Przedsiębiorczość – zaniedbany obszar edukacji. Pytanie o szanse praktykowania przedsiębiorczości

• Authors: Katarzyna Grabarek

Abstracts

PL

Kluczową kategorią artykułu uczyniono przedsiębiorczość, która wraz z innowacyjnością decyduje zwiększeniu elastyczności gospodarek - reagowania na dynamikę i zmienność otoczenia oraz optymalnego wykorzystania istniejących zasobów. Celem artykułu jest analiza możliwości rozwoju przedsiębiorczości w szkole na bazie wykorzystania społecznej teorii poznawczej Alberta Bandury. Punktem wyjścia są analizy definicyjne i związki przedsiębiorczości z innowacyjnością, następnie wskazano na walory uczenia się i rozwoju przedsiębiorczości w warunkach szkół publicznych ze zwróceniem uwagi na międzynarodowe doświadczenia. Punktem centralnym uczyniono tu możliwości rozwoju przedsiębiorczości uczniów przez jej praktykowanie w uczniowskich firmach dokonując ich oceny.

Keywords

PL

Przedsiębiorczość; innowacje; edukacja przedsiębiorczości; uczniowskie firmy

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2022
• Volume: XIII(4 (41))
• Pages: 389-408

Dates

published

2022

Contributors

author

Katarzyna Grabarek

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Brzozowska A., Postuła I., Kłobukowski P. (2015), Wstęp, w: Przedsiębiorczość. Studia przypadków. Red. A Brzozowska, I. Postuła P. Kłobukowski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa
• Anderson, N., Potočnik, K., Zhou, J. (2014). Innovation and creativity in organizations: a state-of-the-science review, prospective commentary, and guiding framework. Journal of Management, 40(5), 1297–1333.
• Bacigalupo, M., Kampylis, P., Punie, Y., Van den Brande, G. (2016). EntreComp: the entrepreneurship competence framework. Luxembourg: Publication Office of the European Union.
• Bandura, A. (1999). Social-cognitive theory of personality, in: L. A. Pervin and O. P. John (eds.), Handbook of personality. 2nd Edn (154–196). New York: Guilford Press.
• Bandura, A. (2018). Toward a psychology of human agency: pathways and reflections. Perspectives on Psychological Science, v13 (2), 130–136.
• Baron, R. (2006). Opportunity recognition as pattern recognition: how entrepreneurs “connect the dots” to identify new business opportunities. The Academy od Management Perspectives, 20 (1), 104–119.
• Beghetto, R. A., Kaufman, J. C. (2010). Nurturing creativity in the classroom: How to discourage creative thinking in the classroom. New York: Cambridge University Press.
• Binks, M., Starkey, K., Mahon, C. L. (2006). Entrepreneurship education and the business school.Technology Analysis & Strategic Management, 18 (1), 1–18.
• Brown, T. E., Ulijn, J. (2004). “Innovation, entrepreneurship and culture: the interaction between technology” in Progress and economic growth. London: Edward Elgar Publishing.
• Burgelman, R. A. (1983). Corporate entrepreneurship and strategic management: Insights from a process study. Management science, 29, 1349-1364.
• Duckworth, A. (2016).Grit: the power of passion and perseverance. New York: Scribner.
• Duckworth, A. L., Peterson Ch. (2007) Grit: Perseverance and Passion for Long-Term Goals Journal of Personality and Social Psychology, vol. 92, 6, 1087–1101.
• Erkkilä, K. (2000). Entrepreneurial education: mapping the debates in the United States. United Kingdom and Finland, Abingdon: Taylor & Francis.
• Ferris, G. R., Perrewé, P. L., Anthony, W. P., Gilmore, D. C. (2000). Political skill at work. Organizational Dynamics, 28, 25–37.
• Franke, N., Lüthje, C. (2004). Entrepreneurial intentions of business students: a benchmarking study. International Journal of Innovation and Technology Management, 1(03), 269–288
• Galloway, L., Brown, W. (2002). Entrepreneurship education at university: a driver in the creation of high growth firms? Educational and Training, 44(8/9), 398–405.
• Gromkowska Melosik, A. (2013). Feminizacja zawodu nauczycielskiego – „różowe kołnierzyki” i paradoksy rynku pracy, Studia Edukacyjne, 25, 85-100.
• Gundry, L. K., Ofstein, L. F., Kickul, J. R. (2014). Seeing around corners: how creativity skills in entrepreneurship education influence innovation in business. The International Journal of Management Education, 12, 529–538
• Heder, E., Ljubic, M., Nola, L. (2011). Entrepreneurial Learning - a Key Competence Approach. Zagreb. Croatia: South East European Centre for Entrepreneurial Learning.
• Kilar, W., Kurek, S., Rachwał, T., Semczuk, M., Świętek, A. (2016), Kształtowanie postaw przedsiębiorczych z uwzględnieniem zasad ekorozwoju wśród uczniów z wykorzystaniem gry PowerPlayer wypracowanej w ramach projektu SUSEN, Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 444-456.
• Kilar, W., Rachwał, T. (2019a), Przedsiębiorczość w edukacji przedszkolnej i szkole podstawowej w warunkach zmian podstawy programowej, W: T. Rachwał (red.), Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych (s. 122-141). Warszawa: Wydawnictwo FRSE.
• Komisja Europejska (2006). The Oslo Agenda for Entrepreneurship Education in Europe. http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/8968/ Komisja Europejska (2006a). Key competences for lifelong learning. http://eurlex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3Ac11090 (dostęp: 09.11.2021 r.)
• Komisja Europejska (2006b). Implementing the Community Lisbon Programme: Fostering Entrepreneurial Mindsets through Education and Learning (COM/2006/0033), http://eurlex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52006DC0033
• Komisja Europejska (2008). Entrepreneurship in higher education, especially within nonbusiness studies. http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/8969/ (dostęp: 09.11.2021 r.)
• Komisja Europejska (2012). Effects and impact of entrepreneurship programmes in higher education. http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents (dostęp: 09.11.2021 r.)
• Komisja Europejska (2013). Entrepreneurship 2020 Action Plan. http://eurlex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52012DC0795
• Komisja Europejska (2014). Entrepreneurship Education: A Guide for Educators. http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/7465 (dostęp: 09.11.2021 r.)
• Komisja Europejska (2015). Entrepreneurship education. http://ec.europa.eu/growth/smes/promotingentrepreneurship/support/education/index_en.htm (dostęp: 09.11.2021 r.)
• Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, red. nauk. Tomasz Rachwał, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Seria Naukowa, t. 5, Warszawa 2019
• Kwiatkowski S. T. (2017). Znaczenie kształcenia społeczno-emocjonaknego w rozwijaniu kluczowych kompetencji współczesnych nauczycieli, W: D. Walczak, S. T. Kwiatkowski (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (125-158). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Kwiatkowski S. T. (2018). Uwarunkowania skuteczności zawodowej kandydatów na nauczycieli wczesnej edukacji. Studium teoretyno-empiryczne. Warszawa: Wydawnictwo ChAT.
• Lackéus, M. (2013). Developing Entrepreneurial Competencies - An Action-Based Approach and Classification in Education, Gothenburg: Chalmers University of Technology.
• Leffler, E., Falk-Lundqvist, Å. (2013). What about Students’ Right to the “Right” Education? An Entrepreneurial Attitude to Teaching and Learning. International Perspectives on Education and Society, 23, 191-208.
• Mahieu, R. (2006). Agents of change and policies of scale: a policy study of entrepreneurship and enterprise in education. Doctoral thesis, Umeå Universitet.
• Medvedeva, T. A. (2011). Developing an innovative style of thinking and innovative behavior. Systematic Practice and Action Research, 25(3), 261–272.
• Myler, L. (2013). Beyond Employee Engagement--Why One Intrapreneur Is Worth A Hundred "Engaged" Employees”, Forbes, https://www.forbes.com/sites/larrymyler/2013/09/13/beyond-employee-engagement-why-one-intrapreneur-is-worth-a-hundred-engaged-employees/?sh=3de358d7736c (dostęp:18.11.2021 r.)
• Nowosad, I. (2019). Innowacje i przedsiębiorczość w szkole jako odpowiedź na wyzwania zmieniającego się świata, Annales Universitatis Marie Curie-Skłodowska, 32(4), 29-44.
• Nowosad, I. (2017). Rozwój i główne nurty w badaniach efektywności szkoły, Studia Edukacyjne, 46, 125-152
• OECD (2008). Entrepreneurship and Higher Education, http://www.oecdilibrary.org/docserver/download/8408031e.pdf (dostęp:10.11.2021 r.)
• OECD (2015). Entrepreneurship at a Glance 2015. http://www.oecd-ilibrary.org/industryand-services/entrepreneurship-at-a-glance_22266941 (dostęp:10.11.2021 r.)
• Płatos, B. (2018). Przedsiębiorczość w praktyce: firma na terenie szkoły. Raport Polskiego Biura Euridice, Warszawa.
• QAA 2012. Enterprise and entrepreneurship education: Guidance for UK higher education providers. Gloucester, UK: The Quality Assurance Agency for Higher Education.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, 2018 (Dz.U. 2018, poz. 1679).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012, poz. 977).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. 2017, poz. 703).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, 2018 (Dz.U. 2018, poz. 467).
• Seikkula-Leino, J., Ruskovaara, E., Ikavalko, M., Mattila, J. & Rytkola, T. 2010. Promoting entrepreneurship education: the role of the teacher? Education+ Training, 52, 117-127.
• Szypuła, I. (2012). Wiedza dziś – sukces jutro. Przedsiębiorczość w strategii rozwoju edukacji w Polsce. Przedsiębiorczość - Edukacja, 8, 64-70.
• Śliwerski, B. (2010). Polityka oświatowa III RP jako czynnik erozji kapitału społecznego, Annales. Etyka w życiu gospodarczym 2010, 13 (2), 35-45.
• Śliwerski, B. (2013). Czy Akademia Khana zrewolucjonizuje także polską edukację? Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 2, 15-26.
• Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Śliwerski, B. (2020). Pedagogika holistyczna. Studium z perspektywy metanauk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Volery, T., Mueller, S., von Siemens, B. (2015). Entrepreneur ambidexterity: a study of entrepreneur behaviours and competencies in growth-oriented small and medium-sized enterprises. International Small Business Journal, 33 (2), 111–112.
• Wąsowska, A. (2015) Społeczno-poznawcze uwarunkowania intencji przedsiębiorczej, Problemy Zarządzania, vol. 13, nr 4 (56): 101- 114
• Wei , X., Liu, X., Sha J. (2019). How Does the Entrepreneurship Education Influence the Students’ Innovation? Testing on the Multiple Mediation Model, Frontiers in Psychology, 10, s. 1-10.
• Zahra, S. A., Sapienza, H. J., Davidsson, P. (2006). Entrepreneurship and dynamic capabilities: a review, model and research agenda. Journal od Management Studies, 43(4), 917–955.
• Zapotoczna M. (2016). Uczniowskie firmy wobec tworzenia edukacyjnej wspólnoty. W: A. Minczanowska, A. Szafrańska-Gajdzica, M. J. Szymański (red.). Szkoła: wspólnota dążeń? (s. 270-280). Wydawnictwo Adam Marszałek: Toruń.
• Zapotoczna, M. (2019), Simulation company - between education and the labour market, W: M. Zapotoczna (ed.) Towards the Internationalisations of Education and the Labour Market. The European Perspective. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.1653

Biblioteka Nauki

36416888