EN
This text takes a closer look at the significance of the foundation and cultural patronage of magnate families in the lands of the present-day Lublin Province in the 16th and 17th centuries, showing their contribution to the development of Polish Renaissance and Baroque culture. Families such as the Zamoyski family, the Firlej family, the Tęczyński family, and the Zbaraski family, in line with humanist ideals, actively supported literature, art and science, including the work of the eminent poet Jan Kochanowski. It also discusses the construction activities and contributions of these families to the urban and architectural transformation of monasteries, churches and family residences, as well as their function as cultural centres. Magnate patronage was not only an expression of concern for national heritage, but also a component of the intellectual and cultural image of the entire region.
RU
В тексте представлено значение фундаций и культурного патроната магнатских родов на землях нынешнего Люблинского воеводства в XVI–XVII веках, раскрывая их вклад в развитие культуры польского Возрождения и Барокко. Такие роды, как Замойские, Фирлеи, Тенчинские и Збараские, следуя гуманистическим идеалам, активно поддерживали литературу, искусство и науку, в том числе творчество выдающегося поэта Яна Кохановского. Также рассматривается строительная деятельность и вклад этих родов в урбанистические и архитектурные преобразования монастырей, костёлов и семейных резиденций, а также их функции как культурных центров. Магнатский патронат был не только выражением заботы о национальном наследии, но и составной частью интеллектуального и культурного имиджа всего региона.
PL
Tekst przybliża znaczenie fundacji i patronatu kulturalnego rodów magnackich na ziemiach dzisiejszego województwa lubelskiego w XVI i XVII w., ukazując ich wkład w rozwój polskiej kultury renesansowej i barokowej. Rodziny, takie jak Zamoyscy, Firlejowie, Tęczyńscy i Zbarascy, zgodnie z humanistycznymi ideałami, aktywnie wspierały literaturę, sztukę oraz naukę, w tym twórczość wybitnego poety Jana Kochanowskiego. Omawia także działalność budowlaną i wkład tych rodów w przemiany urbanistyczne i architektoniczne klasztorów, kościołów czy rodzinnych siedzib oraz ich funkcję, jako ośrodków kulturalnych. Patronat magnacki był nie tylko wyrazem troski o dziedzictwo narodowe, ale także budulcem intelektualnego i kulturowego wizerunku całego regionu.