Odbudowa i rozwój społeczno-gospodarczy powiatu makowskiego w pierwszych latach Polski Ludowej

• Authors: Dariusz Budelewski

Title variants

EN

The reconstruction and the socio-economic development of the Maków Mazowiecki district in the first years of People’s Poland

Abstracts

EN

The liberation of the Maków Mazowiecki district began a new period in its history – it was the period of reconstruction and the socio- economic development. The Maków Mazowiecki county was one of the most damaged counties in the Warsaw province. The liberation of this county caused its great rebuilt and the reconstruction process as well as the reconstruction of the local government authorities. The war losses were rebuilt soon as a result of the great efforts of the inhabitants, villagers and the state aid. A large increase in agricultural production also took place. The number of smaller industrial plants, service establishments and food cooperatives gradually increased. The backlog in road infrastructure was also being made up slowly. The health and felting centers have been established as well as the hospital in Maków Mazowiecki. In order to eliminate illiteracy, the network of primary and secondary schools were set up. Along with the development of education in Maków Mazowiecki district, also culture and sport highly developed in this area.

PL

Wyzwolenie powiatu makowskiego rozpoczęło nowy okres w jego historii, okres odbudowy i rozwoju społeczno-gospodarczego. Powiat makowski należał do najbardziej zniszczonych powiatów w województwie warszawskim. Wraz z wyzwoleniem powiatu rozpoczął się proces odbudowy i organizacji organów władz samorządowych. W wyniku dużego wysiłku mieszkańców wsi oraz wyraźnej pomocy państwa szybko odrobione zostały straty wojenne i dokonał się duży postęp w produkcji rolnej. Stopniowo zwiększała się liczba mniejszych zakładów przemysłowych i usługowych oraz spółdzielni spożywczych. Powoli odrabiano też zaległości w infrastrukturze drogowej. W ramach opieki medycznej utworzono ośrodki zdrowia i punkty felczerskie oraz otwarto szpital w Makowie. W celu likwidacji analfabetyzmu przystąpiono do stworzenia sieci szkół podstawowych i średnich. Wraz z rozwojem oświaty rozwijała się też makowska kultura i sport.

Keywords

PL

zniszczenia wojenne; odbudowa; rozwój

EN

war damage; reconstruction; development

• Publisher: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika
• Journal: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
• Year: 2022
• Volume: zeszyt
• Issue: XXXVI
• Pages: 207-220

Dates

published

2022

Contributors

author

Dariusz Budelewski

References

• Archiwum Akt Nowych.
• Biuro Prezydialne KRN, sygn. 45.
• Archiwum Państwowe w Warszawie.
• Protokoły sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej, 1945, sygn. 1.
• Urząd Wojewódzki Warszawski. Wydział Odbudowy, sygn. 31.
• Urząd Wojewódzki Warszawski. Wydział Odszkodowań Wojennych, sygn. 24.
• Urząd Wojewódzki Warszawski. Wydział Odbudowy, sygn. 75.
• Warszawska Wojewódzka Rada Narodowa, sygn. 35.
• Wojewódzka Rada Narodowa 1945, sygn. 3.
• Archiwum Państwowe w Warszawie. Oddział w Pułtusku.
• Starostwo Powiatowe w Makowie Mazowieckim, sygn. 42.
• Archiwum Towarzystwa Miłośników Ziemi Makowskiej.
• Kronika Gminnej Biblioteki Publicznej w Młynarzach.
• Kronika Miejskiej Biblioteki Publicznej w Makowie Mazowieckim.
• Mławska Kolej Dojazdowa, https://pl. wikipedia.org (dostęp: 05.10.2022 r.).
• Relacja Piotra Matejuka.
• Wspomnienie o makowskiej ciuchci, makowonline.pl (dostęp: 05.10. 2022 r.).
• „Express Makowski” 1996, nr 6.
• „Sport dla Wszystkich” 1999, nr 4.
• 65 lat utworzenia szpitala przez misję Duńskiego Czerwonego Krzyża w Makowie Mazowieckim 1946–2011, pod red. U. Grochowskiej, Maków Mazowiecki 2001.
• Budelewski D., Matejuk P., Służba zdrowia i opieka weterynaryjna w latach 1945– 1989, [w:] Dzieje Makowa Mazowieckiego, pod red. R. Turkowskiego, t. II, Maków Mazowiecki- Pułtusk 2021.
• Dobrosielski K., Życie społeczno-gospodarcze i polityczne powiatu makowskiego w latach 1945–1975, [w:] Maków Mazowiecki i ziemia makowska, pod red. A. Słoniowej, Warszawa 1984.
• Dolata B., Wyzwolenie Polski 1944–1945, Warszawa 1974.
• Falba G., Powstanie i rozwój klubów sportowych w Makowie Mazowieckim w latach 1965–2008 (praca magisterska), Warszawa 2009.
• Hemmerling Z., Ruch ludowy w woj. warszawskim w Polsce Ludowej, [w:] Ruch ludowy na Mazowszu, Kurpiach i Podlasiu, Warszawa 1975.
• Kijowski J., Wybrane zagadnienia z dziejów Różana i okolic po II wojnie światowej, [w:] Różan i ziemia różańska na przestrzeni wieków, pod red. D. Budelewskiego, K. Kruszewskiego, Różan 2016.
• Kronika sportu powiatu makowskiego. Ocalić od zapomnienia, pod red. J. M. Rzepki, t. II, Maków Mazowiecki 2016.
• Olzacka K., Historia kina w Makowie (opracowanie na podstawie zebranych relacji pracowników kina).
• Rozwój społeczno-gospodarczy powiatu Maków Mazowiecki 1945–1973, Maków Mazowiecki 1974.
• Sitarek E., Monografia kina „Mazowsze” w Makowie Mazowieckim, Ciechanów 2003.
• Sobczak K., Wyzwolenie Mazowsza przez Armię Radziecką i Ludowe Wojsko Polskie 1944–1945, „Rocznik Mazowiecki” 1967, t. 1.
• Województwo warszawskie w liczbach 1918–1958, Warszawa 1959.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2168513