„Dlaczego?” zamiast „Czy?”. Polityka edukacyjna wobec nierówności – problem uzasadnienia

• Authors: Agnieszka Dziemianowicz-Bąk

Title variants

EN

„Why?” Instead of „Whether?” Educational Policy Against Inequality – The Problem of Justification

Abstracts

EN

The subject of the article is focused on the theoretical basis and the results of critical discourse analysis of educational policy of the European Union concerning educational inequalities. These analyzes were made through the official strategy or recommendation documents (programming documents and expert concerning ed- ucational aspects) and are based on interviews with representatives of the EU admin- istration and experts. The starting point for this discussion is not the question about “whether”, as according to the official discourse, one should prevent social inequalities in educational system, but “why” should we counteract them? In conducted analysis, I used the construct of “regimes of justification” (fr. régimes de justification) - category developed by Luc Boltanski, Laurent Thevenot and Ève Chiapello. This article’s aim is to identify and reconstruct educational policy discourses present in educational policy, which represent different “regimes of justification” of policies and practices of inclusion and an attempt to consider the consequences of this variety of discourses in the context of well-known and documented in social sciences thesis of the dominance of economic rationality in educational policy.

PL

Przedmiot artykułu stanowią teoretyczne podstawy oraz wyniki krytycznych analiz dyskursów polityki edukacyjnej Unii Europejskiej, dotyczących nierówności edukacyjnych. Analizy te dokonane zostały za pośrednictwem oficjalnych dokumentów strategicznych lub rekomendacyjnych (dokumenty programowe i eksperckie dotyczące edukacji) oraz na podstawie wywiadów z przedstawicielami unijnej administracji i ekspertami. Punktem wyjścia rozważań nie jest pytanie o to, czy, według oficjalnych dyskursów, należy przeciwdziałać nierównościom społecznym w oświacie, ale dlaczego należy im przeciwdziałać. W prowadzonych analizach posługuję się konstruktem „porządków uzasadniania” (fr. régimes de justification) – kategorią rozwijaną przez Luca Boltanskiego, Laurenta Thévenota oraz Ève Chiapello. Celem artykułu jest identyfikacja i rekonstrukcja obecnych w polityce edukacyjnej dyskursów reprezentujących odmienne porządki uzasadniania strategii i praktyk inkluzyjnych oraz próba rozważenia konsekwencji identyfikowanej różnorodności w kontekście znanej i udokumentowanej przez przedstawicieli nauk społecznych tezy o dominacji racjonalności ekonomicznej w polityce edukacyjnej.  

Keywords

PL

dyskurs; Ève Chiapello; krytyka; Laurent Thévenot; Luc Boltanski; polityka edukacyjna; porządki uzasadniania

EN

critique; discourse; educational policy; Ève Chiapello; Laurent Thévenot; Luc Boltanski; regimes of justification

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2013
• Volume: 25
• Issue: 3(50)
• Pages: 63-78

Dates

published

2013

Contributors

author

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• Ball, S. J. (2008). The education debate. Bristol: The Policy Press.
• Boltanski, L., Chiapello, È. (2007). The New Spirit of Capitalism. London: Verso.
• Boltanski, L., Thévenot, L. (2007). On Justification: Economies of Worth. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Cackowska, M., Kopciewicz, L., Patalon, M., Stańczyk, P., Starego, K., Szkudlarek, T. (2012). Dyskursywna konstrukcja podmiotu: przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Chiapello, È., Fairclough, N. (2008). Nowa ideologia zarządzania: podejście transdyscyplinarne krytycznej analizy dyskursu i nowej socjologii kapitalizmu. W: A. Duszak, N. Fairclough (red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej (s. 373–404). Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Dziemianowicz-Bąk, A. (2010). W poszukiwaniu lewicowego modelu lokalnej polityki edukacyjnej. W: P. Żuk (red.), O wspólnocie obywatelskiej w cieniu kapitalizmu: ład lokalny, lewica, demokracja (s. 45–54). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Dziemianowicz-Bąk, A. (2012). Edukacja. W: M. Syska (red.), Socjaldemokratyczna polityka społeczna (s. 101–118). Wrocław: Wydawnictwo Ośrodka Myśli Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a.
• Grimaldi, E. (2012). Neoliberalism and the marginalisation of social justice: the making of an education policy to combat social exclusion. International Journal of Inclusive Education, 16(11), 1131-1154. Doi: 10.1080/13603116.2010.548105
• Gubański, K. (2013, maj). Reformy szkolnictwa wyższego – rewolucja czy zmiana fasadowa? Krytyka.org. Pobrane 8 września 2013, z: http://krytyka.org/reformy-szkolnictwa-wyzszego-rewolucja-czy-zmiana-fasadowa
• Kwieciński, Z. (2007). Sprawiedliwa nierówność czy niesprawiedliwa równość? Implikacje pedagogiczne. Nauka, 4, 35–42.
• Majone, G. (1989). Evidence, Argument and Persuasion in the Policy Process. New Haven, CT: Yale University Press.
• Ross, A. (2009). Educational Policies to Address Social Inequalities in Europe: Overall Report. Pobrane 8 września 2013, z: http://ec.europa.eu/education/transversal-programme/doc/studies/2006epasi_en.pdf
• Szkudlarek, T. (2007). Edukacja i konstruowanie społecznych nierówności. W: J. Klebaniuk (red.), Fenomen nierówności społecznych (s. 31–52). Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138079