Adam Wolff – archiwista Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (1924–1954) i jego wkład w badania mediewistyczne w Polsce

• Authors: Janusz Grabowski

Title variants

EN

Adam Wolff – Archivist of the Central Archives of Historical Records in Warsaw (1924–1954) and His Contributions to the Research on the Middle Ages in Poland

Abstracts

EN

Adam Wolff (1899–1984) was an eminent archivist, expert on the history of Mazovia and Warsaw city, the editor of the late medieval written sources. From 1924 to 1954 he worked at the Central Archives of Historical Records. The archival works of Wolff were closely connected with his ongoing scientific research that focused on the preparation of a list of officials of the Duchy of Mazovia and the study on the Mazovian Register. Before World War II he also developed a register of parchment documents of The Krasiński Library and published Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI w. [The Mazovian Heraldic Notes from 15th–16th c.] Particularly noteworthy is his work (published in 1929) devoted to the Mazovian Register. After World War II, Wolff worked at The Central Archives of Historical Records as a Head of the Department of the Old Polish Records, and in 1949 he was appointed Professor at the Warsaw University. During his 30–year–old career in The Central Archives of Historical Records he took part in the preparation of guidelines on the elaboration of documents in the Polish archives and dictionary entries to the Polish Archival Dictionary. At that time he also worked on the edition of Księga radziecka miasta Starej Warszawy z lat 1447–1527 [A Register of the Court of the City Council of the Old Warsaw City 1447-1527], and prepared Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w. [Project of a publishing instruction for written historical sources created up to the mid–16th century]. 1950 together with Prof. K. Kuraszkiewicz he published valuable notes and the Polish troops oaths of loyalty of 15th and 16th c. from the books of the land court in Warsaw city. In addition to the scientific and archival work, Wolff conducted classes at the Historical Institute of the Warsaw University. In 1954 he moved to work at the Institute of History of Material Culture, Polish Academy of Sciences, and became Head of the Editing Department.

Keywords

PL

Adam Wolff; AGAD; Archiwum Główne Akt Dawnych; mediewistyka

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2011
• Volume: 18
• Issue: 18
• Pages: 209-219

Dates

published

2011

Contributors

author

Janusz Grabowski

• Archiwum Główne Akt Dawnych

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Zakładowe, sygn. nr 39/136.
• Archiwum Komisji Prawniczej, t. 1, Kraków 1895.
• Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, sygn. III–226.
• Bielińska M., A. Sucherni-Grabowska, Siemieński Józef (1882–1941) [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, Warszawa–Łódź 1988, s. 194.
• Bielińska M., Wolffowa A., Wolff Adam (1899–1984) historyk, mediewista, archiwista, wydawca źródeł [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, Warszawa–Łódź 1988, s. 230–233.
• Borkiewicz-Celińska A., Adam Wolff – archiwista, edytor, historyk Mazowsza, „Rocznik Mazowiecki”, t. 8, 1984, s. 9–21.
• Borkiewicz-Celińska A., Profesor Adam Wolff (1899–1984), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 32, 1984, nr 1, s. 155–157.
• Chankowski S., Iwaszkiewicz–Rudoszański Janusz (1879–1944), archiwista, historyk [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, Warszawa–Łódź 1988, s. 83–84.
• Encyklopedia Warszawy, Warszawa 1994.
• Feleszko E., Adam, Wolff 1899–1984, „Onomastyka”, t. 31, 1986.
• Gieysztor A., Kochanowski Jan Karol, historyk, profesor i rektor Uniwersytetu Warszawskiego [w:] Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 190–192.
• Gomulicki J. W., „Sto tysięcy fiszek”. Ze wspomnień o Adamie Wolffie, „Kronika Warszawy”, t. 1 (69), 1987, s. 39–49.
• Inwentarz Metryki Koronnej, oprac. I. Sułkowska–Kurasiowa, M. Woźniakowa, Warszawa 1975.
• Kaczmarczyk K., Karwasińska J., Wolff A., Opracowanie dokumentów pergaminowych i papierowych w Archiwum, „Archeion”, t. 19/20, 1951, s. 139–193.
• Karwasinska J., Archiwum Główne Akt Dawnych w latach 1920–1939 [w:] Księga Pamiątkowa 150-lecia Archiwum Głównego Akt Dawnych, Warszawa 1958, s. 117–144.
• Kętrzyński S., Zarys nauki o dokumencie polskim wieków średnich, Warszawa 1934.
• Księga ławnicza miasta Nowej Warszawy, t. 1 (1416–1485), wyd. A. Wolff, Wrocław 1960.
• Księga radziecka miasta Starej Warszawy, t. 1 (1447–1527), wyd. A. Wolff, Wrocław 1963.
• Kuczyński S.K., Pro memoria. Jadwiga Karwasinska, „Kronika Warszawy”, R. 18, 1987, nr 3–4, s. 223–226.
• Kuraszkiewicz W., Wolff A., Zapiski i roty polskie XV–XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, Kraków 1950.
• Łoza S., Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach, Warszawa 1932.
• Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV–XVI w., t. 1, Księga nr 333 z lat 1417–1429, wyd. A. Włodarski, Pomniki Prawa, t. 5, Warszawa 1918; t. 2, Księga oznaczona nr 334 z lat 1429–1433, wyd. A. Włodarski. Skorowidze osobowo-miejscowy i rzeczowy, oprac. A. Wolff, Pomniki Prawa, t. 6, Warszawa 1930.
• Muszkowski J., Z dziejów firmy Geberthner i Wolff 1857–1937, Warszawa 1938.
• Polski słownik archiwalny, oprac. A. Bachulski, K. Konarski, A. Wolff, Warszawa 1952.
• Siemieński J., Wolff A., Najstarsze księgi krakowskie w Archiwum Głównym, Warszawa 1929.
• Słownik historyczno-geograficzny ziemi wyszogrodzkiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff, A. Borkiewicz–Celińska, Wrocław 1971.
• Sołtan A., Adam Wolff 14 VIII 1899 – 7 II 1984, „Kronika Warszawy”, t. 1 (69), 1987, s. 51-60.
• Szulc E., Cmentarz ewangelicko–augsburski w Warszawie, Warszawa 1989.
• Szymczyk H., Materiały Adama Wolffa, „Biuletyn Archiwum PAN”, nr 34, 1993, s. 34–50.
• Tomczak A., Zarys dziejów archiwów polskich, cz. 2, Toruń 1980.
• Urzędnicy województwa bełskiego do połowy XVI w., oprac. K. Sochaniewicz, A. Wolff, „Miesięcznik Heraldyczny”, t. X, 1931, s. 8–24.
• Wąsowicz M., Rybarski Antoni (1886–1962), historyk, archiwista, wydawca źródeł [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, Warszawa–Łódź 1988, s. 190–191.
• Wolff A., [rec.]: Iura Masoviae terrestria. Pomniki dawnego prawa mazowieckiego ziemskiego, wyd. J. Rawicki, t. 1, Warszawa 1972, „Kwartalnik Historyczny”, t. 82, 1975, z. 1, s. 120–131.
• Wolff A., [rec.]: Lustracje dóbr królewskich XVI–XVII w.: 1. Lustracje dóbr województwa podlaskiego 1570 i 1576, wyd. J. Topolski, J. Wiśniewski, Wrocław 1959; 2. Lustracja województwa lubelskiego 1565, wyd. A. Wyczański, Wrocław 1959; 3. Lustracja województwa rawskiego 1564, 1570, wyd. Z. Kędzierska, Warszawa 1959, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 8, 1960, nr 3, s. 373–381.
• Wolff A., Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego 1381–1835 [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, Archiwum Główne Akt Dawnych, red. J. Karwasińska, Warszawa 1957.
• Wolff A., Barbara ks. ruska [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 293.
• Wolff A., Belski z Bedlska Ścibor, h. Przerowa [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 408–409.
• Wolff A., Belski ze Starego Bedlska Paweł, h. Przerowa [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 408.
• Wolff A., Jeszcze o prawidlniku czy prawiedlniku, „Język Polski”, t. 51, 1971.
• Wolff A., Jeszcze o pustelniku, „Język Polski”, t. 53, 1973, s. 297–298.
• Wolff A., Kompetencje urzędników ziemskich mazowieckich, „Przegląd Historyczny”, t. 37, 1948, s. 194–211.
• Wolff A., Księgi sądu asesorskiego 1537–1794 [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, Archiwum Główne Akt Dawnych, red. J. Karwasińska, Warszawa 1957.
• Wolff A., Księgi Trybunału Koronnego 1578–1794 [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, Archiwum Główne Akt Dawnych, red. J. Karwasińska, Warszawa 1957, s. 128–131.
• Wolff A., Mazowieckie nazwy terenowe, cz. 1, „Onomastyka”, R. 14, 1969, s. 74–80; cz. 2, „Onomastyka”, R. 23, 1977, s. 25–38.
• Wolff A., Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI wieku, Kraków 1937.
• Wolff A., Metryka Mazowiecka. Układ pierwotny. Sposób rejestracji, Warszawa 1929.
• Wolff A., Najstarsze osadnictwo Warszawy prawobrzeżnej (od XI do początku XVI w.) [w:] Dzieje Pragi, Warszawa 1970, s. 123–136.
• Wolff A., Najstarsze zapisane polskie zdanie księcia mazowieckiego, „Język Polski”, t. 49, 1969, s. 136–137.
• Wolff A., Nazwy miejscowe na Mazowszu, cz. 1, „Onomastyka”, R. 1, 1955, s. 60; cz. 2, „Onomastyka”, R. 2, 1956, s. 69–94.
• Wolff A., Nieznany dokument Ziemowita Trojdenowica dla klasztoru w Czerwińsku, „Kwartalnik Historyczny”, t. 42, 1928, s. 67–69.
• Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w., „Studia Źródłoznawcze”, t. 1, 1957, s. 155–180.
• Wolff A., Przezwiska mieszkańców wsi starostwa sochaczewskiego z r. 1496 i 1497, „Onomastyka”, t. 24, 1980, s. 161–167.
• Wolff A., Rzetelska-Feleszko E., Mazowieckie nazwy terenowe do końca XVI wieku, Warszawa 1982.
• Wolff A., Skład rady i ławy miasta Starej Warszawy w latach 1381–1527, „Rocznik Warszawski”, t. 6, 1967, s. 5–14.
• Wolff A., Starszeństwo urzędów (Metoda ustalania na przykładzie hierarchii ziemskiej Mazowsza udzielnego), Warszawa 1928.
• Wolff A., Uwagi w sprawie osadnictwa Równiny Praskiej w w. XI–XV, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, t. 3, 1955, nr 2, s. 375–402.
• Wolff A., W sprawie nazwy Jaćwięgów, „Acta Baltico-Slavica”, t. 3, 1966, s. 187–190.
• Wolff A., Warszawa jako stolica Mazowsza, „Rocznik Warszawski’, t. 7, 1966, s. 187–190.
• Wolff A., Z dziejów ksiąg ziemskich zakroczymskich [w:] Księga pamiątkowa 150-lecia Archiwum Głównego Akt Dawnych, Warszawa 1958, s. 351–357.
• Wolff A., Ziemia łomżyńska w średniowieczu, wstęp i oprac. E. Kowalczyk, Łomża 1988.
• Wolff A., Ziemia makowsko-różańska za książąt mazowieckich [w:] Maków Mazowiecki i ziemia makowska, Warszawa 1984, s. 37–79.
• Wolff A., Ziemia zakroczymska za książąt mazowieckich [w:] Szkice z dziejów Nasielska i dawnej ziemi zakroczymskiej, red. S. Pazyra, Warszawa 1970, s. 39–51.
• Wolff A., Zniszczone dokumenty Biblioteki Ordynacji Krasińskich [w:] Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 3, Warszawa 1955, s. 177–318.
• Wolff A., Źródła do dziejów Zamku Warszawskiego z lat 1313–1549, „Rocznik Warszawski”, R. 15, 1979, s. 7–83.

Identifiers

Biblioteka Nauki

23051037