Przestępczość nieletnich w myśl ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew

• Authors: Marcin Jurczyk

Title variants

EN

Juvenile delinquency in Robert Agnew’s general strain theory

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem tekstu uczyniono przedstawienie teoretycznego kontekstu ogólnej teorii napięcia autorstwa Roberta Agnew, wyjaśniającej przestępczość młodzieży w kategoriach relacji społecznych polegających na negatywnych stosunkach jednostki z innymi. Odniesiono się do prezentacji teorii będących inspiracją do rozwoju tej teorii, m.in. teorii anomii R.K. Mertona, teorii podkultur dewiacyjnych A. Cohena, teorii zróżnicowanych możliwości R. Clowarda i L. Ohlina oraz instytucjonalnej teorii anomii S. Messnera i R. Rosenfelda. Zaprezentowano zagadnienia dotyczące typów napięć, jakich doznaje jednostka w relacji z innymi osobami, strategii adaptacji do przeżywanego napięcia, możliwości ich przewidywania oraz roli relatywnej deprywacji w rozwoju subiektywnie odczuwanego napięcia wśród młodzieży popełniającej czyny karalne. Dalsze rozważania poświęcono prezentacji wyników badań zagranicznych i polskich wykorzystujących twierdzenia teorii napięcia w wyjaśnianiu przestępczości młodzieży.

EN

The subject of the text is the theoretical context of Robert Agnew’s General Strain Theory which explains youth crime in terms of social relationships, focussing on the individual’s negative relationships with others. Reference has been made to theories that inspired the development of Agnew’s theory, including Merton’s theory of anomie, Cohen’s theory of subculture formation, Cloward & Ohlin’s opportunity theory, and Messner & Rosenfeld’s institutional anomie theory. The article presents issues regarding the type of strain experienced by the individual in relation to other people, strategies for adapting to strain, the possibilities of predicting it, and the role of relative deprivation in the development of subjectively felt strain among adolescents who commit criminal acts. Further considerations were devoted to research published in Poland and abroad which uses Agnew’s theory to explain youth crime.

Keywords

PL

ogólna teoria napięcia Roberta Agnew; przestępczość nieletnich; napięcie; rodzina; szkoła; grupa rówieśnicza; kontrola społeczna; Robert Agnew’s general strain theory; juvenile delinquency; strain; family; school; peer group; social control; ogólna teoria napięcia Roberta Agnew; przestępczość nieletnich; napięcie; rodzina; szkoła; grupa rówieśnicza; kontrola społeczna; Robert Agnew’s general strain theory; juvenile delinquency; strain; family; school; peer group; social control

EN

Robert Agnew’s general strain theory; juvenile delinquency; strain; family; school; peer group; social control

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Archiwum Kryminologii
• Year: 2019
• Issue: XLI/2
• Pages: 153-203

Dates

published

2019-08-21

Contributors

author

Marcin Jurczyk

References

• Aberle D.F., A Note on Relative Deprivation Theory as Applied to Millenarian and Other Cult Movements, Mouton, The Hague 1962.
• Agnew R., Foundation for a general strain theory of crime and delinquency, „Criminology” 1992, t. 30, nr 1, s. 47–88.
• Agnew R., A general strain theory of community differences in crime rates, „Journal of Research in Crime and Delinquency” 1999, t. 36, nr 2, s. 123–155.
• Agnew R., Neutralizing the impact of crime, „Criminal Justice and Behavior” 1985, t. 12, nr 2, s. 221–239.
• Agnew R., Pressured Into Crime. An Overview of General Strain Theory, Oxford University Press, New York 2006.
• Agnew R., Reflection on “A Revised Strain Theory of Delinquency”, „Social Forces” 2012, t. 91, nr 1, s. 33–38.
• Agnew R., A revised strain theory of delinquency, „Social Forces” 1985, t. 64, nr 1, s. 151–167.
• Agnew R., Brezina T., Relational problems with peers, gender, and delinquency, „Youth & Society” 1997, t. 29, nr 1, s. 84–111.
• Agnew R., Passas N., The Future of Anomie Theory, Northeastern University Press, Boston 1997.
• Agnew R., White H., An empirical test of general strain theory, „Criminology” 1992, t. 30, nr 4, s. 475–500.
• Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł [Social Psychology], Zysk i S-ka, Poznań 1997.
• Bao W.N., Haas A., Pi Y., Life strain, negative emotions, and delinquency. An empirical test of general strain theory in the People’s Republic of China, „International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology” 2004, t. 48, nr 3, s. 281–297.
• Baron S.W., Street youth. Unemployment and crime. Is it that simple? Using general strain theory to untangle the relationship, „Canadian Journal of Criminology and Criminal Justice” 2008, t. 50, nr 4, s. 399–434.
• Bernard T.J., Angry aggression among the “truly disadvantaged”, „Criminology” 1990, t. 28, nr 1, s. 73–96.
• Bielicki E., Dzieciobójstwo w świetle osobowościowych i społecznych uwarunkowań [Infanticide in Light of Personality and Social Determinants], Prace Komisji Filozofii i Socjologii, Warszawa–Poznań 1976.
• Bielicki E., Osobowościowe i społeczne uwarunkowania przestępczości kobiet [Personality and the Social Determinants of Women’s Crimes], UŚ, Katowice 1974.
• Bielicki E., Poczucie nieegalitarności jako czynnik kryminogenny w przestępczości młodocianych dziewcząt [Sense of Non-egalitarianism as a Criminogenic Factor in Juvenile Girls’ Crimes], BTN – Prace Wydziału Nauk Humanistycznych, Bydgoszcz 1987.
• Blau J., Blau P., The cost of inequality. Metropolitan structure and violent crime, „American Sociological Review” 1982, t. 47, nr 1, s. 114–129.
• Bokszański Z., Gorlach K., Krauze T., Kwaśniewicz W., Encyklopedia socjologiczna [Sociological Encyclopedia], Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
• Botchkovar E., Broidy L., Accumulated strain, negative emotions and crime. A test of general strain theory in Russia, „Crime & Delinquency” 2013, t. 59, nr 6, s. 837–860.
• Braithwaite J., Inequality, Crime and Public Policy, Routledge and Kegan Paul, London–Boston–Henley 1979.
• Broidy L.M., Agnew R., Gender and crime. A general strain theory perspective, „Journal of Research in Crime and Delinquency” 1997, t. 34, nr 3, s. 275–306.
• Bylica J., Harmonizując napięcie. Nowe spojrzenie w profilaktyce uzależnień [Harmonising Tension. A New Approach in Addiction Prevention], Wydawnictwo UJ, Kraków 2010.
• Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna [Forensic and Penitentiary Psychology], Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003.
• Cloward R.A., Ohlin L.E., Delinquency and Opportunity. A Theory of Delinquent Gangs, Free Press, Glencoe 1960.
• Cohen A.K., Delinquent Boys. A Culture of the Gang, Free Press, New York 1955. Czerwińska-Jakimiuk E., Przestępczość młodocianych w okresie transformacji społeczno-ustrojowej w Polsce. Analiza zjawiska w świetle ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew [Juvenile delinquency in the period of social and political transformation in Poland. Interpretation of the phenomenon in the light of the general strain theory of Robert Agnew], „Prace Katedry Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Społecznej” 2011, nr 12, s. 101–126.
• Czerwińska-Jakimiuk E., Przestępczość młodocianych. Interpretacja zjawiska w świetle ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew [Youth Crime. Interpretation of the Phenomenon in Light of Robert Agnew’s General Strain Theory], Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2011.
• Czerwińska-Jakimiuk E., Senses of strain and alienation in a group of young adult offenders. Research findings, „Problems of Forensic Sciences” 2011, t. 87, s. 228–238.
• Czerwińska-Jakimiuk E., Youth crime. An empirical test of Robert Agnew’s general strain theory, „Problems of Forensic Sciences” 2011, t. 86, s. 114–126.
• DeLisi M., How general is general strain theory?, „Journal of Criminal Justice” 2011, t. 39, nr 1, s. 1–2.
• Dollard J., Doob L.W., Miller N.E., Mowrer O.H., Sears R.R., Frustration and Aggression, Yale University Press, New Haven 1939.
• Elliott D., Ageton S., Canter R., An integrated theoretical perspective on delinquent behavior, „Journal of Research in Crime and Delinquency” 1979, t. 16, nr 1, s. 3–27.
• Froggio G., Strain and juvenile delinquency. A critical review of Agnew’s general strain theory, „Journal of Loss and Trauma” 2007, t. 12, nr 4, s. 383–418.
• Grzyb M., Habzda-Siwek E., Płeć a przestępczość. O problemie dysproporcji płci wśród sprawców przestępstw z użyciem przemocy [Gender and crime. On unequal distribution of sexes in violent offending], „Archiwum Kryminologii” 2013, t. 35, s. 95–135.
• Hoffmann J.P., Su S.S., The conditional effects of stress on delinquency and drug use. A strain theory assessment of sex differences, „Journal of Research in Crime & Delinquency” 1997, t. 34, nr 1, s. 46–78.
• Huschka D., Mau S., Social anomie and racial segregation in South Africa, „Social Indicators Research” 2006, t. 76, nr 3, s. 467–498.
• Jennings W.G., Piquero N.L., Gover A.L., Pérez D.M., Gender and general strain theory. A replication and exploration of Broidy and Agnew’s gender/strain hypothesis among a sample of southwestern Mexican American adolescents, „Journal of Criminal Justice” 2009, t. 37, nr 4, s. 404–417.
• Jundziłł E., Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży. Diagnoza – zaspokojenie [The Psychological Needs of Children and Adolescents. Diagnosis and Fulfilment], Wydawnictwo UG, Gdańsk 2000.
• Kaufman J.M., Gendered responses to serious strain. The arguments for a general strain theory of deviance, „Justice Quarterly” 2009, t. 26, nr 3, s. 410–444.
• Kaufman J.M., Cesar J.R., Thaxton S., Agnew R., A general strain theory of racial differences in criminal offending, „The Australian and New Zealand Journal of Criminology” 2008, t. 41, nr 3, s. 421–437.
• Kornhauser R.R., Social Sources of Delinquency. An Appraisal of Analytic Models, University of Chicago Press, Chicago 1978.
• Kossowska A., Funkcjonowanie kontroli społecznej. Analiza kryminologiczna [The Functioning of Social Control. A Criminological Analysis], Agencja Scholar, Warszawa 1992.
• Kowalczyk M.H., Zabójcy i mordercy. Czynniki ryzyka i możliwości oddziaływań resocjalizacyjnych [Killers and Murderers. Risk Factors and Possibilities for Resocialising Treatment], Impuls, Kraków 2010.
• Kowalczyk-Jamnicka M., Poczucie nieegalitarności a zachowania przestępcze kobiet [Sense of non-egalitarianism and the criminal behaviour of women] [w:] T. Sołtysiak (red.), Poczucie nieegalitarności, ubóstwo, bezdomność a zjawiska patologii społecznej w aktualnej rzeczywistości kraju [Sense of Non-egalitarianism, Poverty, Homelessness, and Social Dysfunction in the Current State of the Country], Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek 1999, s. 63–78.
• Kramer R.C., Poverty, inequality and youth violence, „Annals of America Academy of Political & Social Science” 2000, t. 567, nr 1, s. 123–139.
• Kulawska E., Uwarunkowania i konsekwencje odrzucenia dziecka w wieku szkolnym przez grupę rówieśniczą [Causes of peer rejection and its consequences for the school age child], „Seminare. Poszukiwania Naukowe” 2013, nr 33, s. 193–207.
• Leonard W.M., A Sociological Perspective of Sport, Burgess, Minneapolis 1984.
• Lernell L., Rozważania o przestępstwie i karze na tle zagadnień współczesności [Reflections on Crime and Punishment against the Backdrop of Contemporary Issues], PWN, Warszawa 1975.
• Lernell L., Zarys kryminologii ogólnej [An Outline of General Criminology], Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1973.
• Lewicka-Strzałecka A., Moralność finansowa konsumentów jako konstrukt teoretyczny i jego empiryczna reprezentacja na przykładzie polskich konsumentów [Consumer financial morality as a theoretical construct and its empirical representation with regards to Polish consumers], „Przegląd Socjologiczny” 2016, t. 65, nr 3, s. 41–79.
• Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych [Introduction to the Methodology of Research on Education], Impuls, Kraków 2004.
• Matsumoto D., The Cambridge Dictionary of Psychology. General Edition, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
• Mazerolle P., Gender, general strain, and delinquency. An empirical examination, „Justice Quarterly” 1998, t. 15, nr 1, s. 65–91.
• Merton R.K., Social Theory and Social Structure, Free Press, New York 1957. Messner S., Rosenfeld R., Markets, morality and an institutional anomie theory of crime [w:] N. Passas, R. Agnew (red.), The Future of Anomie Theory, Northeastern University Press, Boston 1997, s. 13–26.
• Moon B., Blurton D., McCluskey J.D., General strain theory and delinquency, „Crime & Delinquency” 2008, t. 54, nr 4, s. 582–613.
• Moon B., Hwang H.-W., McCluskey J.D., Causes of school bullying. Empirical test of a general theory of crime. Differential association theory and general strain theory, „Crime & Delinquency” 2011, t. 57, nr 6, s. 849–877.
• Moon B., Morash M., Gender and general strain theory. A comparison of strains, mediating, and moderating effects explaining three types of delinquency, „Youth & Society” 2014, t. 49, nr 4, s. 484–504.
• Moon B., Morash M., McCluskey C.P., Hwang H.-W., A comprehensive test of general strain theory. Key strains, situational and trait-based negative emotions, conditioning factors, and delinquency, „Journal of Research in Crime & Delinquency” 2009, t. 46, nr 2, s. 182–212.
• Mudrecka I., Z zagadnień pedagogiki resocjalizacyjnej [Selected Issues of Rehabilitation Pedagogy], Wydawnictwo UO, Opole 2004.
• Murphy D., Robinson M., The Maximizer. Clarifying Merton’s theories of anomie and strain, „Theoretical Criminology” 2008, t. 12, nr 4, s. 501–521.
• Paternoster R., Mazerolle P., General strain theory and delinquency. A replication and extension, „Journal of Research in Crime and Delinquency” 1994, t. 31, nr 3, s. 235–263.
• Patterson B.E., Poverty, income inequality and community crime rates, „Criminology” 1991, t. 29, nr 4, s. 755–776.
• Piquero N.L., Sealock M.D., Gender and general strain theory. A preliminary test of Broidy and Agnew’s gender/GST hypotheses, „Justice Quarterly” 2004, t. 21, nr 1, s. 125–158.
• Posern-Zielińska M., Źródła relatywnej deprywacji a źródła shakeryzmu [Sources of relative deprivation and sources of Shakerism], „Etnografia Polska” 1975, nr 2, s. 149–181.
• Pospiszyl I., Patologie społeczne [Social Dysfunctions], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Ravinder B., Jo-Pei T., Foster youth and crime. Employing general strain theory to promote understanding, „Journal of Criminal Justice” 2012, t. 40, nr 3, s. 212–220.
• Reber A.S., Reber E.S., Słownik psychologii [The Penguin Dictionary of Psychology], Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
• Robertson A.R., Stein J.A., Schaefer-Rohleder L., Effects of hurricane Katrina and other adverse life events on adolescent female offenders. A test of general strain theory, „Journal of Research in Crime & Delinquency” 2010, t. 47, nr 4, s. 469–495.
• Rubinsztejn S.L., Podstawy psychologii ogólnej [The Basics of General Psychology], Książka i Wiedza, Warszawa 1962.
• Siek S., Rozwój potrzeb psychicznych, mechanizmów obronnych i obrazu siebie [The Development of Psychological Needs, Defence Mechanisms, and Self-image], Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1984.
• Siemaszko A., Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych [Limits of Tolerance. On the Theories of Deviant Behaviour], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Simons R.L., Chen Y.F., Stewart E.A., Brody G.H., Incidents of discrimination and risk for delinquency. A longitudinal test of strain theory with an African American sample, „Justice Quarterly” 2003, t. 20, nr 4, s. 827–854.
• Sołtysiak T., Psychospołeczne mechanizmy zachowań przestępczych z uwzględnieniem poczucia nierówności jako czynnika kryminogennego [Psychosocial Mechanisms of Criminal Behaviour, Including a Sense of Inequality as a Criminogenic Factor], Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1991.
• Stanik J.M., Psychologia sądowa [Forensic Psychology], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
• Szczęsny W.W., Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki [Overview of Resocialization Theory with Elements of Social Pathology and Prevention], Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003.
• Taranowicz I., Dewiacja i kontrola społeczna [Deviation and social control] [w:] A. Majchrowska (red.), Wybrane elementy socjologii. Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów pielęgniarstwa i nauk o zdrowiu akademii medycznych [Selected Elements of Sociology. A Textbook for Students and Graduates of the Nursing and Health Sciences Departments of Medical Schools], Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003, s. 195–218.
• Tittle C.R., Broidy L.M., Gertz M.G., Strain, crime, and contingencies, „Justice Quarterly” 2008, t. 25, nr 2, s. 283–312.
• Urban B., Zaburzenia dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych [Deviant Disorders of Youths in Their Peer Interactions], Wydawnictwo UJ, Kraków 2005.
• Urban B., Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży [Behavioural Disorders and Juvenile Crime], Wydawnictwo UJ, Kraków 2000.
• Watts S.J., McNulty T.L., Childhood abuse and criminal behavior. Testing a general strain theory model, „Journal of Interpersonal Violence” 2013, t. 28, nr 15, s. 3023–3040.
• Yun M., Kim E., Morris R., Gendered pathways to delinquency. An examination of general strain theory among South Korean youth, „Youth Violence and Juvenile Justice” 2013, t. 12, nr 3, s. 268–292.

Identifiers

DOI

10.7420/AK2019P