Obszary wiejskie w systemie migracji wewnętrznych w Polsce

• Authors: Mateusz Długosz , Robert Szmytkie

Title variants

EN

Rural Areas in the System of Inter-Communal Migrations in Poland

Abstracts

EN

The aim of the study is to indicate the importance of rural areas in the system of inter-communal migrations in Poland. Internal migration in rural areas was analysed for the years 1995–2019, with particular focus on the state of migration registered in 2019. The study used basic indicators determining the intensity of migration, which made it possible to conclude that rural areas play an important role in the system of internal migration in Poland, contributing to the spatial redistribution of population. However, this influence varies due to the fact that, on the one hand, there is a strong influence of suburbanisation on migration processes in rural areas in suburban zones of large and medium-sized cities in Poland. On the other hand, migration outflows caused by an unfavourable socio-economic situation are visible in the case of external and inner peripheries.

PL

Celem opracowania jest wskazanie znaczenia obszarów wiejskich w systemie migracji międzygminnych w Polsce. Migracje wewnętrzne na obszarach wiejskich zostały przeanalizowane dla lat 1995–2019, ze szczególnym uwzględnieniem stanu migracji rejestrowanych w 2019 r. W opracowaniu wykorzystano podstawowe wskaźniki określające natężenie migracji, które pozwoliły stwierdzić, że obszary wiejskie odgrywają istotną rolę w systemie migracji wewnętrznych w Polsce, przyczyniając się do redystrybucji przestrzennej ludności. Wpływ ten jest jednak zróżnicowany, ponieważ z jednej strony obserwuje się silny wpływ suburbanizacji na procesy migracyjne na obszarach wiejskich w strefach podmiejskich dużych i średnich miast w Polsce, z drugiej zaś strony widoczny jest odpływ migracyjny wywołany niekorzystną sytuacją społeczno-ekonomiczną w przypadku peryferii zewnętrznych i wewnętrznych.

Keywords

PL

migracje wewnętrzne; obszary wiejskie; procesy suburbanizacji; obszary podmiejskie; obszary peryferyjne; Polska

EN

internal migration; rural areas; suburbanisation processes; suburbs; peripheral areas; Poland

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2022
• Volume: 3
• Issue: 89
• Pages: 86-100

Dates

published

2022

Contributors

author

Mateusz Długosz

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, plac Uniwersytecki

author

Robert Szmytkie

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, plac Uniwersytecki

References

• Brown, D., Schafft, K., 2002, „Population deconcentration in Hungary during the post-socialist transition”, Journal of Rural Studies, nr 18, s. 233–244.
• Dyszy, M., 2017, „Migracje wewnętrzne ludności w wybranych gminach wiejskich województwa śląskiego w latach 2002–2015”, Acta Geographica Silesiana, nr 26, s. 17–29.
• Dyszy, M., Zuzańska-Żyśko, E., 2020, „Strefa wpływu miast a migracje ludności w regionie policentrycznym”, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, t. 33, nr 5, s. 101–114.
• Dziewoński, K., Gawryszewski, A., Iwanicka-Lyrowa, E., Jelonek, A., Jerczyński, M., Węcławowicz, G., 1977, Rozmieszczenie i migracje ludności a system osadniczy Polski Ludowej, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 257, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Dziewoński, K., Korcelli, P., 1979, „Migracje w zlewni górnej Noteci”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 41, nr 2, s. 145–155.
• Falkowski, J., 2009, „Przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne obszarów wiejskich w strefach podmiejskich obszarów metropolitalnych Polski”, Studia Obszarów Wiejskich, nr 18, s. 49–69.
• Gałka, J., Warych-Juras, A., 2018, „Suburbanization and migration in Polish Metropolitan Areas during political transition”, Acta Geographica Slovenica, t. 58, nr 2, s. 63–72.
• Gołata, E., 2012, „Spis ludności i prawda”, Studia Demograficzne, t. 161, nr 1, s. 23–55.
• Grosse, T.G., 2007, „Wybrane koncepcje teoretyczne i doświadczenia praktyczne dotyczące rozwoju regionów peryferyjnych”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1, s. 27–49.
• Grzeszczak, J., 2000, „Kontrurbanizacja – idea i rzeczywistość”, Przegląd Geograficzny, t. 72, nr 4, s. 373–393.
• Gutiérrez, J., Garcia-Palomares, J.C., 2007, „New spatial patterns of mobility within the metropolitan area of Madrid: Towards more complex and dispersed flow networks”, Journal of Transport Geography, t. 15, nr 1, s. 18–30.
• Harasimowicz, A., 2018, „Suburbanizacja a rola obszarów otaczających miasto – ujęcie teoretyczne”, Studia Miejskie, nr 29, s. 115–130.
• Heffner, K., 2016, „Obszary wiejskie i małe miasta: czy lokalne centra są potrzebne współczesnej wsi?”, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 279, s. 11–24.
• Herma, J., 1968, „Migracje zarobkowe ze wsi do miast w województwie krakowskim”, Rocznik Naukowo‑Dydaktyczny WSP w Krakowie, Prace Geograficzne, R. 4, z. 30, s. 117–121.
• Huk, J. 2004, „Migracje ludności na Dolnym Śląsku w latach 1989–1998. Kierunki i efektywność”, Czasopismo Geograficzne, t. 75, nr 1–2, s. 33–64.
• Ilnicki, D., Janc, K., 2021, „Obszary intensywnych powiązań funkcjonalnych miast na prawach powiatu w Polsce – autorska metoda delimitacji”, Przegląd Geograficzny, t. 93, nr 2, s. 141–160.
• Jagielski, A., 1974, Geografia ludności, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Jończy, R., 2012, „Nierejestrowane wyludnienie wsi w kontekście możliwości wykorzystania oficjalnych danych statystycznych i spisowych. Wnioski z badań w województwie opolskim”, Studia Ekonomiczne, nr 103, s. 70–90.
• Jończy, R., 2014, „Problem nierejestrowanej emigracji definitywnej (emigracji zawieszonej) w badaniu procesów społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich”, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 360, s. 11–18.
• Józefowicz, K., 2020, „Atrakcyjność migracyjna miast i obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego”, Space, Society, Economy, nr 31, s. 213–227.
• Kałuża-Kopias, D., 2014, „Atrakcyjność migracyjna wielkich miast – stan obecny i perspektywy”, Problemy Polityki Społecznej, nr 27, s. 41–54.
• Kałuża-Kopias, D., 2020, „Przestrzenny zasięg migracji a wiek migrantów na przykładzie największych miast w Polsce”, Wiadomości Statystyczne, t. 65, nr 12, s. 9–22.
• Kiniorska, I., 2017, „Mobilność przestrzenna na obszarach Polski Wschodniej”, Biuletyn KPZK PAN, nr 267, s. 102–120.
• Korcelli, P., 1997, „Alternatywne projekcje zmian demograficznych i migracji w aglomeracjach miejskich”, w: P. Korcelli (red.), Aglomeracje miejskie w procesie transformacji, t. 5 (s. 5–21), Zeszyty IGiPZ PAN, 45, Warszawa.
• Kupiszewski, M., Rees, P., Durham, H., 1998, „Internal migration and urban change in Poland”, European Journal of Population, nr 14, s. 265–290.
• Leetmaa, K., 2008, Residential Suburbanization in the Tallinn Metropolitan Area, Dissertationes Geographicae Universitatis Tartuensis, 35, Tartu: Tartu University Press.
• Lewandowska-Gwarda, K., Antczak, E., 2015, „Migracje wewnętrzne w polskich miastach – analiza z wykorzystaniem przestrzennej dynamicznej metody przesunięć udziałów”, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, t. 39, s. 119–133.
• Luszniewicz, A., 1987, Statystyka ogólna, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Musil, J., Müller, J., 2008, „Inner peripheries of the Czech Republic as a form of social exclusion”, w: J. Musil, Space and Historical Time as Dimensions of Social Change (s. 75–92), Prague: Publishing House of the Faculty of Mathematics and Physics Charles University in Prague.
• Novotná, M., Preis, J., Kopp, J., Bartoš, 2013, „Changes in migration to rural regions in the Czech Republic: Position and perspectives”, Moravian Geographical Reports, t. 21, nr 3, s. 37–54.
• Nowotnik, D., 2012, „Przestrzenne zróżnicowanie migracji w Polsce w ujęciu miast i gmin na przełomie XX i XXI wieku”, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica, t. 3, s. 138–152.
• Okólski, M., 2011, Modernizacyjna rola migracji, CMR Working Papers, 46 (104), Warszawa: Ośrodek Badań nad Migracjami UW.
• Rosner, A., 2012, Zmiany rozkładu przestrzennego zaludnienia obszarów wiejskich. Wiejskie obszary zmniejszające zaludnienie i koncentrujące ludność wiejską, Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Rosner, A., 2014, „Migracje wewnętrzne i ich związek z przestrzennym zróżnicowaniem rozwoju społeczno-gospodarczego wsi”, Wieś i Rolnictwo, t. 162, nr 1, s. 63–79.
• Stanny, M., 2011, „Typologia wiejskich obszarów peryferyjnych pod względem anatomii struktury społeczno-gospodarczej”, Wieś i Rolnictwo, t. 151, nr 2, s. 59–75.
• Stanny, M., 2014, „Wieś, obszar wiejski, ludność wiejska – o problemach z ich definiowaniem. Wielowymiarowe spojrzenie”, Wieś i Rolnictwo, t. 162, nr 1, s. 123–138.
• Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2019–2020, 2020, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
• Szafrańska, E., Michalska-Żyła, A., 2018, „Dlaczego Łódź? Atrakcyjność migracyjna miasta w ujęciu jakościowym”, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, t. 534, s. 21–31.
• Szymańska, D., Biegańska, J., 2011, „Obszary podmiejskie dużych miast w Polsce w świetle migracji stałych”, w: A. Zborowski, M. Soja (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej (s. 83–98), Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.
• Śleszyński, P., 2005, „Różnice liczby ludności ujawnione w Narodowym Spisie Powszechnym 2002”, Przegląd Geograficzny, t. 77, nr 2, s. 193–212.
• Śleszyński, P., 2016, „Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski”, Konwersatorium Wiedzy o Mieście, t. 29, nr 1, s. 97–106.
• Vaishar, A., 2006, „Regional periphery: What does it mean?”, Europa XXI, t. 15, s. 7–12.
• Vaishar, A., Pavlů, A., 2018, „Outmigration intentions of secondary school students from a rural micro-region in the Czech inner periphery: A case study of the Bystřice nad Pernštejnem area in the Vysočina Region”, AUC Geographica, t. 53, nr 1, s. 49–57.
• Walaszek, M., 2014, „Migracje wewnętrzne i zagraniczne w aglomeracji poznańskiej”, Człowiek i Społeczeństwo, t. 37, s. 75–90.
• Warzecha, K., 2014, „Wybrane procesy społeczno-gospodarcze oraz tendencje rozwojowe migracji wewnętrznych w województwie śląskim w latach 1995–2011”, Studia Ekonomiczne, nr 193, s. 67–86.
• Winiarczyk-Raźniak, A., Raźniak, P. (2012). Migracje wewnętrzne ludności w polskich obszarach metropolitalnych u progu XXI wieku, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Wiśniewski, R., Mazur, M., Śleszyński, P., Szejgiec-Kolenda, B., 2020, Wpływ zmian demograficznych w Polsce na rozwój lokalny, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 274, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Zborowski, A., Raźniak, P., 2013, „Suburbanizacja rezydencjonalna w Polsce – ocena procesu”, Studia Miejskie, nr 9, s. 37–50.
• Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start
• Baza Demografia, Główny Urząd Statystyczny: https://demografia.stat.gov.pl/BazaDemografia/StartIntro.aspx

Identifiers

DOI

10.7366/1509499538906

Biblioteka Nauki

2143612