Znaczenie zasady jawności dla demokracji

• Authors: Jan Henrik Amberg

Title variants

EN

The importance of transparency for democracy

Abstracts

EN

Sweden’s Freedom of the Press Act of 1766 (Tryckfrihetsförordningen), the world’s very first legislation supporting freedom of the press and freedom of information, is part of the country’s constitution and grants today the widest possible public access to official documents. It forms the basis of the Swedish traditional right known as The Principle of Public Access to Information (offentlighetsprincipen) and plays a crucial role in not only providing the right to access public documents, but is also indispensable in order to uphold public accountability of government and state officials. Excercising widest possible transparency contributes to the proper functioning of the liberal democratic system, while curtailing corruption and abuse. Developing transparency and shaping an open society promotes greater participa tion of citizens in the society, encourage confidence in the state – an essential element in building an effective state which purpose is to serve its owners, the citizens – as well as benefit the functioning of rule of law and increase the quality of democracy.

PL

Szwedzka ustawa zasadnicza Akt o druku z 1766 r. (Tryckfrihetsförordningen), pierwsza na świecie ustawa gwarantująca prawo publicznego dostępu do dokumentów państwowych, jest częścią konstytucji tego kraju i zapewnia dziś jak najszerszy publiczny dostęp do oficjalnych dokumentów. Akt ten stanowi podstawę tradycyjnego prawa szwedzkiego znanego jako Zasada jawności (offentlighetsprincipen), która odgrywa kluczową rolę nie tylko w zapewnianiu obywatelom prawa dostępu do dokumentów publicznych, ale jest także niezbędna w sprawowaniu odpowiedzialności ze strony urzędników rządowych i państwowych. Stosowanie jak największej przejrzystości przyczynia się do właściwego funkcjonowania liberalnego systemu demokratycznego, ograniczając jednocześnie korupcję i nadużycia. Rozwój przejrzystości i kształtowanie otwartego społeczeństwa sprzyja większemu udziałowi obywateli w społeczeństwie, wzbudza zaufanie do państwa – niezbędny element budowania skutecznego państwa, które ma służyć jego właścicielom, obywatelom – oraz przyczynia się do funkcjonowania rządów prawa i podnosi jakość demokracji.

Keywords

PL

jawność; przejrzystość; dokument publiczny; dokument jawny; odpowiedzialność; obywatelskość

EN

openness; transparency; official document; public document; accountability; citizenship

• Publisher: Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
• Year: 2018
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 7-19

Dates

published

2018

Contributors

author

Jan Henrik Amberg

Identifiers

DOI

10.7206/kp.2080-1084.171

Biblioteka Nauki

1986965