Sławne bitwy w "mémoire collective"

• Authors: Ryszard Kulesza

Title variants

EN

Famous Battles in the mémoire collective

Abstracts

EN

The author analyzes the battles of Marathon (490 BC) and Thermopylae (480 BC) and their place in the collective memory of the Greeks in general and particularly the Athenians and the Spartans. The attention is drawn to the following soon after the events and growing with the passage of time use of the battles and their appropriation, respectively, by Athenians and Spartiate, who the right to political leadership derived from their historical contributions for Hellas. In the later periods the symbolic meaning of these battles was changed into more general. Marathon became a symbol of struggle for freedom, Thermopylae - heroic sacrifice for one’s country. In the case of Marathon institution in 1896 of marathon as an Olympic event, changed the public consciousness associations with "marathon" from the struggle for freedom (history) to the personal struggle against one’s own weaknesses (sport). Thermopylae are still a symbol of the struggle for freedom at any cost, even the lives. Author summarizes and discusses the various "national" Thermopylae - Serbian, Spanish, Austrian, Czech, Russian, American, German, Polish, and indicates a new phenomenon that has emerged in recent years - the recognition of Thermopylae as an element of ideology "of militant nationalism".

PL

Autor analizuje bitwy pod Maratonem (490 p.n.e.) i Termopilami (480 p.n.e.) i ich miejsce w zbiorowej pamięci Greków w ogóle, a szczególnie Ateńczyków i Spartan. Zwraca uwagę na następujące po wydarzeniach i rosnące wraz z upływem czasu wykorzystanie bitew i ich przywłaszczenie odpowiednio przez Ateńczyków i Spartan, których prawo do przywództwa politycznego wywodziło się z ich historycznego wkładu dla Hellady. W późniejszych okresach symboliczne znaczenie tych bitew zmieniło się na bardziej ogólne. Maraton stał się symbolem walki o wolność, Termopile – heroicznej ofiary za ojczyznę. W przypadku Maratonu, ustanowienie w 1896 r. maratonu jako imprezy olimpijskiej, zmieniło w świadomości społecznej skojarzenia z „maratonem” z walki o wolność (historia) na osobistą walkę z własnymi słabościami (sport). Termopile wciąż są symbolem walki o wolność za wszelką cenę, nawet o życie. Autor podsumowuje i omawia różne „narodowe” Termopile: serbskie, hiszpańskie, austriackie, czeskie, rosyjskie, amerykańskie, niemieckie, polskie itd. Wskazuje na nowe zjawisko, które pojawiło się w ostatnich latach – uznanie Termopil za element ideologii „wojowniczego nacjonalizmu”.

Keywords

PL

Maraton; Termopile; bitwy; pamięć zbiorowa

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2012
• Issue: 19
• Pages: 133-156

Dates

published

2012

Contributors

author

Ryszard Kulesza

• Uniwersytet Warszawski

References

• An den Thermopylen Tirols, Heinrich Wörndle, Innsbruck 1908
• An den Thermopylen Tirols, Schützenmajor Rupert Wintersteller, 1908
• Balcer J.M., The Persian Conquest of the Greeks 545-450 BC, Konstanz 1995
• Beloch K., Griechische Geschichte, II, 2, Berlin-Leipzig 1931
• Bernaś F., Mikulska-Bernaś J., Reduta pod Wizną, Warszawa 1970
• Billows Richard A., Marathon. The Battle That Changed Western Civilization, New York 2010
• Burn A.R., Persia and the Greeks. The Defence of the West (546-478 B.C.), London 1984
• Busolt G., Griechische Geschichte, II, Gotha 1895
• Cartledge P., Thermopylae. The Battle that Changed the World, Woodstock 2006
• Christ K. (red.), Sparta, Wege der Forschung, Bd 622, Darmstadt 1986
• Clarke M., Sparta ate at Thermopylai: semantics and ideology at Herodotus 7.234 [w:] Sparta. Beyond the Mirage, (ed.) A. Powell, S. Hodkinson, The Classical Press of Wales 2002
• Clough E., Loyalty and liberty: Thermopylae in western imagination [w:] Spartan Society, (ed.) Th.J. Figueira, The Classical Press of Wales 2004
• Dascalakis A., Problemes historiques autour de la bataille des Thermopyles, Paris 1962
• Delbrück H., Die Perserkriege und die Burgundierkriege, Berlin 1887
• Doenges N.A., The Campaign and Battle of Marathon, “Historia” 47, 1998, 1-17
• Evans J.A.S., The ‘Final Problem’ at Thermopylae, “Greek, Roman & Byzantine Studies 5, 1964, s, 231-237
• Fest J.C., Hitler, Frankfurt 1973
• Fields N., Thermopylae 480 BC. Last stand of the 300, Oxford 2007
• Frankhauser Hubert, Ősterreichs Thermopylen: die vergessene Front im Kanaltal von Napoleon bis zum Kriegsende 1918, Wien 2002
• Gehrke H.-J., Marathon: A European Charter Myth?, „Palamedes” 2, 2007, s. 96-104
• Gostkowski R., Sport w starożytności, Warszawa 1959
• Hammond N.G.L., The Expedition of Datis and Artaphernes [w:] The Cambridge Ancient History, vol. 4, Cambridge 1988
• Hammond N.G.L., Thermopylae and Artemisium [w:] The Cambridge Ancient History, IV, Cambridge 1988
• Hignett C., Xerxes’ Invasion of Greece, Oxford 1963
• Kasperek F., Prawo polityczne - ogólne, z uwzględnieniem austryjackiego, 1877
• Kotowski P., Historia starożytna, Warszawa 1818
• Krämer H., Zobel K., Irro W. (Hrsg.), Marathon. Ein Laufbuch in 42, 195 Kapiteln, Göttingen 2004
• Krentz P., The Battle of Marathon, Yale University Press 2010.
• Krüger Christine G., Nationalismus und Antikenrezeption, Oldenbourg 2009
• Kulesza R., Maraton, Warszawa 2005
• Kulesza R., Zjawisko korupcji w Atenach w V-IV wieku p.n.e., Warszawa 1994
• Lucas J.A., A History of the Marathon Race – 490 B.C. to 1975, „Journal of Sport History” 3, 1976
• Manso J.C.F., Sparta. Ein Versuch zur Aufklärung der Geschichte und Verfassung dieses Staates, I-III, Leipzig 1800-1805
• Mersch A., Archaologischer Kommentar zu den „Grabern der Athener und Plataier” in der Maratonia, “Klio” 77, 1995, s. 55-64
• Meyer E., Geschichte des Altertums, IV, 1, Stuttgart 1944
• Miltner F., Pro Leonida, “Klio” 28, 1935
• Nicieja S., Zadwórze – polskie Termopile, Kraków 2000
• Odziemkowski J., Dytiatyn 1920, Warszawa 1994
• Ősterreichs Thermopylen 1809, Alois Veltze, Wien 1905
• Parker H.T., The Cult of Antiquity and the French Revolutionaries, Chicago 1937
• Powstanie styczniowe na południowym Podlasiu, (red.) A. Kołodziejczyk, Węgrów 1994
• Pritchett W.K., Studies in Ancient Greek Topography, II, Berkeley-Los Angeles 1969
• Rawson E., Spartan Tradition in European Thought, Oxford 1969
• Secunda N., Marathon 490 BC, Oxford 2000
• Sinko T., Hellada i Roma w Polsce, Lwów 1933
• Słapek D., Sport i widowiska w świecie antycznym, Kraków-Warszawa 2010
• Solomon J., The Ancient World in the Cinema, Yale University Press 2001
• Souza De Ph., The Greek and Persian Wars 499-386 BC, Oxford 2003
• Sparta. Beyond the Mirage (ed.) A. Powell, S. Hodkinson, The Classical Press of Wales 2002
• Szemler G.J., Cherf W.J., Kraft J.C., Thermopylai. Myth and Reality in 480 B.C., Chicago 1996
• Trevor Hodge A., Marathon: The Persians’ Voyage, TAPhA 105, 1975
• Wieder J., Stalingrad und die Verantwortung des Soldaten, München 1962
• Winkler M.M., Cinema and Classical Texts. Apollo’s New Light, Cambridge 2009

Identifiers

Biblioteka Nauki

22792651