Lis, a może Lisica? О przekładzie osobowych nazw własnych w „Małym Księciu” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego

• Authors: Agnieszka Seweryn

Title variants

EN

Fox or Vixen? Translating Proper Names in Saint-Exupéry's "The Little Prince"

Abstracts

EN

The paper focuses on the issues of translating personal proper names in Polish versions of Antoine de Saint-Exupéry’s novel „The Little Prince”. The main intention of this work is to present possible interpretation of the origin of the names of the main characters (referring to the imagery of rose and fox existing in literature and different cultures and also including connections between the characters of „The Little Prince” and real people from the writer’s environment). It is an attempt to analyze translation strategies applied in the texts to explain possible reasons for the translator’s decisions. The basic corpus consists of the original French version of the novel and fifteen selected Polish translations of „The Little Prince”, issued in the years 1947–2021.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest tematyce przekładu na język polski osobowych nazw własnych w powieści Antoine’a de Saint-Exupéry’ego pt. „Mały Książę”. Głównym celem pracy jest pokazanie możliwej interpretacji pochodzenia imion bohaterów pierwszoplanowych książki (nawiązania do funkcjonujących w literaturze i kulturze symboli róży i lisa oraz wykazanie powiązań bohaterów „Małego Księcia” z rzeczywistymi osobami z otoczenia pisarza), a także próba analizy wybranych przez polskich tłumaczy strategii tłumaczeniowych pod kątem zgodności z tekstem oryginalnym. Podstawowy korpus badawczy składa się z oryginalnej francuskiej wersji powieści oraz piętnastu wybranych polskich przekładów wydanych w latach 1947–2021.

Keywords

PL

Antoine de Saint-Exupéry; lis; Mały Książę; onomastyka; przekład; róża

EN

Antoine de Saint-Exupéry; fox; onomastics; rose; The Little Prince; translation

• Publisher: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
• Journal: Półrocznik Językoznawczy Tertium
• Year: 2021
• Volume: 6
• Issue: 2
• Pages: 111-138

Dates

published

2021

Contributors

author

Agnieszka Seweryn

• Katedra Przekładoznawstwa, Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/000000018642352X

References

• Aneer, Gudmar (1999) „Unity and Diversity. International Multidivemensionality in Persian Sufi Language and the Method of Decoding it”. Scripta Instituti Donneriani Aboensis, 17(2); 33–42.
• Bogucki, Łukasz, Joanna Dybiec-Gajer, Maria Piotrowska, Teresa Tomaszkiewicz (2019) Słownik polskiej terminologii przekładoznawczej. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
• Brückner, Aleksander (1970) Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Chevrier, Pierre (1947) Antoine de Saint-Exupéry. Paris: Gallimard.
• Cieślikowa, Aleksandra (1996) „Jak ‘ocalić w tłumaczeniu’ nazwy własne?”. Między Oryginałem a Przekładem, 2; 311–320.
• Dąmbska-Prokop, Urszula (1997) Śladami tłumacza. Kraków: Educator Viridis.
• Галь, Нора [Gal, Nora] (1972) Слово живое и мертвое: из опыта переводчика и редактора. Москва: Книга.
• Gary-Prieur, Marie-Noëlle (2016) „Le nom propre comme catégorie de la grammaire”. Langue française, 2016/2 (190); 45–64.
• Gumul, Ewa (2020) „Dlaczego tłumacz mówi więcej niż autor? O eksplicytacji w przekładzie”. Rocznik przekładoznawczy, 15/2020; 175–195.
• Kuryłowicz, Beata (2012) Semantyka nazw kwiatów w poezji Młodej Polski. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Niziołek, Renata (2012) „Nieobecny akapit”. [W:] Joanna Górnikiewicz, Iwona Piechnik, Marcela Świątkowska (red.) Le Petit Prince et les amis au pays des traductions : études dédiées à Urszula Dąmbska-Prokop. Kraków: Księgarnia Akademicka; 223–227.
• Nowakowska, Alicja (2011) „Róża w języku i kulturze”. Język a Kultura, t. 16; 17–25.
• Rygielska, Małgorzata (2013) „Vieux, mais encore vert – o starości w języku francuskim”. [W:] Gomóła, Anna, Małgorzata Rygielska (red.) Starość jako wyobrażenie kulturowe. Katowice: Seria Wydawnicza „Historia i Teoria Kultury”; 66–91.
• Saint-Exupéry, Antoine de ([1943] 1999) Le Petit Prince. Paris: Gallimard.
• Saint-Exupéry, Antoine de ([1947] 1997) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard]. (tłum.) Marta Malicka. Warszawa: Wydawnictwo „Siedmioróg”.
• Saint-Exupéry, Antoine de ([1958] 1991) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Jan Szwykowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1961) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Wiera i Zbigniew Bieńkowscy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1993) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Marta Cywińska. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza „B”.
• Saint-Exupéry, Antoine de (199?) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Mirosława Dębska. Bielsko-Biała: Klasyka.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1995) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Janina Karczmarewicz-Fedorowska. Kraków: Wydawnictwo „KAMA”.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1996) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Piotr Drzymała. Poznań: Idem.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1996) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Anna Trznadel-Szczepanek. Warszawa: Nasza Księgarnia – Wydawnictwo.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1997) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Ewa Łozińska-Małkiewicz. Toruń: Algo – Wydawnictwo.
• Saint-Exupéry, Antoine de ([1998] 2015) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Barbara Przybyłowska. Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Olesiejuk Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.j.
• Saint-Exupéry, Antoine de (1999) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Halina Kozioł. Kraków: Zielona Sowa – Wydawnictwo.
• Saint-Exupéry, Antoine de (2002) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Zofia Barchanowska. Łódź: Agencja Artystyczna Prospero.
• Saint-Exupéry, Antoine de (2015) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Anna Pikor-Półtorak. Poznań: IBIS – Wydawnictwo.
• Saint-Exupéry, Antoine de (2015) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Henryk Woźniakowski. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Saint-Exupéry, Antoine de ([2016] 2017) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Dorota Spyrka. Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa sp. z o.o.
• Saint-Exupéry, Antoine de (2021) Mały Książę [Le Petit Prince. Paris: Gallimard] (tłum.) Agata Kozak, [pobrane z https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/saint-exupery-maly-ksiaze.html. Data ostatniego dostępu: 23.08.2021].
• Saint-Exupéry, Consuelo de (2002) Pamiętnik Róży [Mémoires de la rose. Paris: French and European Publishing, Inc.]. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Шерстнева, Екатерина С. (Szerstniewa, Jekatierina S.) (2008) „Переводная множественность как категория переводоведения: История, статус, тенденции”. Известия Российского государственного педагогического университета им. А. И. Герцена, № 73, ч. 1; 526–532.
• Vircondelet, Alain (2007) Antoine i Consuelo de Saint-Exupéry: Legendarna miłość [Antoine et Consuelo de Saint-Exupéry : un amour de légende. Paris: ARENES]. Warszawa: Wydawnictwo Muza S.A.

Identifiers

DOI

10.7592/Tertium.2021.6.2.201

Biblioteka Nauki

1955545