Wielowymiarowa Skala Postaw Wobec Osób z Niepełnosprawnościami - sprawdzenie właściwości psychometrycznych polskiej wersji

• Authors: Stanisława Byra , Ewa Domagała-Zyśk

Abstracts

PL

Postawy wobec osób z niepełnosprawnościami są zjawiskiem dynamicznym, zależnym od szeregu czynników prawnych, społecznych i indywidualnych. W ostatnich latach kształtowane są one w Polsce głównie przez zmiany legislacyjne związane z przyjęciem Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami i wynikających z niej innych przepisów krajowych, wprowadzaniu modelu edukacji włączającej oraz przemianom społecznym, dzięki którym różnorodność w aspekcie zdrowia i posiadanych (niepełno)sprawności rozumiana jest jako powszechne doświadczenie, a nie powód do izolacji i odrzucenia. Nowy paradygmat postrzegania niepełnosprawności wymaga zastosowania nowych metod badania współczesnych zjawisk, w tym postaw wobec osób z niepełnosprawnościami. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie procesu adaptacji do warunków polskich i sprawdzonych właściwości psychometrycznych. Wielowymiarowej Skali Postaw Wobec Osób z Niepełnosprawnościami autorstwa L. Findler, N. Vilchinsky oraz S. Werner (2007). MAS-POL posiada satysfakcjonujące wskaźniki rzetelności, zarówno dla wersji skierowanej wobec osób z niepełnosprawnością w ogóle, jak i wobec osób z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną i sensoryczną. Pozyskane za pomocą tego narzędzia dane mogą poszerzyć dotychczasowe analizy postaw wobec osób z niepełnosprawnością, bazując na bardziej rozbudowanej i złożonej strukturze tego zjawiska. Obejmuje odrębne wersje do mierzenia postaw względem osób doświadczających różnych, ale najbardziej reprezentatywnych rodzajów niepełnosprawności. Analiza właściwości narzędzia wskazuje, że może być ono użytecznym narzędziem we współczesnych badaniach w obszarze niepełnosprawności.

Keywords

PL

niepełnosprawność; postawy; skala postaw; właściwości psychometryczne

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2022
• Volume: XIII(3 (40))
• Pages: 219-238

Dates

published

2022

Contributors

author

Stanisława Byra

author

Ewa Domagała-Zyśk

References

• Aiden, H. S., McCarthy, A. (2014). Current attitudes towards disabled people. Scope. http://www.scope.org.uk/About-Us/Media/Press-releases/May-2014/New-research-Majority-of-Britsuncomfortable-talki
• Akrami, N., Ekehammar, B., Claesson, M., Sonnander, K. (2006). Classical and modern prejudice: Attitudes toward people with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 27, 6, 605-617.
• Beha, A., Hasanbegovic, H. (2019). Labor capacity of deaf workers in the workplace: qualitative analysis of the attitudes of deaf workers and their co-workers without hearing impairment. Human Research in Rehabilitation, 9, 2, 40-47.
• Byra, S. (2014). Paradoks niepełnosprawności - w kręgu tezy i antytezy. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 15, 11-28.
• Campbell, J., Gilmore, L., Cuskelly, M. (2003). Changing student teachers’ attitudes towards disability and inclusion. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 28, 4, 369-379, DOI: 10.1080/13668250310001616407
• Chimicz, D. (2017). Postrzeganie osób z niepełnosprawnością przez uczniów szkoły podstawowej. Przemiany w rezultacie oddziaływań edukacyjnych. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, XXXVI, 2, 149-169.
• Chrzanowska, I. (2019). Inclusive education in the opinion of the teachers from special pre-schools, regarding the chances of success of the inclusive actions towards particular groups of students, education participants, and teachers’ seniority. Interdisciplinary Contexts of Special Pedagogy, 25, 127-149.
• Ćwirynkało, K., Żyta, A. (2015). Przekonania nauczycieli na temat edukacji włączającej uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Szkoła Specjalna, 4, 245-259.
• Dachez, J., Ndobo, A., Ameline, A. (2015). French validation of the Multidimensional Attitide Scale Toward Persons with Disabilities (MAS): The case of attitudes toward autism and their moderating factors. Journal of Autism and Developmental Disorders, 45, 2508-2518.
• Domagała-Zyśk, E. (2015). Postrzeganie pracy przez osoby niesłyszące i słabosłyszące. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, Sectio J - Pedagogika, VOL. XXVIII, 1, 163-177.
• Domagała-Zyśk, E. (2018). Integral development of students with special educational needs in inclusive education from a personalistic perspective. Paedagogia Christiana, 2(42), 181-194.
• Fellinghauer, B., Reinhardt, J. D., Stucki, G., Bickenbach, J. (2012). Explaining the disability paradox: a cross-sectional analysis of the Swiss general population. BMC Public Health, 12, 655-673.
• Findler, E., Vilchinsky, N., Werner, S. (2007). The Multidimensional Attitudes Scale towards persons with disabilities (MAS): Construction and validation. Rehabilitation Counseling Bulletin 50, 3, 166-176.
• Florian, L., Camedda, D. (2020). Enhancing teacher education for inclusion. European Journal of Teacher Education, 43:1, 4-8, DOI: 10.1080/02619768.2020.1707579
• Govina, O., Polikandrioti M., Vasilopoulos G., Adamakidou T., Plakas S., Kalemikerakis I., Galanis P., Fouka G. (2020). Validation with nursing students of the Greek version of the Multidimensional Attitudes Scale (MAS) toward people with disabilities. Archives of Hellenic Medicine, 37,4, 521-528.
• Long, S., O’Leary, P., Lobo, R., Dickinson, J. E. (2018). Women’s understanding and attitudes towards Down Syndrome and other genetic conditionsin the context of prenatal screening. Journal of Genetic Counseling, 27, 647-655.
• Lu, J., Kim, K. H. (2017). Understanding self-report Multidimensional Attitudes Scale Toward People With Disabilities: An Exploratory Analysis. Rehabilitation Psychology, 67(2), 110-118.
• McDonnall, M. C., Zhou, L., Crudden, A. (2013). Employer attitudes towards persons who are blind or visually impaired: perspectives and recommendations from vocational rehabilitation personnel. Journal of Rehabilitation, 79, 3, 17-24.
• Nowak, K. (2015). Postawy młodzieży wobec osób niepełnosprawnych ruchowo. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, XXVIII, 1, sectio J., 67081.
• Nota, L., Ferrari, L., Soresi, S., Wehmeyer, M. (2007). Self-determination, social abilities and the quality of life of people with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 11, 850–865.
• Oszwa, U., Fedaczyńska, M. (2017). Postawy uczniów kl. III szkoły podstawowej wobec rówieśników z niepełnosprawnością ruchową i słuchową. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, XXXVI, 3, s. 187-206.
• Pace, J. E., Shin, M., Rasmussen, S. A. (2010). Understanding Attitudes Toward People With Down Syndrome. American Journal of Medical Genetics Part A 152A, 2185–2192; DOI 10.1002/ajmg.a.33595.
• Papuda-Dolińska, B. (2015). Satysfakcja z kontaktów rówieśniczych a pozycja socjometryczna uczniów z niepełnosprawnością wzroku w klasach ogólnodostępnych i integracyjnych. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 11, 55-74.
• Radlińska I., Starkowska A., Kożybska M., Flaga-Gieruszyńska K., Karakiewicz B. (2020). The multidimensional attitudes scale towards persons with disabilities (MAS) – a Polish adaptation (MAS-PL). Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 27,4, 613-620.
• Quelette-Kuntz, H., Burge, P., Brown, H. K. Arsenault, E. (2010). Public attitudes towards individuals with intellectual disabilities as measured by the concept of social distance. JARID, 23,132-142.
• Shalev, R. A., Asmus, J. M., Carter, E. W., Moss, C. K. (2016). Attitudes of high school students toward their classmates with severe disabilities: a pilot study. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 28, 523-438.
• Stevens, L. F., Getachew, M. A., Perrin, P. B., Rivera, D., Plaza, S. L. O., Arango-Lasprilla, J. C. (2013). Factor analysis of the Spanish Multidimensional Attitudes Scale Toward Persons With Disabilities. Rehabilitation Psychology, 58(4), 390-404.
• Szmania, L. (2016). Relacje rówieśnicze w szkole w perspektywie osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 22, s. 202-221.
• Wehmeyer, M. L., Abery, B. H. (2013). Self-determination and choice. Intellectual and Developmental Disabilities, 5, 399–411.
• Wöhrle, J., Franke, S., Kissgen, R. (2018). The German Multidimensional Attitude Scale Toward Persons With Disabilities (G_MAS): A Factor Analytical study among high-school students. Rehabilitation Psychology, 63(1), 83-91.
• Uberman, M., Mach, A. (2016). Kompetencje nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w szkole ogólnodostępnej w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, XXXV, 3, 165-186.
• Yelpaze I., Türküm A. S. (2018). Adaptation and validation ot Turkey version of Multidimensional Attitudes toward persons with disablities. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8,14, 167-187.
• Żyta, A. (2013). Samostanowienie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnej Polsce – pozory czy rzeczywistość? Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 4 ,22, 117-130.
• Żyta, A. (2018). Wspieranie samostanowienia osób z niepełnosprawnościami jako istotny element rehabilitacji. Niepełnoaprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 30, 36-49.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.1134

Biblioteka Nauki

36442712