Społeczne inicjatywy na rzecz więźniów

• Authors: Michał Porowski

Title variants

EN

Community Initiatives for Prisoners

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Assistance to persons released from prison is considered an indispensable stage of the process of carrying out the penalty of imprisonment. The authors engaged in that subject agree as to the role of postpenitentiary assistance  in reduction of relapse into crime and its connection with social readjustment of offenders. In my opinion, that approach is insufficient for a full justification of the actual sense of assistance rendered to persons on release from prison. Pragmatic researchers treat the slogan of helping prisoners as obvious and focus on the related legal and organizational problems. Lacking strict criteria of appraisal, the analysis of legal solutions resolves itself usually into approving comments and to attributing the indolent functioning of the assisting agencies to sluggishness of the actual care providers. The suggested conceptions of improvement of the  after-care resolve themselves into improvement of the existing institutional and legal solutions and corrections of their model which remains the same all the time despite the fact that a succession of its versions have proved inefficient in practice. Taking the subject up, I adopted an entirely different approach and method of research. I assumed that all assistance can only be successful if those involved in it are genuinely motivated to that activity. Even if the norm „help the prisoners” is an element of the system of moral directives recognized in our culture, this fact alone by no means determines in advance the actual range and validity of that norm. Like all moral values, also this one is valid with different force, to a different  extent and has a different range for different people. For some, it is a postulate that needs to be fulfilled which they experience as a moral  obligation; for others, it is a criterion of axiological orientation. This implies the different ways of their functioning. As shown by analysis of empirical studies, the norm demanding that prisoners should be helped is not too deeply rooted in social consciousness. It has failed to win general acceptance even at the verbal level, and the readiness to fulfill it through a person’s own activity can be found but occasionally; in such cases, it is motivated situationally rather than by axi axiological experiences. The reason is probably that a moral appraisal of the object of assistance (an imprisoned offender) is transmitted to the appraisal of the duty to fulfill a norm. Instead of deciding whether help is at all necessary, we want to know if the person in need of help deserves to be helped. In so doing, we forget that all those objectively in need of help are worth being helped; we condition our decision as to rendering help upon the actualreason of a person’s helplessness, or more strictly speaking, upon  the rank on the moral scale of the acts that made that person helpless. In this situation, what becomes a signicificent factor that has a beartng on the discussed norm is the perception of un offender as a dewiant of a definite type. An offender is usually perceived through a stereotype: a specific conglomerate of simplified and mainly unfounded beliefs. Yet that very stereotype functions as a standard basing on which the actual way of conduct is chosen. Therefore, I tried to define the stereotype of an impriosoned offender that functions in social consciousness and in consciousness of professionals involved in the work with prisoners. I also tried to diagnose the psychosocial mechanism that result in the formation and consolidation of that stereotype. Which social groups and individuals tend to consider the postulate of assistance to prisoners as a norm that they themselves should follow, or at least which such groups and individuals have the strongest motivation to respond to that call? Of the many hypotheses about the origin of prosocial behaviour (and of course of helping which is a form of that behaviour), let us first consider the one which states that prosocial behaviour results from the structure of ,,ego” and the parallel observation that another person at a disadvantage is similar to oneself in some respect. That similarity may concern both the bodily and spiritual structure and all the other components of one’s self-image. Thus diagnosed, the similarity releases or at least catalyzes the readiness to prosocial behaviour. Basing on this hypothesis, it should be assumed that ex-offenders, ex-convicts, or generally speaking, persons affected by imprisonment are particularly likely to recognize that norm, and further, that the motivation to help prisoners growth with a reduced distance between the offender and the cultural circles that approximate him with respect to mentality and custom. Considering this hypothesis, we come across still another dependence: the actual condemnation of an offender depends on the degree of acceptance of the normative system which that offender has infringed. The discrepancy between values protected by law and the individual or group preferences results in a change in attitudes. A person convicted by force of a disapproved law is perceived as a victim and not an enemy. The offender thus meets with fellow-felling, and the authors and executors of the disapproved law, with resentment. This dependence, cannot be limited to the subcultural negation of law that is characteristic of criminal circles. It follows from the division of the bulk of crime into mala per se and mala prohibita. After all, stigmatization takes a different, course in the case of an obvious evil vs. one that is simply considered evil by law which cites reasons that are by no means necessarily either obvious or good, or which is directed against an interest that is not perceived in accordance with the official standpoint. Prohibitions lacking the proper axiological foundation proliferate with the instrumental treatment of penal law, reduced to the role of political tool; in such situations, all public activity of any importance whatever is usually subordinated to politics. What significantly differentiates the extent to which the norms that concern helping others are perceived as valid are the emotional and social bonds (e.g. fomily ties). From the psychological viewpoint, they constitute a particularly active and natural stimulator of motivations, one that defines the actual circle of the most involve addressees of the norn. In this case, the one who helps is not only personally interested in the fates of the one who gets help, but also acts for his own good  rendering that help. The social situation resulting from imprisonment of a family member gives rise to special problems in the legal, economic and social sphere. Quite obviously, the other members of that family should be allowed to participate in the solution of those problems which  are also their own. We have therefore distinguished the groups that are willing, as can be expected, to adopt the norm of helping prisoners and to act accordingly. Of course, we deal here with a selective range of that norm’s validity which is subject to a double limitation: not everybody is willing to help prisoners, and that readiness does not concern all prisoners. This follows from the contents of the discussed hypothesis which after all assumes the similarity of partners in interaction as the necessary condition of emergence of motivation. The fact that a person considers a definite behaviour his/her duty may as well result from that person’s internalization of certain moral norms or ideals that can only be fulfilled through such behaviour (the love of one’s fellow man, brotherhood, general kidness). What is released here, as opposed to the hypothesis discussed above, is a general sense of duty not related to any definite person or situation but directed at all those in need of help. The group of thus motivated person includes possible addressees of the norm helping prisoners. With ages, the social practice formed a variety of forms of orginization of those who treat assistance to prisoners as a moral norm. Concerned here are initiatives based initially on the model of charity and constituting part of the general charitable activities. In the l9th century, they developed into specialized patronage societies which in turn acquired, and preserved till the present day in the world, the status of an indispensable element of the rational prison system. The Polish model of society’s participation in the execution of the sentence of imprisonment eliminated all the above-mentioned subjects  from any activities whatever on behalf of prisoners. Finding this situation irrational, I tried to investigate its causes and to disclose the motives of those who had made it that way. Depending upon the object that serves as the system of reference for prosocial behaviour, that behaviour can be divided into allocentric and sociocentric. The allocentric behaviour is activity undertaken for reason of another person’s interests, i. e. aimed at securing the best possible functioning, protection, or development of that person. If, instead, the subject acts on behalf of an institutional or group, that is if the addressee of his/her action is a definite social arrangement, we deal with the sociocentric prosocial behaviour. This latter motivation was adopted in Poland as the basis for designing the institutional structures charged with the task of helping prisoners. Namely, after-care was inserted in that particular segment of criminal policy which is called in the legal language ,,participation of the community in crime prevention and control”. The term community used here expresses the principle of joint action. The whole means a specific kind of participation aimed at assisting the police, courts, and prison administration. As opposed to voluntary associations of those interested in helping prisoners and to patronage societies, such institutions are organized from without, follow the orders of State administration, base membership on the principle of  delegation or nomination, are organizationally included in the system of State agencies whose activities they supplement within their imposed competences, and are fully controlled by those agencies. Thus organized, the voluntary forces are used to support the machine involved in carrying out penalties; they become advocates of the so-called social interest and executors of the official State policy. The main conclusion that follows from the present study resolves itself into a postulate for a reform which would make it possible also, and perhaps in particular, for those with the allocentric motivation to become engaged in helping prisoners.

Keywords

PL

społeczne inicjatywy; więżniowie; resocjalizacja; pomoc więźniom; community initiatives; prisoners; resocialization; assistance to prisoners; społeczne inicjatywy; więżniowie; resocjalizacja; pomoc więźniom; community initiatives; prisoners; resocialization; assistance to prisoners

EN

community initiatives; prisoners; resocialization; assistance to prisoners

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 1992
• Issue: XVIII
• Pages: 51-101

Dates

published

1992-08-19

Contributors

author

Michał Porowski

References

• Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
• Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej, Wydawnictwo Ministerstwa Sprawiedliwości, Warszawa 1950.
• Andrejew I.A., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1973.
• Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, tłum. J. Zychowicz, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1987.
• Aronfreed J., Conduct and Conscience. The socialization of Internalized Control over Behavior, Academic Press, New York 1968.
• Assorodobraj N., Początki klasy robotniczej. Problem rąk roboczych w polskim przemyśle epoki stanisławowskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966.
• Bałandynowicz A., Funkcjonalność resocjalizacyjna nadzoru ochronnego, Warszawa 1979.
• Bennewicz E., Organizacja opieki nad więźniami w okresie Królestwa Polskiego (praca magisterska po kierunkiem M. Porowskiego), IPSiR UW, 1986.
• Berger P.L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
• Bielecki E., Uwarunkowania zachowań przestępczych w percepcji społecznej, „Prace Komisji Filozofii i Socjologii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego” Warszawa – Poznań 1984, seria F, nr 13.
• Borucka-Arctowa M., Poglądy społeczeństwa polskiego na stosowanie prawa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław 1978.
• Brammer L.M., Kontakty służące pomaganiu. Procesy i umiejętności (tłum. J. Mieścicki, M. Żardecka), Studium Pomocy Psychologicznej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 1984.
• Christie N., Conflicts as Property, „British Journal of Criminology” 1977, t. 17, nr 1.
• Ehrlich S., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
• Eibl-Eibesfeldt J., Miłość i nienawiść, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
• Elzenberg H., Wartości i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 1966.
• Falandysz L., Reforma prawa karnego w PRL – aspekty historyczne, socjologiczne i filozoficzne [w:] A. Strzembosz (red.), O prawo karne oparte na zasadach sprawiedliwości, prawach człowieka i miłosierdziu, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1988.
• Frenkel K., O pojęciu moralności, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1927.
• Geremek B., Litość i szubienica, Czytelnik, Warszawa 1989.
• Głotoczkin A.D., Pierożkov V.F., Psichologiceskie osnowy rezima (lekcija), Moskva 1968.
• Górny J., Śliwowski J., Resocjalizacja a problem dolegliwości kary, „Państwo i Prawo” 1981, nr 3.
• Górski J., Niektóre problemy recydywy [w:] P. Wierzbicki (red.), Rozwój penitencjarystyki w PRL. Wybrane problemy, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1988.
• Górski J., Nowe kierunki polityki kryminalnej w świetle Kolokwium Międzynarodowej Fundacji Karnej i Penitencjarnej w Syrakuzach, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1985, nr 7.
• Grajewski H., Poglądy na przyczyny przestępczości w piśmiennictwie dawnej Polski, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1959, z. 14.
• Grajewski H., Przyczyny przestępczości w ujęciu ustawodawstwa Polski przedrozbiorowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1958, seria I, z. 9.
• Halpern J., Stanowiska w etyce. Wstęp metodologiczny do etyki, Druk Tow. Akc. S. Ordelbranda S-ów, Warszawa 1918.
• Hebb D.O., Podręcznik psychologii, tłum. J. Pałczyński, J. Siuta, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
• Hunt R., Social class and mental illness, „American Journal of Psychiatry” 1960, t. 116, nr 12.
• Ihnatowicz J., Obyczaje wielkiej burżuazji warszawskiej w XIX wieku, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971.
• Jacobs J.B., Retsky H.G., Prison Guard [w:] R.R. Ross (ed.), Prison Guard Correctional Officer. The Use and abuse of the Human Resources of Prisons, Butterworths, Toronto 1981.
• Jasiński J., Punitywność systemów prawnych, „Studia Prawnicze” 1973, nr 35.
• Kaczyńska W., O zmienianiu kierunku dewiacyjnej aktywności młodzieży, „Prace Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego, T. 3, Zachowania dewiacyjne i kierunki oddziaływania, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1979.
• Karyłowski J., Z badań nad mechanizmami pozytywnych ustosunkowań interpersonalnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław 1975.
• Kiciński K., Egoizm i problem zachowań prospołecznych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1978.
• Kiciński K., Świda H., Przed sierpniem i po grudniu. Z badań nad postawami i wartościami, Uniwersytet Warszawski. Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji. Zakład Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej, Warszawa 1987.
• Kłoskowska A., Socjologia kultury, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
• Korecki J., Petrykowski J., Zmiany w rozwiązywaniach i praktyce penitencjarnej w latach 1974‒1981, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1982, nr 1.
• Korecki J., Współdziałanie zakładów karnych z instytucjami, organizacjami i społeczeństwem, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1984, nr 5.
• Koszewski M., Zespół postaw karceralnych [w:] B. Hołyst (red.), III Seminarium Kryminologii Porównawczej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1978.
• Kotarbiński T., Medytacje o życiu godziwym, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966.
• Kozielecki J., Koncepcja transgresyjna człowieka, analiza psychologiczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
• Kozielecki J., O człowieku wielowymiarowym. Eseje psychologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
• Kremplewski A., Papież wśród więźniów, „Tygodnik Powszechny” 1988, nr 16.
• Krukowski A., Problemy zapobiegania przestępczości, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
• Krukowski A., Socjologia zakładu karnego (podstawowe zagadnienia) [w:] B. Hołyst (red.), Problemy współczesnej penitencjarystyki w Polsce, t. I, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1984.
• Krzywicki L., Rozwój moralności, Świat i Człowiek, Warszawa 1912.
• Krzyżanowski J., Dzień powrotu, „Gazeta Sądowa” 1975, nr 24.
• Kurczewski J., Uwagi o kształtowaniu się postaw wobec kary [w:] H. Dziewanowska (red.), Elementy diagnozy społecznej i przeciwdziałanie patologii, „Prace Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego”, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1978.
• Kwaśniewski J., Kojder A., Postawy mieszkańców Warszawy wobec zjawisk i zachowań dewiacyjnych, „Studia Socjologiczne” 1979, nr 1.
• Kwaśniewski J., Łoś M., Poglądy społeczeństwa polskiego na moralność i prawo, Książka i Wiedza, Warszawa 1968.
• Kwaśniewski J., Społeczeństwo wobec dewiacji, Wydawnictwa UW, Warszawa 1983.
• Lernell L., Podstawy polityki kryminalnej. Studia z zagadnień przestępstwa, odpowiedzialności i kary, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1967.
• Lernell L., Refleksje o istocie kary pozbawienia wolności. O niektórych aspektach psychologicznych i filozoficznych kary więzienia, „Przegląd Penitencjarny” 1969, nr 1.
• Lernell L., Współczesne zagadnienia polityki kryminalne. Problemy kryminologiczne i penologiczne, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1978.
• Lernell L., Wykład prawa karnego, część ogólna, T. II, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1971.
• Lestocquoy J., Inhonesta mercimonia, Presses universitaires de France, Paris 1951.
• Łoś M., Teorie społeczeństwa a koncepcje dewiacji [w:] A. Podgórecki (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
• Majer J., Twórcza wymiana myśli, „Gazeta Penitencjarna” 1981, nr 4.
• Malec J., Poglądy społeczeństwa polskiego na przestępczość, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa 1980.
• Malec J., Pozaprocesowe sposoby społecznego przeciwdziałania przestępczości na tle stanu etiologii przestępczości w Polsce [w:] B. Hołyst (red.), Społeczne przeciwdziałanie przestępczości, V Kongres Kryminologiczny Państw Socjalistycznych, Zakopane 27-29. VI 1978 r., Warszawa 1980.
• Malewski A., O zastosowaniach teorii zachowania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1964.
• Mannheim H., Criminal Justice and Social Reconstruction, Kegan Paul, Trench, Trübner & Co., London 1946.
• Maritain J., Neuf leçons sur les notions premières de la Philosophie Morale, P. Téqui, Paris 1959.
• Mazurkiewicz A., Raport badawczy z pilotażu do badań empirycznych nad statusem społecznym i prawnym funkcjonariuszy SW, maszynopis powielony, Warszawa 1980.
• Mazurkiewicz E., O przekształceniu człowieka pod względem moralnym [w:] J. Rudwiański, K. Murawski (red.), Na krawędzi epoki. Rozwój duchowy i działanie człowieka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
• Michalski H., Milczący wyścig z czasem, „Gazeta Penitencjarna” 1980, nr 2.
• Michalski H., Przywileje za cenę życia, „Gazeta Penitencjarna” 1981, nr 8.
• Mika S., Psychologia społeczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
• Milewski S., Środki masowego przekazu a obraz przestępczości (zapis rozmowy z H. J. Schneiderem), „Gazeta Prawnicza” 1987, nr 3.
• Moczydłowski P., Drugie życie w instytucji totalnej, Uniwersytet Warszawski. Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Warszawa 1988.
• Moczydłowski P., Rzepliński A., Protesty zbiorowe w zakładach karnych, raport z badań prowadzonych w ramach problemu międzyresortowego MR. III. 18, Warszawa 1982, maszynopis powielony.
• Moldenhawer A., O przeprowadzeniu odosobnienia w zakładach więziennych. Cz. III, Drukarnia Ign. Krokoszyńskiego, Warszawa 1870.
• Moore G.E., Etyka, tłum. Z. Szawarski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980.
• Morris T.P., The Sociology of the Prison [w:] T. Grygier, H. Mannheim, Criminology in Transition, Essays in Honour of Hermann Mannheim, Tavistock Publications, London 1965.
• Nemcomb T.M., Turner R.H., Converse Ph.E., Psychologia społeczna, tłum. H. Muszyński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
• Nowak S., Postawy, wartości i aspiracje społeczeństwa polskiego, przesłanki do prognozy na tle przemian dotychczasowych [w:] S. Nowak (red.), Społeczeństwo polskie czasu kryzysu, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1984.
• Obuchowski K., Psychologia dążeń ludzkich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
• Okoń W., Słownik pedagogiczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
• Olejnik S., Eudajmonizm. Studium nad podstawami etyki, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1958.
• Ossowska M., Motywy postępowania, z zagadnień psychologii moralności, Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
• Ossowska M., Myśl moralna oświecenia angielskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966.
• Ossowska M., Podstawy nauki o moralności, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966.
• Ossowski S., Z zagadnień psychologii społecznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
• Petrażycki L., Wstęp do nauki polityki prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
• Piat C., La morale du bonheur, Félix Alcan, Paris 1910.
• Piliavin J.M., Rodin J., Piliavin J.A., Good Samaritanism. An underground phenomenon?, „Journal of Personality and Social Psychology” 1969, t. 13, nr 4.
• Podgórecki A.. Prestiż prawa, Książka i Wiedza, Warszawa 1966.
• Popławski H., Lelental S., Zarys prawa karnego wykonawczego, Wydawnictwo Uczelniane UG, Gdańsk 1972.
• Porowski M., Administracja penitencjarna, zasady organizacji i kierowania, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1979, t. 9.
• Porowski M., Karanie i resocjalizacja, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1985, t. 16.
• Porowski M., Moralny porządek pomocy, „Pomoc Społeczna” 1983, nr 8.
• Porowski M., Rzepliński A., Uwięzienie a wartości, „Studia Prawnicze” 1987, z. 3.
• Porowski M., Rzepliński A., Więzienie w systemie instytucjonalno-prawnym państwa, „Prace Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego, T. XI: Społeczna kontrola zachowań dewiacyjnych, Warszawa 1989.
• Porowski M., Służba więzienna i czynniki decydujące o prestiżu zawodu, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1987, t. 18.
• Porowski M., Tortura więzienna [w:] A. Kojder (red.), Przemoc w społeczeństwie, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989.
• Pospiszyl K., Zastosowanie terapii behawioralnej w resocjalizacji, „Psychologia Wychowawcza” 1976, nr 1.
• Potocka-Hoser A., Wyznaczniki postawy altruistycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
• Rabinowicz L., Podstawy nauki o więziennictwie, Gebethner i Wolff, Warszawa 1933.
• Radlińska H., Pedagogika społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław 1961.
• Rahner K., Vorgrimler H., Mały słownik teologiczny, tłum. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Pax, Warszawa 1987.
• Reykowski J., Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
• Reykowski J., Nastawienia egocentryczne i nastawienia pro-społeczne [w:] J. Reykowski (red.), Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, Książka i Wiedza, Warszawa 1980.
• Reykowski J., Osobowość jako centralny system regulacji i integracji czynności [w:] T. Tomaszewski (red.), Psychologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
• Reykowski J., Zadania pozaosobiste jako regulator czynności [w:] J. Kurcz, J. Reykowski (red.), Studia nad teorią czynności, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975.
• Ricoeur P., Symbolika zła (tłum. S. Cichowicz, M. Ochab), Pax, Warszawa 1986.
• Rodziński A., U podstaw kultury moralnej, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1980.
• Rosenberg M.J., Cognitive reorganizations in response to the hypnotic reversal of attitudinal affect [w:] C.W. Backman, P.S. Secord (red.), Problems in social psychology, Fordham University Press, New York 1962.
• Ruciński S., Wychowanie jako wprowadzenie w życie wartościowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1988.
• Sawicka K., Współczesne tendencje światowe w praktyce resocjalizacyjnej [w:] S. Górski (red.), Podstawy procesu resocjalizacji, IKN, Warszawa 1987.
• Scheler M., Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik : neuer Versuch der Grundlegung eines ethischen Personalismus, M. Niemeyer, Halle 1921.
• Soborski W., Hasło „altruizm” [w:] W. Szewczuk (red.), Słownik psychologiczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.
• Starczewska K., Koncepcja człowieka a model wychowania, „Więź” 1978, nr 9.
• Studencki raport o stanie więziennictwa, Wydawnictwo Rady Uczelnianej SZSP Uniwersytetu Warszawskiego, Warszaw 1981.
• Sykes G.M., The Society of Captives, Princeton University Press, Princeton 1958.
• Szczepański J., Sprawy ludzkie, Czytelnik, Warszawa 1988.
• Szczepański W., Dajemy świadectwo moralności (wywiad z prezesem Stowarzyszenia doc. T. Szymanowskim), „Pomoc Społeczna” 1983, nr 10.
• Szerer M., Przestępca, sąd, publiczność, świadomość prawna społeczeństwa, „Polityka” 1970, nr 26.
• Szostek A., Rola pojęcia godności w etyce, „Studia Filozoficzne” 1983, nr 8‒9.
• Szymanowski T., Powrót skazanych do społeczeństwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
• Szymanowski T., Prawa i obowiązki więźniów politycznych (rzeczywistość i postulaty) [w:] S. Walczak (red.), Spory wokół reformy więziennictwa, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1985.
• Szymanowski T., Udział ZNS w resocjalizacji młodzieży, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1971, nr 3.
• Śliwiński S., Oddanie pod sąd w procesowym prawie karnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1955.
• Śliwowski J., O potrzebie nowych regulaminów, „Państwo i Prawo” 1980, nr 2.
• Śliwowski J., Prawo i polityka penitencjarna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
• Śliwowski J., Tymczasowy regulamin wykonania kary pozbawienia wolności, „Państwo i Prawo” 1976, nr 10.
• Taylor I., Walton P., The New Criminology. For a Social Theory of Deviance, Routledge and Kegan Paul, London – Boston 1973.
• Tobis A., Nowe tendencje w polityce penitencjarnej, „Nowe Prawo” 1979, nr 11.
• Tobis A., Prawo penitencjarne i polityka penitencjarna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1978.
• Tołstoj L., Zmartwychwstanie (tłum. W. Rogowicz), Książka i Wiedza, Warszawa 1986.
• Tomaszewski W., Główne idee współczesnej psychologii, Wiedza Powszechna, Warszawa 1984.
• Utevskij V.S., Rezim kak ispravlenija i prevospitanija osuzdennych, Moskva 1964.
• Walczak S., Prawo penitencjarne, zarys systemu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
• Walczak S.: OPS w systemie postępowania z recydywistami [w:] S. Walczak (red.), Spory wokół reformy więziennictwa, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1985.
• Wantuła H., Kara pozbawienia wolności – w praktyce i w ocenie społecznej, Akademia Ekonomiczna, Kraków 1982.
• Waszczyński J., Prawne skutki skazania, „Państwo i Prawo” 1968, nr 11.
• Wąsek A., Problematyka zasad odpowiedzialności karnej w okresie prac nad reformą prawa karnego [w:] A. Strzembosz (red.), O prawo karne oparte na zasadach sprawiedliwości, prawach człowieka i miłosierdziu, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1988.
• Wąsek A., W kwestii tzw. odmoralizowania prawa karnego, „Studia Filozoficzne” 1985, nr 2-3.
• Wierzbicki P., Opieka postpenitencjarna w Polsce, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1966.
• Wierzbicki P., Polityka penitencjarna – pojęcie, zarys, powiązania, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1986, nr 11.
• Witek S., Hasło „cnota” [w:] R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Grylewicz (red.), Encyklopedia katolicka, t. III, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1985.
• Witwicki W., Pogadanki obyczajowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1957.
• Wojtyła K., Elementarz etyczny. Idea i pokora, „Tygodnik Powszechny” 1957, nr 41.
• Wódz J., Zjawiska patologii społecznej a sankcje społeczne i prawne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973.
• Wódz K., Pomoc społeczna w świadomości mieszkańców miasta. Analizy teoretyczne i empiryczne badania społeczności wielkomiejskiej, Uniwersytet Śląski, Katowice 1985.
• Zakrzewska E., Nasze sprawy, „Gazeta Penitencjarna” 1981, nr 9‒10.
• Zegarliński S., Źródła moralności, Poznań 1914.
• Zieleniewski J., Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
• Znaniecki F., Nauki o kulturze, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
• Żołnierczyk D. Poglądy wybranych środowisk społecznych na udział społeczeństwa w organizowaniu i kontroli funkcjonowania zakładów karnych (praca magisterska pod kierunkiem A. Bałandynowicza. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1982).

Identifiers

DOI

10.7420/AK1992B