Studenckie odpowiedzi na Listy do Młodego Nauczyciela Marii Grzegorzewskiej

• Authors: Marta Krasuska-Betiuk , Monika Kupiec

Abstracts

PL

Problematyka artykułu usytuowana jest w polu problemowym pedeutologii i dotyczy określonych zasobów wiedzy pedagogicznej, generującej osobiste teorie pedagogiczne studentów przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela wczesnej edukacji. Obchody jubileuszu 100 – lecia uczelni i świętowanie roku 2022 jako roku Marii Grzegorzewskiej autorki uznały jako niepowtarzalną okazję do skonfrontowania myśli patronki, jej pedagogicznego credo zawartego w Listach do Młodego Nauczyciela z refleksją współczesnych młodych dorosłych, zainspirowanych do wypowiedzi treścią korespondencji. Bezpośrednim bodźcem skłaniającym studentów I roku pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej w r. akad. 2019\2020 i 2020\2021 do namysłu nad rolą nauczyciela była lektura wybranego Listu …Marii Grzegorzewskiej. Po jego przeczytaniu studenci napisali odpowiedzi patronce swojej uczelni w formie quasi formalnych esejów, których treść została następnie poddana analizie w celu rekonstrukcji dominujących wątków. Artykuł prezentuje wybrane efekty jakościowej analizy treści. Wypowiedzi studentów uporządkowane zostały według kryterium temporalnego, albowiem relacjonują oni swoje dotychczasowe doświadczenia edukacyjne z przeszłości, odnoszą się do teraźniejszości a także kreślą wizję antycypowanej roli nauczyciela w przyszłości, po zakończeniu etapu kształcenia akademickiego. Główne wnioski potwierdzają trwałą żywotność myśli pedeutologicznej założycielki Uczelni wśród współczesnych młodych ludzi. Zarysowany studencki zbiorowy portret profesji nauczycielskiej nie jest nadmiernie wyidealizowany i pozbawiony rys, nadzieję budzi krytyczna namysł studentów nad rolą nauczyciela w czasach współczesnych

Keywords

PL

rola nauczyciela; esej studencki; Listy do Młodego Nauczyciela; Maria Grzegorzewska; patronka

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2022
• Volume: XIII(4 (41))
• Pages: 249-274

Dates

published

2022

Contributors

author

Marta Krasuska-Betiuk

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

author

Monika Kupiec

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

References

• Boni, M. (2021). Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości. Raport. Warszawa: Fundacja im. Batorego.
• Brożek, A., Jadacki, J., Przełęcki, M. (2011). W poszukiwaniu najwyższych wartości: rozmowy międzypokoleniowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Chymkowski, R. (2011). Autobiografie lekturowe studentów. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Darling-Hammond, L., Bransford, J. (red.) (2005). Preparing teachers for a changing world: What teachers should learn and be able to do. San Francisco: John Wiley & Sons.
• Dawid, J. W. (1912). O duszy nauczycielstwa, Ruch Pedagogiczny (odbitka).
• Glinkowski, W. P. (2015). Współczesne zapytywanie o dobro jako pytanie o człowieka. Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein. 13/14, 41-49.
• Głodkowska, J. (2022). W podróż po wartościach z Marią Grzegorzewską. Pobrano z: https://100.aps.edu.pl/ (dostęp:2.06.2022).
• Grunt, M. (2018). Doświadczenia zawodowe w Listach do Młodego Nauczyciela Marii Grzegorzewskiej. W: B. Walęciuk-Dejneka (red.), W świecie kobiecej korespondencji prywatnej i publicznej (137–156.). Siedlce: iWN Wydawnictwo Naukowe IKRiBL.
• Groenwald, M. (2017). Uczyć się od studenta. Przegląd Pedagogiczny, 1, 115–129.
• Grzegorczyk, A., Jakubowski, P. red., (2015). Fenomen dobra. Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein, 13/14. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Hryniewicka, A. (2018). Pojęcie powołania w dawnym i obecnym rozumieniu. W: E. Wierzbicka-Piotrowska (red.), Dialog pokoleń: w języku i językoznawstwie (263-273). Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Hryniewicka, A. (2022). W stronę człowieka… O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Kałdon, B. (2007). Osobowość nauczyciela w pedagogicznej koncepcji Marii Grzegorzewskiej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania w Częstochowie, 4, 95–100.
• Kania, A. (2021). Autobiograficzna narracja o edukacji, czyli jak zdefiniować siebie i zostać refleksyjnym nauczycielem. W: A. Janus-Sitarz (red.), Personalizacja w akademickiej i szkolnej dydaktyce polonistycznej (s. 39–63). Kraków: TAiWPN Universitas.
• Kędzierska, H. (2005). Studencki obraz świata edukacji jako wskaźnik efektywności kształcenia nauczycieli. Problemy Wczesnej Edukacji, 1, 39–46.
• Kędzierska, H. (2007). Akademickie konstruowanie tożsamości zawodowej studentów pedagogiki w narracjach ich planów życiowych. W: S. Kowal, R. Kwiecińska, M. J. Szymański (red.), Nauczyciel, tożsamość, rozwój (s. 253–261). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Kędzierska, H. (2018). Opowiadanie o doświadczeniach z własnej praktyki jako metoda wspomagania rozwoju profesjonalnego nauczycieli. W: B. Niemierko, M. K. Szmigiel (red.), Wspomaganie rozwoju kompetencji diagnostycznych nauczycieli: XXIV Krajowa Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej (s. 143–151). Kraków: Grupa Tomami.
• Koterwas, A. (2020). Doświadczenia dydaktyczne: Rekonstrukcje biografii szkolnych dorosłych absolwentów. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kopeć, U. (2018). Konceptualizacje dobroci i dobrego człowieka w wypowiedziach studentów polskich i ukraińskich. W: A. Guzy, D. Krzyżyk, M. Ochwat, M. Wójcik-Dudek (red.), W krajobraz literacko-kulturowy i językowy wpisane… (419-430). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kulbaka, J. (2006). Maria Grzegorzewska i jej wizja dobrego nauczyciela. W: E. Kryńska (red.), Ideały wychowawcze i wzory osobowe narodu polskiego w XIX i XX wieku. T. 2 (s. 107–117). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Kusiak, K., Sosnowska-Bielicz, E. (2015). Kompetencje nauczycieli we wspomnieniach studentów pedagogiki. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 34(2), 139–150.
• Kutwa, K. (2022). Pokolenie Unii Europejskiej. Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny.
• Kwiatkowska, H. (2005). Tożsamość nauczycieli: między anomią a autonomią. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: WAiP.
• Kwiatkowska, H. (2010). Nauczyciel – zawód „niemożliwy”, ale nieunikniony. W: J. Madalińska-Michalak (red.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela (s. 67–86). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Lortie, D.C. (1975). Schoolteacher: A sociological study. University of Chicago Press.
• Łuczewski, M., Bednarz-Łuczewska, P., Jemielniak, D. (2012). Analiza dokumentów zastanych. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Podejścia i teorie. T.1. (s. 163–188). Warszawa: WN PWN.
• Łukasik, J. M. (2016). Codzienność w narracjach nauczycielek w okresie wczesnej dorosłości. T. 1. Kraków: Wydawnictwo WAM Akademia Ignatianum.
• Marek, E. (2019) Nauczyciel zapisany we wspomnieniach studentów pedagogiki wczesnoszkolnej, W: K. Kuszak , R. Michalak (red.), Nauczyciel w refleksjach... i z refleksji... (s. 137-145). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM .
• Martikainen, J. (2019). Social representations of teachership based on students and teachers drawings of a typical teacher. Soc Psychol Educ Social Psychology of Education : An International Journal, 22(3), 579–606.
• Matyjas, B. (2001). Koncepcja nauczyciela-wychowawcy wyzwalającego i hamującego w ujęciu Marii Grzegorzewskiej – Aktualność poglądów i zastosowanie w praktyce pedagogicznej. Zeszyty Naukowe WSHE, 9, 99–106.
• Moscovici, S. (2001). Social representations: Explorations in social psychology. New York: New York University Press.
• Pauluk, D. (2016). Ukryte programy uniwersyteckiej edukacji i ich rezultaty: Doświadczenia studentów pedagogiki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Plutecka, K. (2017). Paradygmaty pedeutologiczne w świetle poglądów Marii Grzegorzewskiej. Przegląd Historyczno-Oświatowy, 60(1/2), 103–114.
• Przełęcki, M. (2002). Kilka uwag o idei dobroci. Etyka, 35, 77-82.
• Rojek, M. (2018). Międzypokoleniowe uczenie się nauczycieli: Studium przypadków. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Rubacha, K. (2000). Pełnienie roli nauczyciela a realizacja zadań rozwojowych w okresie wczesnej dorosłości. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Rynio, A. (2019). Wychowanie do odpowiedzialności: Studium teorii i praktyki pedagogiki integralnej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Sajdak-Burska, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich: Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Skrzetuska, E. (2021). Opinie studentów pedagogiki na temat swoich szkolnych nauczycieli. W: A. Karpińska, W. Wróblewska, P. Remża (red.), Edukacja zorientowana na ucznia i studenta, (113-127). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Strutyńska, E., Karwowski, M. (2019). Kwestionariusz Roli Zawodowej Nauczyciela: założenia teoretyczne i właściwości psychometryczne wstępnej wersji narzędzia. Przegląd Badań Edukacyjnych, 2, 177–208.
• Suświłło, M. (2020). Zmiany w kształceniu nauczycieli wczesnej edukacji w kontekście antycypacji zawodu przez studentów. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 2, 3–13.
• Szafrańska-Gajdzica, A. (2013). Portret zbiorowy nauczycieli aktywnych: Między zaangażowaniem a oporem wobec zmian. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Tomanek, K., Bryda, G. (2015). Odkrywanie postaw dydaktyków zawartych w komentarzach studenckich: Analiza treści z zastosowaniem słownika klasyfikacyjnego. Przegląd Socjologiczny,  64(4), 51–81.
• Tomasik, E. (1998). „Ocalić od zapomnienia...” – Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi. Warszawa: WSPS.
• Urbaniak-Zając D., (2014) Obraz zawodu pedagoga kształtujący się u studentów kierunku pedagogika – przykład zastosowania obiektywnej hermeneutyki, W: D. Urbaniak-Zając, E. Kos (red.), Badana jakościowe w pedagogice, Wywiad narracyjny i obiektywna hermeneutyka, (223-259). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wierzbicka, A., (2011). Polskie słowa-wartości w perspektywie porównawczej. Cz. 1, Dobroć. Etnolingwistyka, 23, 45-66.
• Zbróg, Z. (2019). Wiedza pedagogiczna przyszłych nauczycieli w perspektywie teorii reprezentacji społecznych: Ujęcie dynamiczne. Warszawa: Wydawnictwo APS.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0016.1659

Biblioteka Nauki

36808924