Zastosowanie dyskursywnych wywiadów i historii życia (autobiografii) w metodologii badań religijności senioralnej

• Authors: Marcin Choczyński

Title variants

EN

The Use of Discursive Interviews and Life Stories (Autobiographies) In the Methodology of Researching Seigneurial Religiosity

Abstracts

EN

The aim of this text is an attempt to develop the research tools known from the classic methodological findings of Władysław Piwowarski (parameters of religiosity) and to adjust them to qualitative methods of analysis. It is necessary to combine several theoretical and methodological perspectives here. Taking into account the specific features of senior religiosity, the implication of such solutions will allow for the deepening and real reflection of the specificity of religiosity of this community as well as regarding the experience of elderly people and the influence of contamination of that time on declarations of faith and the definition of self-religiosity. The concepts of an interview, a research situation and the concept of autobiographical narratives are strongly emphasized in the methodological literature, therefore it may be tempting to introduce these solutions in future analyzes and research projects.

PL

Celem niniejszego tekstu jest rozwinięcie narzędzi badawczych znanych z klasycznych ustaleń metodologicznych Władysława Piwowarskiego (parametry religijności) i dopasowanie ich do jakościowych sposobów analizy. Zachodzi tu konieczność połączenia kilku perspektyw teoretyczno-metodologicznych. Biorąc pod uwagę szczególne cechy religijności senioralnej, implikacja właśnie takich rozwiązań badawczych pozwoli na pogłębienie i realne oddanie jej specyfiki. Uzględniono doświadczenie ludzi w podeszłym wieku i wpływ kontaminacji tego czasu na deklaracje wiary oraz określenie religijności własnej. Pojęcia wywiadu, sytuacji badawczej i koncepcji narracji autobiograficznych są silnie akcentowane w literaturze metodologicznej, zatem można pokusić się o wprowadzenie tych rozwiązań w przyszłych analizach i projektach badawczych.

Keywords

PL

religijność; seniorzy; metodologia badań socjoreligijnych; religijność senioralna; Władysław; Piwowarski

EN

religiosity; seniors; methodology of socio-religious research; senior religiosity; Władysław Piwowarski

• Publisher: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Journal: Studia Humanistyczne AGH
• Year: 2022
• Volume: 21
• Issue: 3
• Pages: 45-60

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Choczyński

• Instytut Nauk Socjologicznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska

References

• Chaim, W. (2012). (Wielo)wymiarowość religijności. Studia Psychologica, 12, 2, 55–94.
• Choczyński, M. (2018a). Quasi-terapeutyczna funkcja wywiadu częściowo ustrukturyzowanego w odniesieniu do badań własnych. Rola i znaczenie dobrej relacji w wywiadzie socjologicznym. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14, 4, 150–170.
• Choczyński, M. (2018b). Religijność senioralna w kontekście dobrostanu społecznego. W: I. Borowik, S. Grotowska, P. Stawiński (red.), Religia wobec wyzwań współczesności z perspektywy nauk społecznych (s. 19–35). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Ciupak, E. (1961). Kultura religijna wsi. Szkice socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
• Ciupak, E. (1981). Socjologia religii. Warszawa: IWZZ.
• Czyżewski, M. (2013). Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki. Przegląd Socjologii Jakościowej, 9, 4, 14–27.
• Grotowska, S. (2007). Religia w świecie wyobrażonym starego człowieka. W: M. Libiszowska-Żółtkowska (red.), Religia i religijność w warunkach globalizacji (s. 309–323). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Grotowska, S. (2011). Seniorzy w przestrzeni publicznej. Kapitał społeczny uczestników wspólnot, ruchów i stowarzyszeń katolickich. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Kaźmierska, K. (2012a), Wprowadzenie (Rozdział 1). W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów (s. 17–30). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Kaźmierska, K. (2012b). Wprowadzenie (Rozdział 2). W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów (s. 107–121). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Kaźmierska, K. (2013). Badania biograficzne w naukach społecznych. Przegląd Socjologii Jakościowej, 9, 4, s. 6–10.
• Kaźmierska, K., Waniek, K. (2020). Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda  – technika  – analiza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kohli, M. (2012). Biografia: relacja, tekst, metoda. W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów (s. 125–137). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Kurtyka-Chałas, J. (2014). Starość i jej oblicza. Wybrane psychologiczne aspekty funkcjonowania osób starszych. Lublin: Libropolis.
• Libiszowska-Żółtkowska, M. (1991). Postawy inteligencji wobec religii  – studium socjologiczne. Warszawa: IFiS PAN.
• Mariański, J. (2018). Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–1998–2005–2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Miszczak, E. (2008). Religia w życiu seniorów we współczesnej Polsce. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I, Philosophia-Sociologia, 33, 175–186.
• Piwowarski, W. (1975). Operacjonalizacja pojęcia „religijność”. Studia Socjologiczne, 4, 151–174.
• Piwowarski, W. (1977). Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
• Piwowarski W. (1978). Polska socjologia religii w okresie powojennym. Kierunki, metody i problematyka badań. Collectanea Theologica, 48, 4, 35–70.
• Piwowarski, W. (1996). Socjologia religii. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Potocki, A. (2014). Problem polskiej wiary. Uwagi socjologa. Colloquia Theologica Ottoniana, 1, 35–57.
• Rumun, A. (1981). Ludzie starsi we wspólnocie ludzkiej. W: B. Dąbrowski (red.), Ludzie chorzy i starsi w Kościele (s. 81–90). Warszawa: ATK.
• Rydz, E., Tychmanowicz, A. (2019). Religijność seniorów. Uwarunkowania i funkcje. Lublin Wydawnictwo UMCS.
• Schütze, F. (2012). Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne?. W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów (s. 141–278). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Socha, P. (1983). Zakres znaczeniowy pojęcia religijności a sposoby jego operacjonalizacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica, 9, 169–185.
• Stark, R., Glock, C.Y. (2012). Wymiary zaangażowania religijnego. W: W. Piwowarski (red.), Socjologia religii. Antologia tekstów (s. 207–213). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Tutak, M.J. (2019). Zmiany w życiu religijnym seniorów we współczesnej Polsce. W: M.J. Tutak, T. Wielebski (red.), Seniorzy wyzwaniem dla Kościoła w Polsce (s. 261–280). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Walesa, C., Rydz, E. (2019). Religijność osób w okresie starości w ujęciu Czesława Walesy poznawczo-rozwojowej koncepcji religijności. W: M. Kielar-Turska (red.), Starość. Jak ją widzi psychologia: siła umysłu w starości (s. 513–536). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
• Woźniak, B. (2015). Zaangażowanie religijne a zdrowie w starości. Mechanizmy zależności, wybrane wyniki badań. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Zaręba, S.H., Zarzecki, M. (2018). Homo consumens, homo eligens, homo creator  – procesy fragmentyzacji życia religijnego w zbiorowości młodzieży akademickiej. W: S.H. Zaręba, M. Zarzecki (red.), Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988–1998–2005–2017 (s. 9–26). Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
• Zarzecki, M. (2010). Religijność w dynamice zmian. Pluralizm i heterodoksja religijna Polaków. Ateneum Kapłańskie, 155, 2(609), 247–255.

Identifiers

DOI

10.7494/human.2022.21.3.45

Biblioteka Nauki

2154951