bartkowiak E, Witkowski M. Nauczanie pływania. Podstawy bezpieczeństwa na wodzie. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza; 1986.
• Ściubeł E. Bezpieczeństwo dzieci na wycieczkach i obozach szkolnych. Lider. 2007;7/8:28-30.
• Zubrzycka E. Jak przechodzić przez ulicę? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 2008.
• Gorczyca P. BHP w procesie nauczania chemii. Chemia w Szkole. 2006;6:57-62.
• Ergonomiczne stanowisko pracy ucznia, przedszkolaka – poradnik, [online]. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu, Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży. Poznań. 2012. Available at: http://psse-kepno.pl/menu-strony/higiena-dzieci-i-mlodziezy/ergonomia-stanowiska-pracy-ucznia [Accessed: 25 March 2020].
• Kowalski M. Internet: między edukacją, bezpieczeństwem a zdrowiem. Tychy: Wydawnictwo Maternus Media; 2008.
• Nowosad I. Kreowanie mikropolityki szkoły: uwarunkowania i złożoność. In: Kwiatkowski SM, Madalińska-Michalak J (eds.). Przywództwo edukacyjne. Współczesne wyzwania. Warszawa: Wolters Kluwer; 2014, p. 209-24.
• Kaczmarek-Śliwińska M, Szczudlińska-Kanoś A. Dyrektor szkoły jako lider w środowisku lokalnym. In: Mazurkieiwcz G (ed.). Przywództwo edukacyjne. Zaproszenie do dialogu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2015, p. 107-19.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.6175

Biblioteka Nauki

29551845