Origins of Warsaw's political otherness

• Authors: Stanisław Faliński

Title variants

PL

Geneza odrębności ustrojowej Warszawy

Abstracts

EN

After the revival of a local government in Poland in 1990, the capital of the country and at the same time the biggest city in Poland worked in a different system than other Polish cities. The system in years 1990–2002 was based on the operation of separate municipalities in the area of Warsaw, each with their own legal personality. The system evolved in that period. During the term 1990–1994 the city was divided into seven municipal districts-boroughs: Warsaw-Mokotów, Warsaw- Ochota, Warsaw-Wola, Warsaw-Żoliborz, Warsaw-Praga Północ, Warsaw-Praga Południe and Warsaw-Śródmieście. The head of Warsaw was the mayor of the capital city of Warsaw, chosen by all councilmen. The system was faulty. A new system was introduced in 1994. Consequently the central part of the city with dense developments and a population of about one million residents became one municipality called Warsaw-Centre, which was divided into districts. There were ten boroughs around it: Warsaw-Ursynów, Warsaw-Wilanów, Warsaw-Wawer, Warsaw-Targówek, Warsaw-Rembertów, Warsaw-Białołęka, Warsaw-Bielany, Warsaw-Bemowo, Warsaw-Ursus and Warsaw-Włochy. In 1998 it was decided that another level of local government would be introduced; that was the Warsaw county with its own separate bodies. The very complicated system existed until 2002 when a new one came into force. In the end whole Warsaw became one commune comprising eighteen districts.

PL

Od odrodzenia się w Polsce w 1990 roku samorządu terytorialnego, stolica państwa i największe polskie miasto ma odmienny ustrój niż inne polskie miasta. Ustrój ten w latach 1990–2002 był oparty na istnieniu w ramach Warszawy odrębnych, posiadających osobowość prawną gmin. W okresie tym ustrój ewoluował. Podczas kadencji 1990–1994 miasto było podzielone na siedem dzielnic – gmin: Warszawa-Mokotów, Warszawa-Ochota, Warszawa-Wola, Warszawa-Żoliborz, Warszawa-Praga Północ, Warszawa-Praga Południe i Warszawa-Śródmieście. Na czele Warszawy stał wybierany przez wszystkich radnych prezydent miasta stołecznego Warszawy. Ustrój źle funkcjonował. W 1994 roku wszedł w życie nowy ustrój, w którym centralna, dysponująca zwartą zabudową, część miasta została jedną, liczącą około miliona mieszkańców, gminą Warszawa-Centrum, dzielącą się na dzielnice. Wokół niej istniało dziesięć gmin: Warszawa-Ursynów, Warszawa-Wilanów, Warszawa-Wawer, Warszawa Targówek, Warszawa-Rembertów, Warszawa-Białołęka, Warszawa-Bielany, Warszawa-Bemowo, Warszawa-Ursus i Warsaw-Włochy. W 1998 roku zdecydowano o wprowadzeniu do miasta kolejnego szczebla samorządu – powiatu warszawskiego z własnymi, odrębnymi organami. Ten bardzo skomplikowany ustrój istniał do 2002 roku, kiedy wszedł w życie ustrój z całą Warszawą jako jedną gminą i osiemnastoma dzielnicami.

Keywords

PL

Warszawa; samorząd terytorialny; decentralizacja

EN

Warsaw; local government; decentralization

• Publisher: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika
• Journal: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
• Year: 2016
• Volume: Zeszyt
• Issue: XXX
• Pages: 190-203

Dates

published

2016

Contributors

author

Stanisław Faliński

References

• Act of 18 May 1990 r. on the Self-Government System of the Capital City of Warsaw, „Dziennik Ustaw” 1990, No. 34, item 200.
• Act of 8 March 1990 r. on Local Government, „Dziennik Ustaw” 1990, No. 16, item 95 and No. 34, item 199.
• Act of 25 March 1994 on the Political System in the Capital City of Warsaw, „Dziennik Ustaw” 1994, No. 48, item 195.
• Act of 18 March 1999 r. Amending the Act on the Political System in the Capital City of Warsaw, „Journal of Laws”, No. 92, poz. 1044.
• Act of 15 March 2002 on the Political System in the Capital City of Warsaw, „Dziennik Ustaw” 2002, No. 41, item 361.
• Buczek G., Radziejowski J. 1994. Dyskusja o ustroju Warszawy, „Wspólnota”, No. 14 of 2 April.
• Czarnota M. 1994. Nowy ustrój Warszawy. Jak wam się to podoba?, „Wspólnota”, No. 7 of 12.
• Faliński S. 2011. Ewolucja ustroju miasta stołecznego Warszawy, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, No. 4 (35).
• Faliński S. 2008. Metropolia – termin wieloznaczny, in: Warszawa – jaka metropolia? Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Informatycznej w Warszawie dnia 13.10.2007, ed. Faliński S., WSEI , Warszawa.
• Faliński S. 2012. Metropolitarny ustrój miasta stołecznego Warszawy (1990–2002). Narodziny, ewolucja, likwidacja, „Administracja Publiczna. Studia krajowe i międzynarodowe”, No. 1 (19).
• Faliński S. 2010. Pojmowanie terminu metropolia – kilka uwag porządkujących, in: Samorząd terytorialny w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej. Wybrane problemy. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Informatycznej w Warszawie 14 maja 2009, ed. Faliński S., WSEI , Warszawa.
• Faliński S. 2013. Warszawski samorząd terytorialny w latach 1990–2002. Geneza, ustrój, idee ustrojowe, aktywność, Warszawa.
• Fogler P. 1991. (an interview with A. Świątek), Kto rządzi Warszawą?, „Wspólnota”, No. 11 of 16 March.
• Jaka będziesz Warszawo? Notowała M. Krassowska, „Wspólnota”, No. 6 of 9 February 1991.
• Komorowski B. 1998. Dziwoląg warszawski, „Wspólnota”, No. 36 of 5 October.
• Krasnopolski A. 1993. Problemy ustroju samorządowego Warszawy, a study prepared in the Interventions Bureau of the Chancellery of Senate, 1 December.
• Niziołek M. 2008. Problemy ustroju aglomeracji miejskich ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy, Warszawa.
• Markiewicz A. 1991. „Model” do naprawy. O samorządną i sprawnie zarządzaną Warszawę, „Wspólnota”, No. 23 of 8 June 1991.
• Memoriał w sprawie zarządzania m.st. Warszawą skierowany do pana Bohdana Jastrzębskiego o przesłanie H. Suchockiej, „Wspólnota”, No. 51–52 of 19–26 December 1992.
• Rutkiewicz J., (an interview with Walewskim J.) 1991. Śmiać się czy płakać, „Wspólnota”, No. 2–3 of 12–19 January.
• Resolution No. XVII/93/95 of the Council of the capital city of Warsaw of 27 March 1995 on the adoption of the statute of the capital city of Warsaw, M. P. of 28 April 1995, No. 20, item 251.
• Resolution of the Council of Warsaw – Centre Municipality No. 390/XXXI/96 on the adoption of the statute of Warsaw-Centre Municipality of 19 September 1996.
• Tylko ewolucja. Dyskusja redakcyjna nad ustrojem Warszawy, „Wspólnota”, No. 43 of 24 October 1993.
• Winiarski L. 1992. Komisarz dla Warszawy?, „Wspólnota” No. 51–52 of 19–26 December.
• Winiarski L. 1992. Między dzielnicami a ratuszem, „Wspólnota”, No. 51–52 of 19–26 December.
• Wyganowski S. 1992. „Uwagi do ustroju m. st. Warszawy” autorstwa 6 burmistrzów i przewodniczących Rad Dzielnic – Gmin Warszawy, „Wspólnota”, No. 11 of 14 March.
• Wyganowski S. (in an interview with Marcisz I.) 1990. W sercu Europy, „Wspólnota”, No. 17 of 7 July.
• Wyganowski S. 1998. Stołeczna katastrofa, „Wspólnota”, No. 38 of 19 September.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2165659