Czy demokratyczne rządy prawa stwarzają warunki możliwości dla obywatelskiego zaangażowania?

• Authors: Jolanta Sawicka

Title variants

EN

Does a Democratic Rule of Law Create Opportunity for Civic Engagement?

Abstracts

EN

The aim of the article is to outline the relationship between the rule of law and civic engagement in the public sphere and to attempt to answer the question whether the rule of law can be an effective tool in preventing the transformation of democracy in a tyranny of the majority; whether it can also create optimal conditions for democracy to develop. In other words, does the rule of law serve democracy and political engagement or does it rather limit the spontaneity of civic activity because stability cannot be reconciled with the freedom of citizens? The current ‘juridification’ of the public domain (the expansion of law into various areas of social existence) marginalises the validity and scope of civic presence in the decision-making process in the name of law-abidingness and the neutrality of instruments of control and of choices made by the ruling power. Can the effective solution to this situation be the opening of the concept of the rule of law to the idea of political nature and the expansion of the domain of grassroots participation?

PL

Celem artykułu jest zarysowanie relacji zachodzącej między rządami prawa a obywatelskim zaangażowaniem w sferę publiczną oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy rządy prawa (the rule of law) mogą stanowić skuteczne narzędzie zapobiegające transformacji demokracji w tyranię większości; czy mogą również stanowić optymalne warunki możliwości dla demokracji. Innymi słowy, czy rządy prawa służą demokracji i politycznemu zaangażowaniu, czy raczej ograniczają spontaniczność obywatelskiego działania, ponieważ nie można pogodzić stabilności z wolnością obywateli? Obecna jurydyzacja sfery publicznej (ekspansja prawa w różne dziedziny społecznej egzystencji) marginalizuje ważność i zakres obywatelskiej obecności w procesie decyzyjnym w imię praworządności i neutralności instrumentów kontroli oraz dokonywanych przez władzę wyborów. Czy zatem skutecznym wyjściem z tej sytuacji może okazać się otwarcie koncepcji rządów prawa na ideę polityczności i poszerzenie przestrzeni oddolnej partycypacji?

Keywords

PL

obywatelskie zaangażowanie; partycypacja; rządy prawa; demokracja; konflikt

EN

civic engagement; participation; rule of law; democracy; conflict

• Publisher: Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
• Year: 2019
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 134-149

Dates

published

2019

Contributors

author

Jolanta Sawicka

References

• 1. Appelbaum R., Felstiner W., Gessner V. , The Legal Culture of Global Business Transactions, [w:] R. Appelbaum, W. Felstiner, V. Gessner (red.), Rules and Networks. The Legal Culture of Global Business Transactions, Oñati International Series in Law and Society 2001, s. 1–36. [Google Scholar]
• 2. Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2000. [Google Scholar]
• 3. Czarnota A., Republikańska koncepcja rządów prawa, albo co historyk idei może dać filozofowi prawa, [w:] M. Maciejewski, M. Marszał, M. Sadowski (red.), Tendencje rozwojowe myśli politycznej i prawnej, Wrocław 2014, s. 177–188. [Google Scholar]
• 4. Derrida J., Rogues: Two Essays on Reason, Stanford 2005. [Google Scholar]
• 5. Dicey A.V., Introduction to the Study of Law of the Constitution, Indianapolis 1982. [Google Scholar]
• 6. Krygier M., Four Puzzles about the Rule of Law: Why, What, Where? And Who Cares?, [w:] J.E. Fleming (red.), Getting to the Rule of Law, New York 2011, s. 64–104. [Google Scholar]
• 7. Krygier M., Rule of Law (and Rechtsstaat), [w:] International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2 wyd., red. J.J.D. Wright, t. 20, Oxford 2015, s. 780–787. [Google Scholar]
• 8. Landemore H.H., Democratic Reason. Politics, Collective Intelligence, and the Rule of the Many, Princeton–Oxford 2013, s. 27–52. [Google Scholar]
• 9. Landemore H.H., Democratic Reason. The Mechanism of Collective Intelligence in Politics, [w:] H.H. Landemore, J. Elster (red.), Collective Wisdom. Principles and Mechanisms, Cambridge 2012, s. 251–289. [Google Scholar]
• 10. Lefort C., Democracy and Totalitarianism, [w:] J.B. Thompson (red.), The Political Forms of Modern Society. Bureaucracy, Democracy, Totalitarianism, Cambridge 1986, s. 237–245. [Google Scholar]
• 11. Lefort C., Image of the Body and Totalitarianism, [w:] J.B. Thompson (red.), The Political Forms of Modern Society. Bureaucracy, Democracy, Totalitarianism, Cambridge 1986, s. 297–299. [Google Scholar]
• 12. Lefort C., The Question of Democracy, [w:] C. Lefort, Democracy and Political Theory, Minnesota, MN 1988. [Google Scholar]
• 13. Lipset S.M., Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, Warszawa 1995. [Google Scholar]
• 14. Paździora M., Stambulski M., Co może dać nauce prawa polityczność? Przyczynek do przyszłych badań, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2014, 1, s. 55–66. [Google Scholar]
• 15. Pettit Ph., Republicanism. A Theory of Freedom and Government, Oxford 2002. [Google Scholar]
• 16. Robin M.-M., The World According to Monsanto. Pollution, Politics and Power, North Geelong, VIC 2010. [Google Scholar]
• 17. Rodrik D., The Globalization Paradox. Democracy and the Future of the World Economy, New York 2011. [Google Scholar]
• 18. Somin I., Democracy and Political Ignorance: Why Smaller Government is Smarter, Stanford 2016. [Google Scholar]
• 19. Sunstein C., Infotopia: How Many Minds Produce Knowledge, Oxford 2006. [Google Scholar]
• 20. Tamanaha Z., On the Rule of Law: History, Politics, Theory, Cambridge 2004. [Google Scholar]
• 21. Walzer M., Polityka i namiętności. O bardziej egalitarny liberalizm, Warszawa 2006. [Google Scholar]
• 22. Appelbaum R., Felstiner W., Gessner V. , The Legal Culture of Global Business Transactions, [w:] R. Appelbaum, W. Felstiner, V. Gessner (red.), Rules and Networks. The Legal Culture of Global Business Transactions, Oñati International Series in Law and Society 2001, s. 1–36. [Google Scholar]
• 23. Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2000. [Google Scholar]
• 24. Czarnota A., Republikańska koncepcja rządów prawa, albo co historyk idei może dać filozofowi prawa, [w:] M. Maciejewski, M. Marszał, M. Sadowski (red.), Tendencje rozwojowe myśli politycznej i prawnej, Wrocław 2014, s. 177–188. [Google Scholar]
• 25. Derrida J., Rogues: Two Essays on Reason, Stanford 2005. [Google Scholar]
• 26. Dicey A.V., Introduction to the Study of Law of the Constitution, Indianapolis 1982. [Google Scholar]
• 27. Krygier M., Four Puzzles about the Rule of Law: Why, What, Where? And Who Cares?, [w:] J.E. Fleming (red.), Getting to the Rule of Law, New York 2011, s. 64–104. [Google Scholar]
• 28. Krygier M., Rule of Law (and Rechtsstaat), [w:] International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2 wyd., red. J.J.D. Wright, t. 20, Oxford 2015, s. 780–787. [Google Scholar]
• 29. Landemore H.H., Democratic Reason. Politics, Collective Intelligence, and the Rule of the Many, Princeton–Oxford 2013, s. 27–52. [Google Scholar]
• 30. Landemore H.H., Democratic Reason. The Mechanism of Collective Intelligence in Politics, [w:] H.H. Landemore, J. Elster (red.), Collective Wisdom. Principles and Mechanisms, Cambridge 2012, s. 251–289. [Google Scholar]
• 31. Lefort C., Democracy and Totalitarianism, [w:] J.B. Thompson (red.), The Political Forms of Modern Society. Bureaucracy, Democracy, Totalitarianism, Cambridge 1986, s. 237–245. [Google Scholar]
• 32. Lefort C., Image of the Body and Totalitarianism, [w:] J.B. Thompson (red.), The Political Forms of Modern Society. Bureaucracy, Democracy, Totalitarianism, Cambridge 1986, s. 297–299. [Google Scholar]
• 33. Lefort C., The Question of Democracy, [w:] C. Lefort, Democracy and Political Theory, Minnesota, MN 1988. [Google Scholar]
• 34. Lipset S.M., Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, Warszawa 1995. [Google Scholar]
• 35. Paździora M., Stambulski M., Co może dać nauce prawa polityczność? Przyczynek do przyszłych badań, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2014, 1, s. 55–66. [Google Scholar]
• 36. Pettit Ph., Republicanism. A Theory of Freedom and Government, Oxford 2002. [Google Scholar]
• 37. Robin M.-M., The World According to Monsanto. Pollution, Politics and Power, North Geelong, VIC 2010. [Google Scholar]
• 38. Rodrik D., The Globalization Paradox. Democracy and the Future of the World Economy, New York 2011. [Google Scholar]
• 39. Somin I., Democracy and Political Ignorance: Why Smaller Government is Smarter, Stanford 2016. [Google Scholar]
• 40. Sunstein C., Infotopia: How Many Minds Produce Knowledge, Oxford 2006. [Google Scholar]
• 41. Tamanaha Z., On the Rule of Law: History, Politics, Theory, Cambridge 2004. [Google Scholar]
• 42. Walzer M., Polityka i namiętności. O bardziej egalitarny liberalizm, Warszawa 2006. [Google Scholar]

Identifiers

DOI

10.7206/kp.2080-1084.279

Biblioteka Nauki

1965959