Postawa przedsiębiorcza i osobowość jako czynniki indywidualne przywódczych preferencji zawodowych wśród kobiet i mężczyzn

• Authors: Dominika Ochnik

Title variants

EN

Entrepreneurial Attitude Orientation and Personality Individual Factors of Leadership Vocational Interests in Women and Men

Abstracts

EN

The aim of this study is to reveal individual factors (personality and entrepreneurial attitude orientation) of leadership vocational interests with regards to age and gender. The research is based on Contextual Model of Vocational Interests and consists of 3 studies. In Study 1, leadership vocational interests were measured by Vocational Potential Inventory across age and gender within 9359 participants (M = 3995, F = 5 364) in the age ranging from 20 to 54 (Mage = 29). Study 2 shows personality dimensions (NEO-FFI Costa & McCrea, 1992) as predictors of leadership vocational interests within 190 participants (M = 72, F = 118). Study 3 refers to relations between entrepreneurial attitude orientation (EAO, Robinson, Stimpson, Huefner i Hunt, 1991) and leadership vocational interests among 98 participants (M = 35, F = 63). Two-way Anova (gender x age) in Study 1 showed significant effect for gender, with men scoring higher in leadership vocational interests. The effect of age was significant in men only, the older they were the higher leadership vocational interests they presented. Regression analyses in Study 2 showed high conscientiousness, low neuroticism and high extraversion as predictors explaining leadership vocational interests in 31%. Regression analyses in Study 3 revealed that high entrepreneurial attitude orientation and being a man are predictors explaining leadership vocational interests in 13%. The results are discussed within Contextual Model of Vocational Interests and the concept of vocational social clock.

PL

Celem badań była weryfikacja czynników indywidualnych (osobowość i postawa przedsiębiorcza) jako predyktorów przywódczych preferencji zawodowych w odniesieniu do różnic płciowych i wieku. Seria trzech badań została oparta na Kontekstualnym Modelu Preferencji Zawodowych (Ochnik, 2017). W badaniu 1. mierzono przywódcze preferencje zawodowe inwentarzem Potencjał Zawodowy wśród 9359 uczestników (M = 3995, K = 5 364) w wieku od 20 do 54 lat (Mwiek = 29). Badanie 2. dotyczyło wymiarów osobowości (NEO-FFI Costa & McCrea, 1992) jako predyktorów preferencji przywódczych wśród 190 uczestników (M = 72, K = 118). W badaniu 3. analizowano postawę przedsiębiorczą (EAO, Robinson, Stimpson, Huefner i Hunt, 1991) w relacji do przywódczych preferencji zawodowych wśród 98 uczestników (M = 35, K = 63). Dwuczynnikowa ANOVA wykazała istotny efekt płci. Mężczyźni uzyskiwali wyższe nasilenie przywódczych preferencji zawodowych. Jedynie w grupie mężczyzn wiek różnicował zmienną – im byli starsi, tym wyższe nasilenie przywódczych preferencji osiągali. Analiza regresji w badaniu 2. ukazała sumienność, niską neurotyczność i ekstrawersję jako predyktory typu przywódczego preferencji zawodowych, które wyjaśniły zmienną w 31%, a w badaniu 3. istotnymi predyktorami były postawa przedsiębiorcza i płeć wyjaśniające zmienną w 13%. Wyniki badań zostały przeanalizowane w ramach Kontekstualnego Modelu Preferencji Zawodowych (Ochnik, 2017) i koncepcji społecznego zegara zawodowego.

Keywords

PL

przywództwo; preferencje zawodowe; różnice płciowe; osobowość; postawa; przedsiębiorcza.

EN

leadership; vocational interests; gender differences; personality; entrepreneurial; attitude

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Ekonomicznych
• Journal: Studia i Materiały
• Year: 2018
• Issue: 1(26)
• Pages: 105-116

Dates

published

2018

Contributors

author

Dominika Ochnik

References

• Avolio, B.J., Sosik, J.J., Jung, D.I. i Berson, Y. (2003). Leadership models, methods, and applications. W: W.C. Borman, R.D. Ilge i J.R. Klimoski, (red.), Handbook of Psychology. Industrial and organizational psychology. New Jersey: JohnWiley & Sons.
• Bańka, J. (1988). Ontologia bytu aktualnego. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
• Bańka, A. (2016). Zawodoznawstwo. Doradztwo zawodowe. Pośrednictwo pracy. Psychologiczne metody i strategie pomocy bezrobotnym. Poznań: Wydawnictwo SPiA.
• Bojewska, B. (2009). Zarządzanie innowacjami jako źródło przedsiębiorczości małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
• Boski, P. (1999). Humanizm w kulturze i mentalności Polaków. W: B. Wojciszke i M. Jarymowicz (red.), Psychologia rozumienie zjawisk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Boski, P. (2006). Męskość – kobiecość jako wymiar kulturowy. Koncepcje – problemy – pytania. W: A. Chybicka i M. Kaźmierczak (red.), Kobieta w kulturze – kultura w kobiecie. Studia interdyscyplinarne. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.
• Brzezińska, A. (2003). Wprowadzenie do psychologii rozwoju. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. Gdańsk: GWP.
• Costa, P.T. i McCrae, R.R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PIR) and NEO Five Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
• Gosling, S.D., Vazire, S., Srivastava, S. i John O.P. (2004). Should we trust Web-based studies? A comparative analysis of six preconceptions about Internet questionnaires. American Psychologist, 59, 93–104, http://dx.doi.org/10.1037/0003- 066X.59.2.93
• Grant, T. (2017). International Business Report. Women in business. New perspectives on risk and reward, March 2017. https://www.grantthornton. global/globalassets/1.-member-firms/global/insights/ article-pdfs/2017/grant-thornton_women-in-business_ 2017-report.pdf
• GUS (2015). Aktywność ekonomiczna ludności Polski I kwartał 2015. Labour force survey in Poland. I quarter 2015, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-biernizawodowo- wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci- polski-i-kwartal-2015-r-,4,16.html dostęp: 07.09.2015.
• GUS (2016). Departament badań demograficznych rynku pracy. Małżeństwa i dzietność w Polsce, file- :///C:/Users/Admin/Downloads/malzenstwa_i_dzietnosc_ w_polsce.pdf (2.12.2016).
• Hofstede, G. (2000). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: PWE.
• Holland, J.L. (1992). Making Vocational Choices. A Theory of Vocational Personalities and Work Environments. Odessa FI: Psychological Assessment Resources.
• Hornowska, E. i Paluchowski, W.J. (2002). Technika badania ważności pracy D.E. Supera. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje. Wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Humaniora.
• Hunt, H.K., Huefner, J.C., Voegele, C. i Robinson, P.B. (1989). The entrepreneurial consumer. W: G.E. Hills, R.W. LaForge, i B.J. Parker (red.), Research at the Marketing/Entrepreneurship Interface. Chicago: University of Illinois.
• Kuczyńska, A. (1998). Sposób na bliski związek. Zachowania wiążące w procesie kształtowania się i utrzymania więzi w bliskich związkach. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Kuczyńska, A. (2002). Płeć psychologiczna idealnego i rzeczywistego partnera życiowego oraz jej wpływ na jakość realnie tworzonych związków. Przegląd Psychologiczny, 45(4), 385–399.
• Mandal, E. (2004). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Ochnik, D. (2012). Przedsiębiorczość i wartości cenione w pracy w kontekście płci psychologicznej. W: Z. Ratajczak (red.), Przedsiębiorczość. Źródła i uwarunkowania psychologiczne. Warszawa: Difin.
• Ochnik, D. (2016). Does media information about economic crisis modify entrepreneurial attitude? Marketing i Rynek, 23(12), 19–26.
• Ochnik, D. (2017). Prospołeczne preferencje zawodowe a społeczny zegar zawodowy kobiet i mężczyzn, Czasopismo Psychologiczne, 23(2).
• Ochnik, D. i Rosmus, R. (2016). Vocational preferences of young Polish men and women. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi HRM, 6(113), 43–56.
• Prediger, D.J. (1999). Basic structure of work-relevant abilities. Journal of Counseling Psychology, 42, 178–184.
• Robinson, P.B., Huefner, J.C. i Hunt, H.K. (1991). Entrepreneurial research on student subjects does not generalize to real world entrepreneurs. Journal of Small Business Management, 29, 42 –50.
• Robinson, P.B., Stimpson, D.V., Huefner, J.C. i Hunt, H.K. (1991). An attitude approach to the prediction of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 15, 13-31.
• Rounds, J., i Su, R. (2014). The nature and power of interests. Current Directions in Psychological Science, 23, 98–103, http://dx.doi. org/10.1177/0963721414522812
• Schendel, D. i Hitt, M.A. (2007). Introduction to Volume 1. Strategic Entrepreneurship Journal, 1, 1–6, http://dx.doi.org/10.1002/sej.16
• Stoll, G., Rieger, S., Lüdtke, O., Nagengast, B., Trautwein, U. i Roberts, B.W. (2016). Vocational Interests Assessed at the End of High School Predict Life Outcomes Assessed 10 Years Later Over and Above IQ and Big Five Personality Traits. Journal of Personality and Social Psychology, http:// dx.doi.org/10.1037/pspp0000117
• Su, R. (2012). The power of vocational interests and interest congruence in predicting career success. (Unpublished doctoral dissertation). University of Illinois at Urbana-Champaign, IL.
• Su, R., Rounds J. i Armstrong, P. (2009). Mens and things, women and people: A meta- analysis of sex differences in interests, Psychological Bulletin, 135, 6, http://dx.doi.org/10.1037/a0017364
• Super D.E., Savickas M.L. i Super C.M. (1996). A Life-span, Life-space Approach to Careers. W: D. Brown i L. Brooks (red.), Career Choice and Development: Applying Contemporary Theories to Practice. San Francisco: Jossey-Bass.
• Thompson, R.C., Donnay, D.A.C., Morris, M.L. i Schaubhut, N.A (2004). Exploring age and gender differences and vocational interests, http://www. cppasiapacific.com/content/Research%20and%20 White%20Papers/Strong/Strong_Age_and_Gender. pdf (5.03.2016)
• Trempała, J. (2000). Koncepcje rozwoju człowieka W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. Gdańsk: GWP.
• Woods, A.S. i Hampson, S.E. (2010). Predicting adult occupational environments from gender and childhood personality traits. Journal of Applied Psychology, 95(6), 1045–1057, http://dx.doi.org/doi: 10.1037/a0020600.
• Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P. i Śliwińska, M. (1998). Inwentarz osobowości Paula T. Costy Jr i Roberta R. McCrea. Adaptacja polska. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Identifiers

DOI

10.7172/1733-9758.2018.26.10

Biblioteka Nauki

2179821