Ochrona praw nieletnich przesłuchiwanych przez Policję - aspekty prawnoporównawcze i wyniki badań empirycznych

• Authors: Barbara Stańdo-Kawecka , Justyna Kusztal

Title variants

EN

Protection of the Rights of Juveniles Interrogated by the Police – Comparative Legal Aspects and Results of Empirical Research

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In recent years a growing interest in issues related to the protection of rights andsafeguards of ‘children in conflict with the law’ can be observed at the internationallevel. In the light of both the Convention on the Rights of the Child and the Councilof Europe Guidelines on child-friendly justice, in cases concerning children in conflictwith the law, an important element of the system of justice is to provide them with a fairtrial in which their rights and safeguards are not minimised or denied under the pretextof the child’s best interest. The European Union is currently working on a proposalfor a Directive of the European Parliament and of the Council on the proceduralsafeguards for children suspected or accused in criminal proceedings. The aim of theseworks is to set common minimum standards throughout the European Union on therights of children who are suspected or accused in criminal proceedings and childrensubject to European arrest warrant proceedings. One of the problems discussed in thecourse of works on the proposal for the directive is the issue of defining the scope of its application regardless of whether the proceedings in the cases of children in conflictwith the law are treated as ‘criminal proceedings’ under national law.During the period of work on the proposal, the European Commission funded aninternational research project focused on the protection of the rights of interrogatedjuveniles. The project entitled ‘Protecting Young Suspects in Interrogations: a studyon safeguards and best practice’ was coordinated by the University of Maastricht. Itaimed at comparing juvenile justice systems in five countries (England and Wales,Belgium, the Netherlands, Poland and Italy), with particular emphasis on the rights andsafeguards provided to juveniles suspected of breaking criminal law during their firstinterrogation connected with the alleged offence. Comparative legal analysis of juvenilejustice systems in the participating countries revealed that, as opposed to Poland, inall other countries the procedure applied in juvenile cases was principally the criminalprocedure. Moreover, unlike in Poland, it was commonly accepted that in the casesconcerning children in conflict with the law, respecting the child’s best interests didnot mean depriving them of the rights and safeguards granted to adults in criminalproceedings.In Poland, the proceedings in the cases concerning children in conflict with thelaw who are accused of displaying signs of demoralisation or committing a punishableact are regulated in a complicated and unclear way. Legislators assume combining theprocedural provisions included in the Juvenile Act, the provisions of civil procedureand, to a limited extent, the provisions of criminal procedure. Contrary to legislativeassumptions, the first interrogation of a juvenile suspected of punishable acts is mostoften conducted by the police before the institution of juvenile proceedings via thefamily court. Although this first interrogation is often decisive in the further courseof proceedings, the Juvenile Act does not contain detailed regulations in this regardand only briefly refers to the appropriate application of the provisions of the Code ofCriminal Procedure.Empirical research carried out in Poland as part of the project involved individual interviews with lawyers and focus group interviews with both police officers andjuveniles. The results of the research indicate that from the perspective of providingjuveniles with procedural rights and safeguards, current regulations are far fromsatisfactory. Because of the limited scope of the conducted research, it is difficult todraw generalised conclusions. However, the results undoubtedly allow the conclusionthat the issues regarding providing juveniles interrogated by the police with proceduralrights and safeguards ensured in international documents deserve much moreattention than has been paid so far. The results of the conducted empirical researchconstitute another argument for the need of an in-depth discussion on the necessary systemic changes in the Polish juvenile system of justice which is also supported by thejudgments of the European Court of Human Rights in the cases Adamkiewicz v. Poland and Grabowski v. Poland.

Keywords

PL

ochrona praw; prawa nieletnich; przesłuchanie; protection; rights of juveniles; interrogation; ochrona praw; prawa nieletnich; przesłuchanie; protection; rights of juveniles; interrogation

EN

protection; rights of juveniles; interrogation

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 2015
• Issue: XXXVII
• Pages: 159-190

Dates

published

2015-01-01

Contributors

author

Barbara Stańdo-Kawecka

author

Justyna Kusztal

References

• T. Bojarski, E. Kruk, E. Skrętowicz, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2014.
• T. Bojarski, Nieletni przed sądem. Uwagi o niektórych założeniach ogólnych oraz praktyce, „Archiwum Kryminologii” 2007-2008, t. XXIX-XXX.
• C. Cesari, Between Respecting ‘Traditional’ Safeguards and Modern Needs of Protecting Juveniles. Country Report Italy, w: M. Panzavolta, D. de Vocht, M. van Oosterhout, M. Vanderhallen (red.), Interrogating Young Suspects. Procedural Safeguards from a Legal Perspective, Intersentia, Cambridge – Antwerp – Portland 2015.
• J. Christiaens, E. Dumortier, A. Nuytiens, Belgium, w: F. Dünkel, J. Grzywa, P. Horsfield, I. Pruin (red.), Juvenile Justice Systems in Europe. Current Situation and Reform Developments, t. 1, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2010.
• J. Dignan, England and Wales, w: F. Dünkel, J. Grzywa, P. Horsfield, I. Pruin (red.), Juvenile Justice Systems in Europe. Current Situation and Reform Developments, t. 1, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2010.
• F. Dünkel, I. Pruin, Better in Europe? European responses to young adult offending, marzec 2015, na stronie: http://www.barrowcadbury.org.uk/wp-content/uploads/2015/02/T2A_Better-in-Europe_Report-_online.pdf [dostęp: 20.05.2015 r.] .
• F. Dünkel, I. Pruin, Young adult offenders in the criminal justice systems of European countries, w: F. Dünkel, J. Grzywa, P. Horsfield, I. Pruin (red.), Juvenile Justice Systems in Europe. Current Situation and Reform Developments, t. 4, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2010.
• K. Grześkowiak, A. Krukowski, W. Patulski, E. Warzocha, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1991.
• J. Hodgson, V. Kemp, Ensuring ‘Appropriate’ Protections for Young Suspects. Country Report England and Wales, w: M. Panzavolta, D. de Vocht, M. van Oosterhout, M. Vanderhallen (red.), Interrogating Young Suspects. Procedural Safeguards from a Legal Perspective, Intersentia, Cambridge – Antwerp – Portland 2015.
• W. Jasiński, A. Pietryka, Rzetelność postępowania w sprawach nieletnich w świetle badań, w: M. Szwast, K. Wiśniewska, M. Wolny (red.), Rzetelność postępowania w sprawach nieletnich, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2014, s. 69 i 78, na stronie: http://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2014/06/rzetelnosc_postepowania_w_sprawach_nieletnich.pdf [dostęp: 21.01.2016 r.].
• R. Kmiecik, Naczelne zasady karnoprocesowe w postępowaniu w sprawach nieletnich, w: T. Bojarski (red.), Postępowanie z nieletnimi. Orzekanie i wykonywanie środków wychowawczych i poprawczych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1988.
• M. Korcyl-Wolska, Postępowanie w sprawach nieletnich w Polsce, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Zakamycze 2001.
• M. Maraszek, Dolna granica wieku odpowiedzialności karnej w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• A. Padovani, S. Brutto, S. Ciappi, Italy, w: F. Dünkel, J. Grzywa, P. Horsfield, I. Pruin (red.), Juvenile Justice Systems in Europe. Current Situation and Reform Developments, t. 2, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2010.
• I. Pruin, Die Heranwachsendenregelung im deutschen Jugendstrafrecht, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2007.
• I. Pruin, The scope of juvenile justice systems in Europe, w: F. Dünkel, J. Grzywa, P. Horsfield, I. Pruin (red.), Juvenile Justice Systems in Europe. Current Situation and Reform Developments, t. 4, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2010.
• B. Stańdo-Kawecka, Prawo karne nieletnich. Od opieki do odpowiedzialności, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
• A. Światłowski, Czy postępowania w sprawach nieletnich są postępowaniami karnymi szczególnymi?, w: P. Hofmański, S. Waltoś (red.), W kręgu prawa nieletnich. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Marianny Korcyl-Wolskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• A. M. van Kalmthout, Z. Bahtiyar, The Netherlands, w: F. Dünkel, J. Grzywa, P. Horsfield, I. Pruin (red.), Juvenile Justice Systems in Europe. Current Situation and Reform Developments, t. 2, Forum Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2010.
• M. van Oosterhout, D. de Vocht, Protecting Juvenile Suspects in a Pedagogical but Punitive Context. Country Report the Netherlands, w: M. Panzavolta, D. de Vocht, M. van Oosterhout, M. Vanderhallen (red.), Interrogating Young Suspects. Procedural Safeguards from a Legal Perspective, Intersentia, Cambridge – Antwerp – Portland 2015.
• M. van Oosterhout, J. Meese, Balancing the Need for Protection and Punishment of Young Delinquents. Country Report Belgium, w: M. Panzavolta, D. de Vocht, M. van Oosterhout, M. Vanderhallen (red.), Interrogating Young Suspects. Procedural Safeguards from a Legal Perspective, Intersentia, Cambridge – Antwerp – Portland 2015.
• A. Więcek-Durańska, Odpowiedzialność nieletnich za czyny z art. 10 § 2 k.k. przed sądem rodzinnym i przed sądem karnym – wybrane zagadnienia, „Prawo w Działaniu” 2013, nr 16.
• D. Wójcik, K. Buczkowski, J. Czabański, M. Jankowski, Wymiar sprawiedliwości wobec nieletnich w wybranych krajach, „Prawo w Działaniu” 2008, nr 3.
• Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r., Dz. U. 1991, nr 120, poz. 526.
• Ustawa z 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2013, poz. 1165.
• Wyrok ETPCz w sprawie Adamkiewicz przeciwko Polsce, 2 marca 2010, skarga nr 54729/00, w tłumaczeniu na jęz. polski dostępny na stronie: ms.gov.pl/pl/orzeczenia-etpcz [dostęp: 27.06.2015].
• Wyrok ETPCz w sprawie Grabowski przeciwko Polsce, 30 czerwca 2015, skarga nr 57722/12, w tłumaczeniu na jęz. polski dostępny na stronie: ms.gov.pl/pl/orzeczenia-etpcz [dostęp: 28.01.2016].
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Engel i inni przeciwko Holandii, 8 czerwca 1976, skarga nr 5100/71.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Salduz przeciwko Turcji, 27 listopada 2008, skarga nr 36391/02, w tłum. na jęz. polski na stronie: http://ms.gov.pl/pl/orzeczenia-etpcz/download,561,0.html [dostęp: 14.06.2015 r.].
• Committee on the Rights of the Child, General Comment No. 10 (2007) Children’s rights in juvenile justice, kwiecień 2007, na stronie: http://www2.ohchr.org/english/bodies/crc/docs/CRC.C.GC.10.pdf [dostęp: 21.01.2016 r.].
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2014, grudzień 2014, s. 168, na stronie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2014,2,9.html [dostęp: 21.01.2016 r.].
• Komisja Europejska, Wniosek Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym, COM(2013) 822, listopad 2013, na stronie: http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2014_2019/documents/com/com_com%282013%290822_/com_com%282013%290822_pl.pdf [dostęp: 21.01.2016 r.].
• Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego, Opinia Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego o projektach: 1) dyrektywy PE i Rady w sprawie wzmocnienia określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym (COM(2013) 821); 2) dyrektywy PE i Rady w sprawie tymczasowej pomocy prawnej dla podejrzanych lub oskarżonych, którzy zostali pozbawieni wolności, oraz w sprawie pomocy prawnej w ramach postępowania dotyczącego europejskiego nakazu aresztowania (COM(2013) 824); 3) dyrektywy PE i Rady w sprawie gwarancji procesowych dzieci podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym (COM (2013) 822), marzec 2014, na stronie: http://bip.ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/komisje-kodyfikacyjne/komisja-kodyfikacyjna-prawa-karnego/opinie-komisji-kodyfikacyjnej-prawa-karnego [dostęp: 11.06.2015 r.].
• Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Sprawozdanie w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym, poprawka 6, motyw 6c (nowy), luty 2015 r., s. 9-10, na stronie: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+REPORT+A8-2015-0020+0+DOC+XML+V0//PL [dostęp: 11.06.2015 r.].
• Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego przyjęta w marcu 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym COM(2013) 822 final - 2013/0408 (COD), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C226 z dnia 16 lipca 2014 r., na stronie: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52014AE0347&from=PL [dostęp: 21.01.2016 r.].
• Report to the Polish Government on the visit to Poland carried out by the European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT) from 5 to 17 June 2013, czerwiec 2014, s. 18, na stronie: http://www.cpt.coe.int/documents/pol/2014-21-inf-eng.pdf [dostęp: 14.06.2015 r.].
• Uzasadnienie do projektu ustawy - o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych z projektami aktów wykonawczych, druk 1130, luty 2013, na stronie: http://orka.sejm.gov.pl [dostęp: 27.06.2015 r.].
• Wytyczne Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom przyjęte 17 listopada 2010 r. wraz z uzasadnieniem, w tłum. na jęz. polski dostępne na stronie: http://bookshop.europa.eu/pl/wytyczne-komitetu-ministr-w-rady-europy-w-sprawie-wymiaru-sprawiedliwo-ci-przyjaznego-dzieciom-pbDS3112365/ [dostęp: 21.05.2015 r.].

Identifiers

DOI

10.7420/AK2015E