Zarys dziejów zjednoczenia rodowego książąt Lubomirskich w latach 1895–1927

• Authors: Łukasz Chrobak

Title variants

EN

An outline of the history of the Family Association of the Princes Lubomirski in 1895–1927

Abstracts

EN

At the turn of the nineteenth and twentieth centuries, a trend emerged of establishing family unions in former Polish lands. Their aim was to tighten family ties, promote upbringing in the Catholic faith and ensure mutual support of family members in difficult situations. The Lubomirski family formed the Family Association of the Princes Lubomirski, which aimed to raise the prestige of the family in the eyes of society. Over the course of several decades, the Association purchased and saved from ruin the castle in Nowy Wiśnicz and the Chapel of St Rose of Lima in Kraków. The Association was established at the initiative of the older generation of family members. Before the First World War, its leadership was taken over by the younger generation of the Lubomirski princes. Some members of the Family Association disregarded the duties resulting from their membership in the Association, but despite that, the Lubomirski family managed to achieve a lot of success in the field of historic monuments conservation and collecting archival documents concerning the history of the family, which was a part of Polish history.

PL

Na przełomie XIX i XX w. na ziemiach polskich istniała tendencja zakładania związków rodowych. Ich celem było zacieśnianie więzów rodzinnych, wychowanie w wierze katolickiej oraz wzajemne wspieranie się członków rodu w trudnych sytuacjach. Lubomirscy stworzyli Związek Rodowy Książąt Lubomirskich, który miał na celu podniesienie prestiżu rodu w oczach społeczeństwa. W ciągu kilkudziesięciu lat zakupił i uratował od ruiny zamek w Nowym Wiśniczu oraz kaplicę św. Róży z Limy w Krakowie. Związek został założony z inicjatywy starszej generacji członków rodu. Przed I wojną światową jego prowadzeniem zajęło się młode pokolenie książąt Lubomirskich. Niektórzy członkowie Zjednoczenia Rodowego lekceważyli obowiązki wynikające z członkostwa w związku, ale mimo to Lubomirskim udało się odnieść wiele sukcesów w dziedzinie konserwacji zabytków oraz gromadzenia dokumentów archiwalnych dotyczących dziejów rodu, będącej częścią historii Polski.

Keywords

PL

Lubomirscy; ród; związek rodowy; rodzina; Nowy Wiśnicz

EN

Lubomirski family; noble house; family union; family; Nowy Wiśnicz

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 29
• Pages: 85-109

Dates

published

2022

Contributors

author

Łukasz Chrobak

• Muzeum-Zamek w Łańcucie

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi, sygn. 1552.
• Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Lubomirskich, sygn. 50.
• Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Archiwum Lubomirskich, sygn. 1017.
• Archiwum prywatne Jana Lubomirskiego-Lanckorońskiego, Księga protokołów zjaz- dów Zjednoczenia Rodowego Książąt Lubomirskich (1895–1927).
• Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie, f. 835/7, Lubo- mirscy 1586–1939, sygn. 5–7.
• Lubomirski J., Historia pewnej ruiny. Pamiętniki 1839–1871, Warszawa 1975.
• Statut Zjednoczenia Rodowego Książąt Lubomirskich, Kraków 1904.
• Barucki T., Daranowska-Łukaszewska J., Szyszko-Bohusz Adolf Ludwik [w:] Polski słownik biograficzny, t. 50, Warszawa–Kraków 2014–2015, s. 376–381.
• Biernacki A., Przybylski T., Lubomirski Władysław [w:] Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973, s. 65.
• Chrobak Ł., Kontynuator rodowego dzieła Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Rzecz o księciu Andrzeju Lubomirskim [w:] 200 lat Ossolineum. Rozprawy i materiały, red. M. Dworsatschek, Wrocław 2022, s. 469–479.
• Chrobak Ł., Książę Andrzej Lubomirski. Ordynat i przemysłowiec w latach 1882–1939, Kraków 2021.
• Chwalba A., Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 194-1918, Kraków 2014.
• Chwalba A., 1919. Pierwszy rok wolności, Wołowiec 2019.
• Dacka-Górzyńska I.M., Górzyński S., Polacy pochowani na cmentarzach Nicei i Mentony, Warszawa 2015.
• Dunin-Borkowski J., Almanach błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich, Lwów 1908.
• Fischer A., Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie. Zarys dziejów, Lwów 1927.
• Gaj-Piotrowski W., Lubomirscy rodowej linii rzeszowsko-rozwadowskiej, Stalowa Wola 2002.
• Gepner J., Lubomirscy herbu Szreniawa [w:] Poczet polskich rodów arystokratycznych, red. T. Zielińska, Warszawa 1997, s. 133–157.
• Gepner J., Zamoyscy herbu Jelita [w:] T. Zielińska, Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997, s. 463–490.
• Jastrzębska M., Książę Regent. Opowieść o Zdzisławie Lubomirskim, Łomianki 2019.
• Konarski S., Lubomirski Jan Tadeusz [w:] Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973, s. 59–60.
• Landau Z., Lubomirski Stanisław Sebastian [w:] Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973, s. 56-57.
• Lubomirski-Lanckoroński J., Lubomirscy książęta Polscy, t. 3, Kraków–Poznań 2018.
• Marcinek R., Nowy Wiśnicz. Niezwykły świat polskiego baroku, Nowy Wiśnicz 2018.
• Miodowski A., Przywłaszczenie dóbr dojlidzkich na tle kampanii politycznej przełomu 1921/1922 roku, Białystok 2003.
• Szafer K., Związki rodzinne w Wielkopolsce, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. 11, 1999, s. 65-71.
• Szlezynger P.S., Mauzoleum rodowe Lubomirskich w Nowym Wiśniczu, „Ochrona Zabytków”, 1996, nr, 2, s. 149–158.
• Sztuka w kręgu krakowskich Dominikanów, red. A. Mackiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013.
• Tyrowicz M., Zdrada J., Lubomirski Andrzej [w:] Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973, s. 2–4.
• Wójcik-Łużycki A., Problemy konserwatorskie zamku w Wiśniczu, cz. 1, „Wiadomości Konserwatorskie”, t. 13, 2003, s. 75–77.
• Zabytki sztuki w Polsce. Kraków, Kościół i Klasztor OO. Dominikanów, oprac. L. Lepszy, S. Tomkowicz, t. 1, Kraków 1924.
• Zdrada J., Lubomirski Kazimierz [w:] Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973, s. 30–31.

Identifiers

Biblioteka Nauki

22446666