Resilience a strategie radzenia sobie ze stresem u nauczycieli szkół podstawowych

• Authors: Magdalena Boczkowska

Abstracts

PL

Celem badania była ocena stosowanych strategii radzenia sobie w kontekście resilience wśród nauczycieli szkół podstawowych. Przeprowadzono badanie poprzeczne z udziałem 197 nauczycieli szkół podstawowych. Do oceny strategii radzenia sobie zastosowano kwestionariusz COPE w polskiej adaptacji S. Piątka i K. Wrześniewskiego. Resilience zmierzono za pomocą Skali Resilience Nauczycieli (Teachers' Resilience Scale, TRS) autorstwa M. Platsidou i A. Danilidou w polskiej adaptacji M. Boczkowskiej. Badania wykazały, że resilience różnicuje istotnie statystycznie stosowane strategie radzenia sobie ze stresem wśród nauczycieli szkół podstawowych, ale tylko w zakresie strategii "Koncentracja na problemie" i "Zaprzeczanie". Uzyskane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że nauczyciele szkół podstawowych wykazujący wysoki poziom resilience w obliczu stresujących zdarzeń nie koncentrują się jedynie na nich, a raczej uruchamiają inne strategie zaradcze ułatwiające im pozytywną adaptację.

Keywords

PL

resilience; resilience nauczycieli; radzenie sobie ze stresem; nauczyciele szkół podstawowych

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2022
• Volume: XIII(4 (41))
• Pages: 173-191

Dates

published

2022

Contributors

author

Magdalena Boczkowska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Babore, A., Lombardi, L., Viceconti, M. L., Pignataro, S., Marino, V., Crudele, M., Candelori, C., Bramanti, S. M., Trumello, C. (2020). Psychological Effects of the COVID-2019 Pandemic: Perceived Stress and Coping Strategies among Healthcare Professionals. Psychiatry Research, 293, 113366.
• Boczkowska, M. (2021). Skala Resilience Nauczycieli (SRN) – polska adaptacja Teachers’ Resilience Scale (TRS) M. Platsidou i A. Danilidou. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(4) (62), 109-132.
• Brunetti, G. J. (2006). Resilience under fire: perspectives on the work of experienced, inner city high school teachers in the United States. Teaching and Teacher Education, 22, 812–825.
• Buchner, A. Majchrzak, M., Wierzbicka, M. (2020a). Edukacja zdalna w czasie pandemii. Raport z badań. Edycja I. Pobrane z: https://centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna/ [dostęp:] 23.04.2022 r.
• Buchner, A., Szeniawska, M., Wierzbicka, M. (2020b). Edukacja zdalna w czasie pandemii. Raport z badań. Edycja II. Pobrane z: https://centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna/ [dostęp:] 23.04.2022 r.
• Byra, S., Parchomiuk, M. (2018). Resilience a strategie radzenia sobie z problemami u matek dzieci z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 31, 24-41.
• Carver, C. S., Scheier, M. F., Weintraub, J. K. (1989). Assessing coping strategies: A theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56, 267-283.
• Connor, K. M., Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76–82. https://doi.org/10.1002/da.10113
• Day, C., Gu, Q. (2014). Resilient teachers, resilient schools: Building and sustaning quality in testing Times. Abingdon: Routledge.
• Elliott, T. R., Perrin, P. B., Bell, A. S., Powers, M. B., Warren, A. M. (2021). Resilience, coping, and distress among healthcare service personnel during the COVID-19 pandemic. BMC psychiatry, 21(1), 1-12.
• Gallant, A., Riley, P. (2014) Early career teacher attrition: new thoughts on an intractable problem. Teacher Development, 18(4), 562-580.
• Gu, Q. (2018). (Re)conceptualising Teacher Resilience. W: M. Wosnitz (red.), Resilience in Education (13-33). Springer: Cham.
• Gu, Q., Li, Q. (2013). Sustaining resilience in times of change: Stories from Chinese teachers. Asia-Pacific. Journal of Teacher Education, 41(3), 288–303.
• Day, C. (2008). Committed for life? Variations in teachers’ work, lives and effectiveness. Journal of Educational Change, 9(3), 243-260.
• Doney, P. A. (2013). Fostering resilience: a necessary skill for teacher retention. Journal of Science Teacher Education. 24, 645–664.
• Finstad, G. L., Giorgi, G., Lulli, L. G., Pandolfi, C., Foti, G., León-Perez, J. M., .Mucci, N. (2021). Resilience, coping strategies and posttraumatic growth in the workplace following COVID-19: A narrative review on the positive aspects of trauma. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(18), 9453.
• Hascher, T., Beltman, S., Mansfield, C. (2021). Teacher wellbeing and resilience: Towards an integrative model. Educational Research, 63(4), 416–439. https://doi.org/10.1080/00131881.2021.1980416
• Huang, L., Lei, W., Xu, F., Liu, H., Yu, L. (2020). Emotional Responses and Coping Strategies in Nurses and Nursing Students during Covid-19 Outbreak: A Comparative Study. PLoS ONE, 15, e0237303.
• Nauczyciele w roku szkolnym 2014/2015 (Raport) (2015). Ośrodek Badań nad Edukacją. oprac. M. Rachubka. Warszawa: Wyd. ORE.
• Klapproth, F., Federkeil, L., Heinschke, F., Jungmann, T. (2020). Teachers' Experiences of Stress and Their Coping Strategies during COVID-19 Induced Distance Teaching. Journal of Pedagogical Research, 4(4), 444-452.
• Kwiatkowski, S. T. (2019). Radzenie sobie ze stresem w zawodzie nauczyciela–raport z badań. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J–Paedagogia-Psychologia, 31(3), 133-162.
• Klassen, R. M., Durksen, T. L., Al Hashmi, W., Kim, L. E., Longden, K., Metsäpelto, R.-L., Poikkeus, A.-M., Györi, J. G. (2018). National context and teacher characteristics: Exploring the critical non-cognitive attributes of novice teachers in four countries. Teaching and Teacher Education, 72, 64–74.
• Konaszewski, K., Niesiobędzka, M., Surzykiewicz, J. (2021). Resilience and mental health among juveniles: role of strategies for coping with stress. Health and quality of life outcomes, 19(1), 1-12.
• Labrague, L. J. (2021). Psychological resilience, coping behaviours and social support among health care workers during the COVID‐19 pandemic: A systematic review of quantitative studies. Journal of nursing management, 29(7), 1893-1905.
• Lazarus, R. S., Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer Publishing Company.
• Lazarus, R. S. (1999). Stress and Emotion. A New Synthesis. New York: Springer Publishing Company.
• Lazarus, R. S. (2020). Psychological stress in the workplace. W: Occupational stress (3-14). CRC Press.
• Lin, J., Ren, Y.-H., Gan, H. J., Chen, Y., Huang, Y.-F., Ty, X.-M. (2020). Resilience-related factors among non-local medical workers deployed to Wuhan, China during COVID-19 outbreak. BMC Psychiatry, 20, 417.
• Luthar, S. S., Cicchetti, D. (2000). The construct of resilience: implications for interventions and social policies. Development and psychopathology, 12(4), 857–885.
• Luthar S.S., (2006). Resilience in development: A synthesis of research across five decades. W: D. Cicchetti, D. J. Cohen (red.), Developmental psychopathology: Risk, disorder, and adaptation (739-795). Hoboken, nJ, us: John Wiley & sons inc.
• MacIntyre, P. D., Gregersen, T., Mercer, S. (2020). Language teachers’ coping strategies during the Covid-19 conversion to online teaching: Correlations with stress, wellbeing and negative emotions. System, 94, 102352.
• Mansfield, C. F., Beltman, S., Broadley, T., Weatherby-Fell, N. (2016). Building resilience in teacher education: An evidenced informed framework. Teaching and teacher education, 54, 77-87.
• Masten A. S., Cicchetti D. (2016). Resilience in development: Progress and transformation. W: D. Cicchetti (red.), Developmental psychopathology: Risk, resilience, and intervention (271-333). Hoboken, nJ, us: John Wiley and sons inc.. doi:10.1002/9781119125556.devpsy406.
• Macía, P., Barranco, M., Gorbeña, S., i Iraurgi, I. (2020). Expression of resilience, coping and quality of life in people with cancer. PLoS One, 15(7), e0236572.
• Madalińska-Michalak, J. M. (2020). Edukacja zdalna i zachowania innowacyjne nauczycieli. Forum Oświatowe, 32(2 (64)), 53–71.
• Masten, A. S. (2018). Resilience theory and research on children and families: Past, present, and promise. Journal of Family Theory & Review, 10(1), 12-31.
• Mayordomo T., Viguer P., Sales A., Satorres E., Melendez C. (2016), Resilience and coping as predictors of well-being in adults. The Journal of Psychology, 150(7), 809–821.
• Mercer, S., Gregersen, T. (2020). Teacher wellbeing. Oxford: Oxford University Press.
• Pyżalski, J. (2010). Stresory w środowisku pracy nauczyciela. W: J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem (53-74). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Pyżalski, J., Walter, N. (2021). E-dukacja zdalna w czasie COVID19 w Polsce - mapa głównych szans i zagrożeń. Przegląd i omówienie wyników najważniejszych badań związanych z kryzysową edukacją zdalną w Polsce. Pobrane z: https://operon.pl/Edukacja_zdalna_w_czasie_pandemii_COVID-19.pdf [dostęp:] 28.05.2022
• Talbot, K., Mercer, S. (2019). Exploring university ESL/EFL teachers’ emotional well-being and emotional regulation in the United States, Japan and Austria. Chinese Journal of Applied Linguistics, 41(4), 410-432.
• Xie, F., Derakhshan, A. (2021). A conceptual review of positive teacher interpersonal communication behaviors in the instructional context. Frontiers in Psychology, 12, 2623.
• Ungar, M. (2012). Social ecologies and their contribution to resilience. W: M. Ungar, The social ecology of resilience (13–31). Springer.
• Ungar, M., Theron, L. (2020). Resilience and mental health: How multisystemic processes contribute to positive outcomes. The Lancet Psychiatry, 7(5), 441-448.
• Zubrzycka-Maciąg, T. (2015). Psychospołeczne uwarunkowania stresu nauczycielek szkół podstawowych i gimnazjów. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Secades, X. G., Molinero, O., Salguero, A., Barquín, R. R., de la Vega, R., Márquez, S. (2016). Relationship between resilience and coping strategies in competitive sport. Perceptual and motor skills, 122(1), 336-349.
• Wagnild, G. M., Young, H. M. (1993). Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Measurement, 1, 165-178.
• Wiłkomirska, A. (2011). Awans zawodowy nauczycieli – „brzydkie kaczątko” reformy edukacji. Studia Pedagogiczne, 14, 159–171.
• Wrześniewski, K. (1996). Pomiar radzenia ze stresem – wybrane zagadnienia. Promocja zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 3(8–9), 34–46.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.1643

Biblioteka Nauki

36418622