Łemkowie i Łemkowszczyzna w międzywojniu

• Authors: Przemysław Mazur

Title variants

EN

The Lemkos and Lemkovyna in interwar period

Abstracts

EN

The author presents assumptions of Ukrainian nationalism in interwar period as well as its influence and ways of agitation among Lemkos. He introduces main thesis of the most important ideologist of Ukrainian nationalism Dmytro Doncov. Sprawozdania z życia mniejszości (Reports of minority living) found in the Library of Central Archives Ministry of the Interior are the main source of his analysis. The sources present extensive propagation campaigns led by both Greek-Catholic Church, Proswita, UNDO and other Ukrainian organizations. It seems that after all Lemkos didn’t accept Ukrainian national sense.

PL

Autor przedstawia założenia ukraińskiego nacjonalizmu okresu międzywojennego oraz jego wpływ i sposoby agitacji wśród Łemków, jak również główne tezy najważniejszego ideologa nacjonalizmu ukraińskiego Dmytra Doncowa. Podstawowym źródłem analizy są Sprawozdania z życia mniejszości, odnalezione podczas kwerendy w Bibliotece Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Źródła relacjonują zakrojoną na szeroką skalę akcję propagandowo-agitacyjną, prowadzoną zarówno przez Kościół Greko-Katolicki, Proświtę, UNDO i inne organizacje ukraińskie. Z analizy zgromadzonych materiałów wynika, że Łemkowie jednak nie zaakceptowali ukraińskiego poczucia narodowego.

Keywords

EN

Lemkos; Ukrainian; Nationalism; Rusyns

PL

Łemkowie; Ukraińcy; nacjonalizm; Rusini

• Publisher: Akademia Zamojska
• Journal: Facta Simonidis
• Year: 2010
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 167-188

Dates

published

2010

Contributors

author

Przemysław Mazur

• UP Kraków

References

• Berlin I., Nacjonalizm: zlekceważona potęga, w: Dwie koncepcje wolności i inne eseje, wybór i oprac. J. Jedlicki, tłum. H. Bartoszewicz i in., Warszawa 1991.
• „Biuletyn polsko-ukraiński”, 1933, nr 20.
• „Biuletyn polsko-ukraiński”, 1933, nr 29.
• Chomyszyn H., Problem ukraiński, Warszawa 1933.
• Czerneckij W., Wspomnienia z 1846 roku spisał Wasyli Czerneckij, „Diło”, 1892, nr 163.
• Doncow D., Duch naszoji dawnyny, Praga 1944.
• Doncow D., Moderne moskwofilstwo, Kijów 1913.
• Doncow D., Nacionalizm, Lwów 1926.
• Dubec R., Powrót Łemków do prawosławia w odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej (1926-1939) cz. 2, „Cerkiewny Wiestnik, Kwartalnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego”, 2006, nr 2.
• Duć-Fajfer H., Literatura łemkowska w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, Kraków 2001.
• Duda T., Stosunki wyznaniowe wśród Łemków greckokatolickich zamieszkałych na terenie obecnej diecezji tarnowskiej w XIX i XX wieku, „Tarnowskie Studia Teologiczne”, 10 (1986).
• Gellner E., Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, Warszawa 1991.
• Historische-statistischer Umriss von der osterreichischen Monarcie. Aus den Papieren eines osterreichischen Statsbeamten, Lipsk 1834.
• Horbal B., Działalność polityczna Łemków na Łemkowszczyźnie, 1918-1921, Wrocław 1997.
• Horbal B., Ukraińska Powstańcza Armia na Łemkowszczyźnie, w: Łemkowie i łemkoznawstwo w Polsce, red. A.A. Zięba, Kraków 1997.
• Moklak J., Kształtowanie się struktury Kościoła prawosławnego na Łemkowszczyźnie w Drugiej Rzeczpospolitej, „Magury’97”.
• Moklak J., Łemkowszczyzna w drugiej Rzeczpospolitej, zagadnienia polityczne i wyznaniowe, Kraków 1997.
• Motyl A., The turn to the right: the ideological origins and development of Ukrainian nationalism 1918-1929, New York 1980.
• „Nowa Ukraina”, 2006, nr 2.
• Nowakowski K.Z., Sytuacja polityczna na Łemkowszczyźnie w latach 1918-1939, w: red. J. Czajkowski, Łemkowie w historii i kulturze Karpat, cz. 1, Rzeszów 1992.
• Olszański T., Zarys historii Ukrainy w XX wieku, Warszawa 1990.
• Papierzyńska-Turek M., Sprawa ukraińska w drugiej Rzeczpospolitej 1922-1926, Kraków 1979.
• Partacz Cz., Od Badeniego do Potockiego, stosunki polsko-ukraińskie w Galicji w latach 1888-1908, Toruń 1999.
• Pol W., Rzut oka na północne stoki Karpat, w: Dzieła, t. 6, Lwów 1877.
• Polański J., Ciernista droga kapłana. Wspomnienia kancelrza Kurii Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny, red. S. Dubiel-Dmytryszyna, Rogi 1972.
• Poliszczuk W., Problem nacjonalizmu ukraińskiego w Polsce w zarysie, Wrocław 2003.
• Przybylski P., Powrót do Polski wszystkiego co polskie, „Magury’03”, 2003.
• Reinfuss R., Śladami Łemków, Warszawa 1990.
• Smoleński J., Łemkowie i Łemkowszczyzna, „Wierchy”, 13 (1935).
• Stryjek T., Ukraińska idea narodowa okresu międzywojennego. Analiza wybranych koncepcji, Wrocław 2000.
• Tomasiewicz J., Ukraiński ruch narodowy. Między faszyzmem i nacjonokomunizmem,
• Wagilewicz J., Łemki – mieszkańcy zachodniego wzgórza Karpat, Lwów 1841.
• Waldenberg M., Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje, idee, Warszawa 1992.
• Wasilewski L., Kwestia ukraińska jako zagadnienie międzynarodowe, Warszawa 1934.
• Wójtowicz B., Życie religijne grekokatolików na Łemkowszczyznie w XX wieku: uwarunkowania polityczno-administracyjne, „Slavia Orientalis”, 1990, nr 1-2 (39).
• Ziłyńskyj I., Proba uporiodkowania ukrainskych howoriw, Lwów 1914.

Identifiers

DOI

10.56583/fs.286

Biblioteka Nauki

26850616