Badanie podsystemu składniowego u dzieci dwu- i wielojęzycznych. Problemy z doborem narzędzia

• Authors: Kamila Brzeszkiewicz

Title variants

EN

Analysing the syntactic subsystem in bilingual and multilingual children. The issue of research tool selection

Abstracts

EN

The paper describes the evaluation of the syntactic subsystem in bilingual and multilingual children. It provides a brief overview of tools designed to assess the syntactic competence in Polish-speaking children, and specifies the syntactic elements that that tools take into account. Subsequently, the author introduces a tool she has elaborated in order to study the syntactic subsystem development in bilingual and multilingual children aged 6-9. The criteria for selecting verbs for the procedure as well as the research method are discussed. Finally, the advantages and disadvantages of the designed procedure are presented, as well as the ways it could prove useful in studying selected phenomena of syntactic subsystem development in children.

PL

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu oceny podsystemu składniowego u dzieci dwu- i wielojęzycznych. Przedstawiony w nim został krótki przegląd narzędzi umożliwiających zbadanie kompetencji składniowych wraz z wyjaśnieniem, które elementy składni zostały w nich uwzględnione. Przegląd ten jest wprowadzeniem do zaprezentowania narzędzia stworzonego na potrzeby badań własnych poświęconych rozwojowi podsystemu składniowego u dzieci dwu- i wielojęzycznych w wieku 6-9 lat. W tekście omówione zostały kryteria doboru czasowników do procedury badawczej, a także sposób ich badania. Zostały również pokazane mocne i słabe strony zastosowanej procedury badawczej oraz sposób, w jaki takie badanie pozwoli na przeanalizowanie wybranych zagadnień z zakresu rozwoju podsystemu składniowego badanych dzieci.

Keywords

PL

podsystem składniowy; rozwój mowy dziecka; dwujęzyczność

EN

bilingualism; syntactic subsystem; speech development in children

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2024
• Volume: 812
• Issue: 3
• Pages: 87-100

Dates

published

2024

Contributors

author

Kamila Brzeszkiewicz

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000225929161

References

• Bloomfield, L. 1933. Language. Londyn: George Allen&Unwin Ltd.
• Emiluta-Rozya, D. 2017. Całościowe badanie logopedyczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Grosjean, F. 2004. Studying Bilingual: Methodological and Conceptual Issues. W: The Handbook of Bilingualism, red. T.K. Bhatia, W.C. Ritchie, s. 32–63. Blackwell Publishing.
• Gruba, J. 2018. Karty Oceny Logopedycznej Dziecka. Gliwice: Komlogo.
• Haman, E., Łuniewska, M., Maryniak, A., Wodniecka, Z. 2018. Specyficzne zaburzenie językowe (SLI) i dwujęzyczność: pozorne związki i realne konsekwencje. W: Logopedia międzykulturowa, red. E. Czaplewska, s. 150–173. Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Haugen, E. 1953. The Norwegian language in America: A study in bilingual behavior. Filadelfia: University of Pennsylvania Press.
• Kaczmarek, L. 1953. Kształtowanie się mowy dziecka. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• Kaczorowska-Bray, K., Milewski, S., Michalik, M. 2021. Rozwój umiejętności składniowych u dzieci w wieku od 4 do 10 lat. Logopedia 48 (2), s. 133–149.
• Kurcz, I. 1992. Język a psychologia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Kurcz, I. 2000. Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Łuczyński, E. 2004. Kategoria przypadka w ontogenezie języka polskiego, czyli o wchodzeniu dziecka w rzeczywistość gramatyczną. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Łuczyński E. 2015. Badanie kompetencji gramatycznej osób z zaburzeniami mowy. W: Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, s. 56–64. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Mazurkiewicz-Sokołowska J. 2010. Lingwistyka mentalna w zarysie. O zdolności językowej w ujęciu integrującym. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Michalik, M. 2011. Kompetencja składniowa w normie i zaburzeniach. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Otwinowska, A., Banasik, A., Białecka-Pikul, M., Kiebzak-Mandera, D., Kuś, K., Miękisz, A., Szewczyk, J., Cywińska, M., Kacprzak, A., Karwala, M., Kołak, J., Łuniewska, M., Mieszkowska, K., Wodniecka, Z., Haman, E. 2012. Dwujęzyczność u progu edukacji szkolnej – interdyscyplinarny projekt badawczy. Neofilolog 39 (1), s.7–29.
• Przetacznik-Gierowska, M. 1963. Rozwój struktury i funkcji zdań w mowie dziecka. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Smoczyńska, M., Haman, E., Maryniak, A., Czaplewska, E., Krajewski, G., Banasik, N., Kochańska, M., Łuniewska, M., Morstin, M. 2015. Test rozwoju językowego. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Smoczyńska, M., Haman, E., Kochańska, M., Łuniewska, M. 2015. Standaryzowane Narzędzie do Oceny Wypowiedzi SNOW. Podręcznik, cz. 1: Opis i instrukcje. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Smoczyńska, M., Krajewski, G., Łuniewska, M., Haman, E., Bulkowski, K., Kochańska, M. 2015. Inwentarze rozwoju mowy i komunikacji (IRMIK) słowa i gesty, słowa i zdania: podręcznik. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Smoczyńska, M., Krajewski, G., Łuniewska, M., Haman, E., Bulkowski, K., Kochańska, M. 2015. Krótki Inwentarz rozwoju mowy i komunikacji KIRMIK. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Smoczyński, P. 1955. Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego. Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Święcicka, M. 2022. Sprawność syntaktyczna dzieci w wieku przedszkolnym. Studium statystyczne. W: Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Rozwój sprawności językowych. Podstawowe problemy logopedyczne, red. A. Domagała, U. Mirecka, s. 238–256. Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia.
• Weinreich, U. 1953. Languages in Contact. The Hague: Mouton.
• Wodniecka, Z., Mieszkowska, K., Durlik, J., Haman, E. 2018. Kiedy 1+1 ≠ 2, czyli jak dwujęzyczni przyswajają i przetwarzają język(i). W: Logopedia międzykulturowa, red. E. Czaplewska, s. 92–131. Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Zarębina, M. 1965. Kształtowanie się systemu językowego dziecka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Zgółkowa, H. 2013. Słownik minimum języka polskiego. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.

Identifiers

Biblioteka Nauki

31339303