Funkcjonowanie połączeń transportu zbiorowego w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Słupsk‑Ustka a zjawisko wykluczenia transportowego

• Authors: Martyna Sydorów

Title variants

EN

The Functioning of Public Transport Connections in the Słupsk–Ustka Functional Urban Area and the Phenomenon of Transport Exclusion

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the communication by public transport of the towns located within the boundaries of the Municipal Functional Area of Słupsk–Ustka (MOF S–U) with the core cities (Słupsk and Ustka) and to indicate the areas where the phenomenon of transport exclusion may occur. The public transportation network in the area does not meet the needs directed by the residents to local authority decision-makers, which may limit their ability to get around, especially on weekends. During the study, the literature on the subject, documents at local and regional levels, and data contained in timetables were analysed as well as the GIS visualisations were used. Insufficient communication with public transport in the area results in limited transport accessibility and, consequently, may lead to transport exclusion.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie skomunikowania transportem zbiorowym miejscowości położonych w granicach Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Słupsk-Ustka (MOF S-U) z miastami-rdzeniami (Słupskiem i Ustką) oraz wskazanie obszarów, na których może dochodzić do zjawiska wykluczenia transportowego. Sieć połączeń komunikacji publicznej na tym terenie nie odpowiada na potrzeby kierowane przez mieszkańców do decydentów jednostek samorządów terytorialnych, co może ograniczać ich możliwości przemieszczania się, zwłaszcza w weekendy. Podczas przeprowadzonego badania dokonano analizy literatury przedmiotu, dokumentów na poziomach lokalnym i regionalnym, danych zawartych w rozkładach jazdy oraz zastosowano „wizualizacje” GIS. Niedostateczne skomunikowanie komunikacją zbiorową obszaru wpływa na ograniczoną dostępność transportową, a w konsekwencji może prowadzić do wykluczenia transportowego.

Keywords

PL

miejskie obszary funkcjonalne; transport zbiorowy; dostępność transportowa; wykluczenie transportowe; Miejski Obszar Funkcjonalny Słupsk-Ustka

EN

functional urban areas; public transport; transport accessibility; transport exclusion; Functional Urban Area of Słupsk–Ustka

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2024
• Volume: 95
• Issue: 1
• Pages: 85-98

Dates

published

2024

Contributors

author

Martyna Sydorów

• Uniwersytet Gdański, Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, ul. J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk, Polska

• https://orcid.org/0000000211270693

References

• Bajerski, A., Błaszczyk, A. (2015). Likwidacja szkół podstawowych na wsi: perspektywa władz lokalnych, nauczycieli, rodziców, uczniów i pozostałych mieszkańców. Przegląd Badań Edukacyjnych, 21(2), 81–105.
• Baza Kolejowa (2023a). Linia Gdańsk Główny – Stargard (202). https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=linie&id=464&okno=przebieg.
• Baza Kolejowa (2023b). Linia Piła Główna – Ustka (405). https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=linie&id=638.
• Beyazit, E. (2011). Evaluating social justice in transport: Lessons to be learned from capability approach. Transport Reviews, 31(1), 117–134.
• Bryniarska, Z., Kuza, A. (2021). Analiza wpływu COVID-19 na funkcjonowanie transportu pasażerskiego. Transport Miejski i Regionalny, 10, 3–18.
• Church, A., Frost, M., Sullivan, K. (2000). Transport and social exclusion in London. Transport Policy, 7(3), 195–205.
• Ciechański, A. (2020). Zmiany w sieci transportu publicznego na obszarach Beskidu Niskiego i Bieszczad w latach 1990–2019 i ich konsekwencje. Studia Regionalne i Lokalne, (3), 51–79.
• Ciechański, A., Więckowski, M., Michniak, D. (2021). Czy regres publicznego transportu zbiorowego na obszarach górskich prowadzi do rozwoju niezrównoważonego? Przykład z Beskidu Niskiego i Bieszczad. Przegląd Geograficzny, 93(2), 207–231.
• Cieśliński, R. (2010). Zróżnicowanie typologiczne i funkcjonalne jezior w polskiej strefie brzegowej południowego Bałtyku. Problemy Ekologii Krajobrazu, XXVI, 135–144.
• Co na Drogach (2023). Lista dróg – województwo pomorskie. https://conadrogach.pl/wojewodztwo/pomorskie/lista-drog/.
• Currie, J. (2009). Healthy, wealthy, and wise: Socioeconomic status, poor health in childhood, and human capital development. Journal of Economic Literature, 47(1), 87–122.
• Czapiewska, G. (2019). Potencjał rozwojowy i funkcjonalny Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 47, 93–110.
• Dmowski, P., Wasilewski, M. (2010). Postawy mieszkańców Trójmiasta wobec proekologicznych środków transportu miejskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, (54), 37–46.
• Dulak, M., Jakubowski, B. (2018). Publiczny transport zbiorowy w Polsce. Studium upadku. https://klubjagiellonski.pl/2018/04/17/publiczny-transport-zbiorowy-w-polsce-studium-upadku.
• Durydiwka, M., Duda-Gromada, K. (2014). Wpływ turystyki na rozwój przestrzenny miejscowości nadmorskich. Wybrane aspekty. Turyzm, 24(1), 65–71.
• Działek, J. (2012). Powiązania migracyjne i procesy suburbanizacji rezydencjonalnej. W: R. Guzik (red.), Czynniki i ograniczenia rozwoju miast województwa pomorskiego w świetle relacji przestrzennych i dostępności komunikacyjnej (s. 41–65). Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
• Elvy, J. (2014). Public participation in transport planning amongst the socially excluded: An analysis of 3rd generation local transport plans. Case Studies on Transport Policy, 2(2), 41–49.
• Gadziński, J. (2016). Wpływ dostępności transportu publicznego na zachowania transportowe mieszkańców – przykład aglomeracji poznańskiej. Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 19(1), 31–42.
• Gadziński, J., Beim, M. (2009). Dostępność przestrzenna lokalnego transportu publicznego w Poznaniu. Transport Miejski i Regionalny, (5), 10–16.
• Geurs, K.T., Ritsema van Eck, J. (2001). Accessibility Measures: Review and Applications. Evaluation of Accessibility Impacts of Land-Use Transportation Scenarios, and Related Social and Economic Impact. National Institute of Public Health and Environment.
• Geurs, K.T., van Wee, B. (2004). Accessibility evaluation of land-use and transport strategies: review and research directions. Journal of Transport Geography, 12(2), 127–140.
• Go Work (2023). Mowi Poland S.A. https://www.gowork.pl/mowi-poland-s.a.,96093/kim_jestesmy.
• Goliszek, S. (2022). Znaczenie komponentów dostępności transportowej w Szczecinie w latach 2009– 2018. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Grochowska, A. (2016). Konflikty przestrzenne w planowaniu przestrzennym obszarów metropolitalnych na przykładzie Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• GUS (2022). Funkcjonalne Obszary Miejskie (FUA). https://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/jednostki--terytorialne/unijne-typologie-terytorialne-tercet/funkcjonalne-obszary-miejskie-fua/?fbclid=IwAR2PG8ZLhGz4p6OE8O44cCjNq71CsRKAFrUNj5mAgxfS8cQH13dun_2Sp20.
• GUS (2023). Bank Danych Lokalnych. https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica.
• Guzik, R., Kołoś, A. (2021). Dostępność obszarów wiejskich do miast powiatowych w Polsce transportem publicznym w 2019 r. Przegląd Geograficzny, 93(2), 181–206.
• Hansen, W. (1959). How accessibility shape land use. Journal of the American Institute of Planners, 25(2), 73–76.
• Hoff, W., Izdebski, J. (2022). Wykluczenie transportowe i systemowe sposoby jego przezwyciężania. Roczniki Nauk Prawnych, XXXII(1), 23–40.
• Jones, P. Lucas, K. (2012). The social consequences of transport decision-making: Clarifying concepts, synthesising knowledge and assessing implications. Journal of Transport Geography, 21, 4–16.
• Kenyon, S., Lyons, G., Rafferty, J. (2009). Transport and social exclusion: Investigating the possibility of promoting inclusion through virtual mobility. Journal of Transport Geography, 10(3), 207–219.
• Koliński, K. (2021). Wykluczenie transportowe uczniów szkół ponadpodstawowych powiatu wągrowieckiego. Studia Regionalne i Lokalne, (3), 87–101.
• Kowalczyk, K. (2019). Efekty inwestycji w infrastrukturę kolejową na liniach regionalnych. W: R. Wiśniewski, P. Rosik (red.), Polityka przestrzenna a transportowa – ewaluacja inwestycji infrastrukturalnych (s. 9–32). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Koziarski, S.M. (2021). Potencjał ludnościowy miast a sieć autostrad i dróg ekspresowych w Polsce. Czasopismo Geograficzne, 92(2), 217–256.
• Kuć-Czajkowska, K. (2014). Aglomeracje, obszary metropolitalne, metropolie – próba uporządkowania pojęć. W: K. Kuć-Czajkowska, M. Sidor (red.). Miasta – aglomeracje – metropolie. W nurcie globalnych przemian (s. 55–75). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kudłacz, T. (2016). Problemy integrowania polityki rozwoju w miejskich obszarach funkcjonalnych. W: A. Noworól, A. Hołuj (red.), Społeczno-ekonomiczne przemiany w strefie podmiejskiej miast. Studium przypadku Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (s. 15–28). CeDeWu.
• Kwarciński, T. (2019). Rola publicznego transportu zbiorowego w zaspokajaniu potrzeb transportowych mieszkańców obszarów wiejskich w Polsce. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 166, 77–89.
• Lewańska, A., Czajkowski, S., Rohrscheid von Mikos, A. (2016). Raport z analizy potencjału turystyczno-kulturowego miasta Słupsk i powiatu słupskiego. Turystyka Kulturowa, (1), 183–202.
• Mattioli, G. (2017). ‘Forced car ownership’ in the UK and Germany: Socio-spatial patterns and potential economic streets impacts. Social Inclusion, 5(4), 147–160.
• Miedziński, M. (2019). Możliwości rozwoju miast średnich układu multipolarnego Pomorza Środkowego w świetle czynników endogenicznych i egzogenicznych. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych, 1(23), 173–199.
• Mysłowski, J., Mysłowski, J., Mysłowski, J. (2016). Wpływ obwodnicy Słupska na skażenie powietrza pyłem zawieszonym PM10. Autobusy, (8), 122–124.
• Ogórek, P., Kulig, M., Pszeniczny, A. (2019). Dostosowanie miejskich systemów transportu publicznego do potrzeb osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się, w tym szczególnie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i osób starszych. Transport Miejski i Regionalny, (5), 14–20.
• Orchowska, J. (2022). „W ogóle autobusu nie widać”. Życie na obszarach wykluczenia transportowego. Studia Regionalne i Lokalne, (2), 108–121.
• Parzych, K. (2017). Absorpcja funduszy europejskich i ich wykorzystanie na rozwój infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej w regionie. Studium przypadku powiatu słupskiego. Health and Sport, 7(6), 1027–1039.
• Rydz, E. (2010). Rola i miejsce Akademii Pomorskiej w społeczno-gospodarczej przestrzeni Słupska. Słupskie Prace Geograficzne, (7), 153–175.
• Rydzyński, P. (2023). Jak powstaje rozkład jazdy? https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/jak-powstaje-rozklad-jazdy-113579.html.
• Spis szkół (2023). Spis szkół Słupsk. http://www.spisszkol.eu/typ/?wojewodztwo=pomorskie&powiat=slupsk.
• Stankiewicz, B. (2016). Uwarunkowania funkcjonowania przetwórstwa rybnego w Polsce w warunkach gospodarki rynkowej. Europa Regionum, 26, 171–183.
• Stępniak, M., Wiśniewski, R., Goliszek, S., Marcińczak, S. (2017). Dostępność przestrzenna do usług publicznych w Polsce. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Strategia Rozwoju Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Słupsk-Ustka na lata 2022–2030 (2022). https://www.slupsk.pl/content/download/10943/file/1.%20MOF%20SU_strategia_ostateczna.pdf.
• Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030 (2021). Uchwała nr 376/XXXI/21 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 12 kwietnia 2021 r.
• Strawiński, P., Majchrowska, A., Broniatowska, P. (2016). Zmiany struktury zatrudnienia kobiet w Polsce w latach 2000–2013. Gospodarka Narodowa, 281(1), 73–97.
• Sydorów, M. (2022). Poziom dostępności transportowej w małych miejscowościach w Polsce na przykładzie powiatu bydgoskiego. Płynące zagrożenia, możliwe rozwiązania. Progress, (11), 175–188.
• Sydorów, M. (2023). Charakterystyka miejskiego transportu zbiorowego w gdańskich dzielnicach Przymorze Małe i Przymorze Wielkie. Transport Miejski i Regionalny, (1), 18–22.
• Sydorów, M., Chmiel, B., Żukowska, S. (2023). Wyzwania zrównoważonej mobilności miejskiej na tle polityki miejskiej Unii Europejskiej: wybrane przykłady. Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 26(1), 9–21.
• Szmielińska-Pietraszek, P., Szymańska, W. (2018). Rola Słupska w kształceniu młodzieży wiejskiej regionu słupskiego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, (14), 31–42.
• Szymajda, M. (2022). Będzie aż 15 par pociągów między Słupskiem a Ustką. https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/bedzie-az-15-par-pociagow-miedzy-slupskiem-a-ustka-110066.html.
• Szymańska, W., Marszałek, Ł. (2017). Polityka transportowa Słupska i Ustki w kontekście koncepcji Dwumiasta. Prace Komisji Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 20(3), 77–86.
• Śleszyński, P., Komornicki, T., Rosik, P., Duma, P., Goliszek, S., Kubiak, Ł., Wiśniewski, R., Guzik, R., Fiedeń, Ł., Kocaj, A., Kołoś, A. (2019). Analiza relacji funkcjonalno-przestrzennych między ośrodkami miejskimi i ich otoczeniem. Raport syntetyczny. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
• Świtała, M. (2021). Wpływ pandemii COVID-19 na codzienną mobilność mieszkańców Warszawy. Gospodarka Materiałowa i Logistyka, (9), 19–31.
• Urząd Info (2023). Urzędy Słupsk. https://urzad.info/slupsk.
• Wolański, M., Mrozowski, W., Pieróg, M. (2016). Transport zbiorowy poza miastami – regres, reformy, rekomendacje. Zarządzanie Publiczne, (4), 62–77.
• Zarząd Dróg Powiatowych w Słupsku (2022). Wykaz dróg powiatowych na terenie powiatu słupskiego. https://bip.zdp.slupsk.pl/414.html?file=1095.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499519506

Biblioteka Nauki

36480243