Kilka refleksji o genezie i rozwoju unormowań dot. naruszenia zasad etyki zawodowej jako przesłanki odpowiedzialności dyscyplinarnej żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych

• Authors: Jerzy Paśnik

Title variants

EN

A Few Reflections on the Genesis and Development of Regulations Regarding the Violation of the Principles of Professional Ethics as a Prerequisite for Disciplinary Responsibility of Soldiers and Officers of Uniformed Services

Abstracts

EN

The subject of the study is to present the genesis and development of legal regulations, which create the so-called honorary responsibility. It included improper behavior of soldiers and officers of uniformed services both during and outside the performance of official duties, and the basis for such regulation was the legislator’s desire to protect the personal goods of the armed forces, both the armed forces and individual uniformed services. The analysis of the relevant pragmatic regulations proved that this particular type of responsibility was initially borne only by the officers of the armed forces and uniformed services, and only at the end of the 1950 -s the legislator extended it to all soldiers and officers, in order to completely reverse this tendency after about half a century by taking over of these behaviors with classic disciplinary responsibility

PL

Przedmiotem opracowania jest przedstawienie genezy i rozwoju uregulowań prawnych, kreujących odrębną od odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie obowiązków służbowych tzw. odpowiedzialność honorową. Obejmowała ona niewłaściwe zachowania żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych zarówno w trakcie wykonywania obowiązków służbowych, jak i poza nimi, zaś u podstaw takiego unormowania legło dążenie ustawodawcy do ochrony dóbr osobistych zarówno sił zbrojnych, jak i poszczególnych służb mundurowych. Analiza stosownych uregulowań pragmatycznych dowiodła, że ten szczególny rodzaj odpowiedzialności ponosili początkowo tylko oficerowie sił zbrojnych i służb mundurowych i dopiero pod koniec lat 50. ustawodawca rozciągnął ją na wszystkich żołnierzy i funkcjonariuszy, aby z kolei po upływie około półwiecza całkowicie odwrócić tę tendencję przez objęcie tych zachowań klasyczną odpowiedzialnością dyscyplinarną.

Keywords

PL

etyka zawodowa; honor; godność; odpowiedzialność dyscyplinarna; odpowiedzialność honorowa

EN

professional ethics; honor; dignity; disciplinary responsibility; honorary responsibility

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2022
• Volume: 2(XXII)
• Pages: 205-219

Dates

published

2022

Contributors

author

Jerzy Paśnik

References

• Beśka T., Zakres przedmiotowy odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Policji, [w:] D. Fleszer, A. Rogacka-Łukasik (red.), Studia administracyjne i cywilne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Malarskiemu w 85. rocznicę urodzin, Sosnowiec 2016.
• Brzeziński T., Etyka lekarska, Warszawa 2002.
• Ceglarska-Piłat K., Pojęcie i cechy charakterystyczne odpowiedzialności dyscyplinarnej w prawie polskim, „Studia Prawnicze” 2015, nr 2.
• Dobkowski J., Kilka uwag o europejskim kodeksie etyki policyjnej, [w:] Z. Janku, Z. Leoński, M. Szewczyk, M. Waligórski, K. Wojtczak (red.), Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, Kolonia 2005.
• Fałdowski M., Etyka zawodowa policjanta we współczesnej kulturze służby państwa demokratycznego, Szczytno 2018.
• Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Gdańsk 2013.
• Grzybek G., Etyka zawodowa jako subdyscyplina naukowa, Rzeszów 2016.
• Hoc S., Szustakiewicz P., Komentarz do art. 107, [w:] Ustawa o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Komentarz, Lex/el 2012.
• Itrich-Drabarek J., Etyka zawodowa funkcjonariuszy służb państwowych, Warszawa 2016.
• Kuczyński T., Pojęcie i przedmiot stosunków służbowych, [w:] R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System prawa administracyjnego. Stosunek służbowy, tom 11, Warszawa 2011.
• Kulesza M., Niziołek M., Etyka służby publicznej, Warszawa 2010.
• Michalik M., Od etyki zawodowej do etyki biznesu, Warszawa 2003.
• Mrozek M., Etyka służby publicznej, [w:] M. Stec, S. Płażek, Służba publiczna. Stan obecny, wyzwania i oczekiwania, Warszawa 2013.
• Paśnik J., Materialne aspekty odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa i porządku publicznego w latach 1944-1995, cz. I, „Przegląd Policyjny” 1997, nr 1.
• Paśnik J., Zasady i tryb odpowiedzialności dyscyplinarnej żołnierzy Wojska Polskiego w latach 1945-1996, WPP 1997, nr 3-4.
• Paśnik J., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 czerwca 1998 r., K 28/97, WPP 1999, nr 1-2.
• Paśnik J., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 września 2008 r., K 35/06, „Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2009, nr 2.
• Pieprzny S., Kodeksy etyczne służb i formacji mundurowych. Wybrane zagadnienia, [w:] M. Stec, S. Płażek (red.), Służba publiczna. Stan obecny, wyzwania i oczekiwania, Warszawa 2013.
• Szwarc A.J., „Karny” charakter odpowiedzialności dyscyplinarnej w sporcie, [w:] Rozważania o prawie karnym. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Aleksandra Ratajczaka, red. A.J. Szwarc, Poznań 1999.
• Środa M., Argumenty za i przeciw etyce zawodowej, „Etyka” 1994, nr 97.
• Wiszowaty E., Etyka Policji. Między prawem, moralnością i skutecznością, Warszawa 2011.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.0974

Biblioteka Nauki

3200842