Kanoniczne środki zapobiegawcze w przypadku oskarżeń o czyny contra sextum Decalogi praeceptum z osobami małoletnimi

• Authors: Dariusz Mazurkiewicz

Title variants

EN

Canonical preventive measures in the case of accusations of acts contra sextum Decalogi praeceptum against minors

Abstracts

PL

Postawa władzy kościelnej wobec przestępstw contra sextum popełnianych przez duchownych wobec dzieci i młodzieży, powinna charakteryzować się wiernym realizowaniem norm kanonicznych, wskazanych zarówno przez prawodawcę powszechnego, jak i partykularnego. Do przewidzianych przez prawo kanoniczne sposobów reagowania na oskarżenia o czyny nierządne z osobami małoletnimi, należy zaliczyć również środki zapobiegawcze. Nie są one karą w ścisłym tego słowa znaczeniu, bowiem mogą być stosowane na różnych etapach postępowania wobec oskarżonego. Należą do nich przede wszystkim: oddalenie od posługi, zadań i urzędów kościelnych, nakaz lub zakaz przebywania na jakimś miejscu lub terytorium oraz zakaz publicznego uczestnictwa w Eucharystii. Ich celem jest zapobieżenie zgorszeniu, ochrona wolności świadków i zagwarantowanie sprawiedliwości. Powinny być nakładane w formie pisemnego nakazu. Ich dysponentem jest ordynariusz. Mogą być zmieniane w trakcie trwania postępowania, należy je odwołać, gdy ustanie przyczyna ich nałożenia, zawsze natomiast ustają wraz z zakończeniem procesu karnego lub postępowania karnoadministracyjnego. Przy ich stosowaniu przełożony kościelny musi mieć na uwadze zarówno dobro domniemanych ofiar i ich bliskich, jak i prawa oskarżonego.

EN

The attitude of the ecclesiastical authority towards crimes „contra sextum” against children and adolescents committed by clergy should be characterized by faithful implementation of canonical norms indicated by both the general and particular legislator. Methods of responding to allegations of sexual misconduct against minors under canon law also include remedial measures. These are not a punishment in the strict sense of the word, as thesecan be applied at various stages of the proceedings against the accused. These include, first of all, dismissal, the tasks and ofices of the Church, the order or prohibition of staying in a place or territory, the prohibition of public participation in the Eucharist, and their purpose is to prevent scandal, protect the freedom of witnesses and guarantee justice. These should be imposed in the form of a written order. These are administered by the ordinary. These may change in the course of the proceedings, these should be annulled when the reason for their imposition ceases to exist, but they always cease at the end of the criminal or administrative-criminal trial. In applying them, the Church superior must take into account both the interests of the alleged victims and their relatives and the rights of the accused.

Keywords

EN

canonical preventive measures; protection of minors; pedophilia

PL

kanoniczne środki zapobiegawcze; ochrona małoletnich; pedofilia

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2021
• Issue: 31
• Pages: 143-161

Dates

published

2021

Contributors

author

Dariusz Mazurkiewicz

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000237795025

References

• Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 82 (1990), s. 1148-1259.
• Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, AAS 9 (1917), pars II, s. 1-593.
• Codex Iuris Canonici, auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317, tłum. polskie, Poznań 1984.
• Franciszek, List apostolski motu proprio Come una madre amorevole, AAS 108 (2016), s. 715- 717.
• Franciszek, List apostolski motu proprio Vos estis lux mundi (9.05.2019), http://www.vatican.va/ content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190507_vos -estis-lux-mundi.html, (dostęp 6.02.2021)
• Jan Paweł II, Litterae apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum sanctitatis tutela (30.04.2001), AAS 93 (2001), s. 737-739.
• Konferencja Episkopatu Polski, Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia, Uchwała nr 13/366/2014 z 8.10.2014 r., znowelizowana na mocy uchwały nr 5/376/2027 z 6.06.2017 r. i na mocy uchwały nr 14/384/2019 z 8.10.2019 r., „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 31 (2019), s. 261-270.
• Kongregacja Nauki Wiary, Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierarchos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis (18.5.2001), AAS 93 (2001), s. 785-788, tłum. polskie Miesięcznik Pasterski Płocki, 68, 10 (2001), s. 415-417.
• Kongregacja Nauki Wiary, List do Konferencji Episkopatów w sprawie opracowania „Wytycznych” dotyczących sposobów postępowania w przypadku nadużyć seksualnych popełnionych przez duchownych wobec osób niepełnoletnich, III, h, (3.05.2011), „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 19 (2011) 1, s. 45-48.
• Kongregacja Nauki Wiary, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), AAS 102 (2010), s. 419-434.
• Kongregacja Nauki Wiary, Vademecum dotyczące wybranych kwestii proceduralnych w zakresie postępowania w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec małoletnich, wersja 1.0 (16.07.2020), I, 5°, tekst za: Odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego małoletnich. Aspekt prawny. Dokumenty. Komentarze, P. Studnicki, M. Dalgiewicz [red.], Ząbki 2020, 59-99.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, 2320.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1444, 1517.
• Astigueta D., Ultime modfiche al motu proprio delicta graviora, w: Il quindicesimo anniversario dell'istituto di diritto canonico „Ad instar facultatis” dell'Universita Cattolica Pazmany Peter, S. Szuromi [red.], Budapeszt 2011, s. 69-87.
• Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary (normy materialne i proceduralne), Tarnów 2019.
• Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.
• Cito D., Las nuevas normas sobre los «delicta graviora», „Ius Canonicum” 50 (2010), s. 643-658.
• Dochnalik J., Prawo kanoniczne wobec nadużyć seksualnych duchownych względem dzieci i młodzieży, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 14 (2015) nr 1, s. 50-65.
• Grabowski I., Prawo kanoniczne, wyd. IV, Warszawa 1948.
• Krukowski J., Administracja w Kościele. Zarys kościelnego prawa administracyjnego, Lublin 1985.
• Lempa F., Kanoniczna ochrona karna małoletnich przed nadużyciami seksualnymi, Białystok 2013.
• Leszczyński G., Prawo wiernego do sprawiedliwego procesu, „Prawo Kanoniczne” 55 (2012) nr 4, s. 159-174.
• Loza F., Proces karny. Komentarz do kan. 1717-1731, [w:] Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, P. Majer [red.], Kraków 2011, s. 1288-1298.
• Skonieczny P., Przestępstwa contra mores a misja Kościoła w sytuacji zgorszenia, „Sympozjum” 20 (2016) 2, s. 73-96.
• Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne, część szczegółowa, Warszawa 2003.
• Syryjczyk J., Sankcje w Kościele. Część ogólna, komentarz, Warszawa 2008.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2076186