A Strategic Analysis of Translation Problems in a Polish Detective Novel: Seans w Domu Egipskim

• Authors: Maria Piotrowska

Title variants

PL

Analiza strategiczna problemów tłumaczeniowych w polskiej powieści kryminalnej: „Seans w Domu Egipskim"

Abstracts

EN

Artykuł ukazuje proces decyzyjny tłumacza oraz stosowanie strategii i technik przekładowychw tłumaczeniu na język angielski współczesnej polskiej powieści kryminalnej pt.,,Seans w Domu Egipskim”. Głównym celem studium jest przeanalizowanie problemów tłumaczeniowych, takich jak kulturemy lub idiomy oraz rozważenie luk pragmatycznych, które pojawiają się w procesie tłumaczenia powieści z polskiego na angielski. Dynamiczna i kontekstowa analiza strategiczna poprowadzona zgodnie z metodologią ARTS (badania w działaniu) oraz oparta na minimalistycznym modelu kompetencji według Pyma z 2003 roku, prowadzi do wniosków na temat istoty wiedzy kulturowej, świadomości znaczeń kulturowych zakodowanych w kulturemach, a także założeń pragmatycznych w komunikacji międzykulturowej. Wnioski z przedstawionego studium przypadku podkreślają mediacyjną rolę tłumacza podczas „strategicznej gry tłumaczeniowej” oraz w pokonywaniu barier komunikacyjnych wynikających z różnic kulturowych.

PL

The study explores the translator’s decision-making process and implementation of strategies and techniques in the English rendition of the contemporary Polish detective novel entitled Seans w Domu Egipskim. The main objective of the study is to analyse various translation problems, such as culturemes and idioms, and consider pragmatic gaps that may occur in their rendition from a language of limited diffusion, like Polish, to a dominating language, like English. Dynamic and contextualised strategic analysis conducted within the ARTS methodological framework and based on Pym’s minimalist competence model (2003) leads to observations on the nature of cultural knowledge, awareness of cultural meanings encoded in culturemes and pragmatic assumptions in intercultural communication. Conclusions from the conducted case study emphasize the mediating role of the translator in “playing the strategic translation game” and overcoming communicative barriers imposed by the cultural distance.

Keywords

PL

jednostka tlumaczeniowa; kulturem; powieść kryminalna; problem tłumaczeniowy; proces decyzyjny tłumacza; tłumaczenie polsko-angielskie; tłumaczenie strategiczne

EN

cultureme; detective novel; Polish-English translation; strategic translation; translation problem; translation unit; translator's decision-making process

• Publisher: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
• Journal: Półrocznik Językoznawczy Tertium
• Year: 2021
• Volume: 6
• Issue: 2
• Pages: 139-157

Dates

published

2021

Contributors

author

Maria Piotrowska

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000180420459

References

• Szymiczkowa, M. (2015) Tajemnica Domu Helclów. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Szymiczkowa, M. (2019) Mrs Mohr Goes Missing. Translated from Polish by Antonia Lloyd-Jones. Point Blank.
• Szymiczkowa, M. (2018) Seans w Domu Egipskim. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Bogucki, Łukasz (2004) A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Bogucki, Łukasz (ed.) (2019) Słownik polskiej terminologii przekładoznawczej. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Berezowski, Leszek (1996) Dialect in Translation. Acta Universitatis Wratislaviensis, Wrocław: Zakład Usług Wydawniczych, Drukarnia Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Beylard-Ozeroff, Ann, Jana Kralova, Barbara Moser-Mercer (eds.) (1998) Translators` Strategies and Creativity. Selected Papers from the 9th International Conference on Translation and Intepreting, Prague, September 1995. In honour of Jiří Lévy and Anton Popoviĉ. Amsterdam/Philadelphia: John Benajmins Publishing Company.
• Gałczyński, Konstanty, I. (1946) Zaczarowana Dorożka, transl. by M. Gałczyński The Enchanted Carriage. official website of K. I. Gałczyński [Source: http://www.kigalczynski.pl/english/wiersze/zaczarowana_dorozka.html?p=_wi. Date: 5 November 2020].
• Hatim, Basil (2001) Teaching and Researching Translation. Pearson Education.
• Hejwowski, Krzysztof (2004). Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warsaw: PWN.
• Jarniewicz, Jerzy (2000) “Przekład tytułu: między egzotyką a adaptacją.” [In:] Wojciech Kubiński, Olga Kubińska, Tadeusz Z. Wolański (eds.) Przekładając nieprzekładalne. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego; 477–483.
• Lévy, Jiri (1967) ”Translation as a Decision Process.” [In:] To Honour Roman Jakobson. Volume II. Den Haag: 1171–1182.
• Lloyd–Jones, Antonia “An Interview with the Translator.” [Source: https://przekroj.pl/en/literature/the-art-of-translation-with-antonia-lloyd-jones-przekroj. Date: 5 November 2020].
• Lörscher, Wofgang (1991) Translation Performance, Translation Process and Translation Strategies. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
• Molina, Lucia, Amparo Hurtado Albir (2002) “Translation Techniques Revisited: A Dynamic and Functionalist Approach.” Meta 47 (4); 448–512.
• Piotrowska, Maria (1998) “Towards a Model of Strategies and Techniques for Teaching Translation.” [In:] Ann Beylard-Ozeroff, Jana Kralova and Barbara Moser-Mercer (eds.) Translators’ Strategies and Creativity. Selected Papers from the 9th International Conference on Translation and Intepreting, Prague, September 1995. In honour of Jiří Lévy and Anton Popoviĉ. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company; 207–213.
• Piotrowska, Maria (2002) A Compensational Model for Strategy and Techniques in Teaching Translation. Prace Monograficzne 343. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Piotrowska, Maria ([2007] 2016) Proces decyzyjny tłumacza. Zarys metodyki nauczania przekładu. Wydanie zaktualizowane. Warsaw: Wydawnictwo C.H.Beck.
• Piotrowska, Maria (2021) „Tłumaczenie strategiczne.” [In:] Perspektywy na przekład. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. [in print].
• Pym, Anthony (1993) Epistemological Problems in Translation and Its Teaching. Calaceit–Spain: Edicions Caminade.
• Pym, Anthony (2003) “Redefining Translation Competence in an Electronic Age: In Defence of a Minimalist Approach.” Meta 48 (4); 481–497.
• Venuti, Lawrence (1995) The Translator`s Invisibility. London and New York: Routledge.
• Vinay, Jean–Paul, Jean Darbelnet ([1958] 2000) [“Stylistique comparée du français et de l’anglais.”] “A Methodology for Translation.” [In:] [Lawrence Venuti (ed.) The Translation Studies Reader. London: Routledge; 84–93]. Juan C. Sager, Marie–Josee Hamel (eds.) Comparative Stylistics of French and English: A Methodology for Translation. Amsterdam: John Benjamin Publishing House.

Identifiers

DOI

10.7592/Tertium.2021.6.2.198

Biblioteka Nauki

1955539