Ewaluacja edukacyjna w obliczu pytań o teraźniejszość i zmianę. Szkic do portretu szans niewykorzystanych

• Authors: Henryk Kazimierz Mizerek

Abstracts

PL

Pytając o teraźniejszość i zmianę trudno jest pomijać dane dostarczane przez badania ewaluacyjne. Ewaluacja, której powołaniem jest  badanie wartości działania sprzyja podejmowaniu przemyślanych decyzji – takich, o których można powiedzieć, że są mądre. Niestety w praktyce rzadko mamy do czynienia z pełnym wykorzystywaniem możliwości ewaluacji. Celem tego artykułu jest: (a) analiza przyczyn, które powodują, że tak rzadko wykorzystuje się ewaluację w procesie zmiany społecznej, (b) identyfikacja obszarów współczesnej edukacji, w których ewaluację wykorzystuje się w sposób niewystarczający, (c) wskazanie na pomijane, wypierane oraz ignorowane przez ideologię neoliberalną nurty, podejścia oraz teorie ewaluacji.

Keywords

PL

Ewaluacja edukacyjna; zmiana społeczna; polityka edukacyjna; neoliberalne dyskursy zmiany

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2018
• Volume: 30
• Issue: 1(59)
• Pages: 73-88

Dates

published

2018

Contributors

author

Henryk Kazimierz Mizerek

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Wydział Nauk Społecznych. Katedra Pedagogiki Ogólnej

References

• Brady, N., Bates, A. (2016). The standards paradox: How quality assurance regimes can subvert teaching and learning in higher education. European Educational Research Journal, 15(2), 155–174.
• Broucker, B., De Wit, K. (2013). Liberalisation and privatisation of higher education in flanders: Passing the point of no return? A case study. European Educational Research Journal, 12(4), 513–524.
• Chelimsky, E. (1997). Thoughts for a New Evaluation Society. Evaluation, 3(1), 97–109.
• Cousins, J. B., Earl, L. M. (1992). The Case for Participatory Evaluation. Educational Evaluation and Policy Analysis, 14(4), 397–418.
• Dobrołowicz, J. (2013). Obraz edukacji w polskim dyskursie prasowym. Kraków: Impuls.
• Dobrołowicz, J. (2016). Konstruowanie obrazu edukacji w polskiej prasie codziennej. Na przykładzie „Gazety Wyborczej”. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego.
• Eco, U., (2017), Pape Satan aleppe. Kroniki płynnego społeczeństwa. Poznań: Dom Wydawniczy “Rebis”.
• Eisner, E. W. (1978). Educational connoisseurship and criticism: New evaluation approaches. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Gęsicki, J. (1993). Gra o nową szkołę. Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN.
• Giroux, H. A., Witkowski, L. (2010). Edukacja i sfera publiczna: idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza„ Impuls”.
• Groewald, M. (2013). Sens spotkań diagnostyki z ewaluacją w szkole. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(64), 21–35.
• Grzesiak, J. (2008). Ewaluacja w dialogu wobec badań jakościowych w edukacji. W J. Grzesiak (Red.), Ewaluacja i innowacje w edukacji. Dialog wewaluacji – ewaluacja w dialogu (ss. 89–97). Kalisz - Konin.
• Guba, E., Lincoln, Y. (1989). Fourth Generation Evaluation. London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE Publications, Inc.
• Hogan, L. R. (2009). The historical development of programme evaluation: Eksploring the past and present. Online Journal of Workforce Education and Development, II(4), 1–10.
• House, E., Howe, K. (2000). Deliberative democratic evaluation. W: L. DeStefano, K. Ryan (Red.), Evaluation as a democratic process: Promoting inclusion dialogue, and deliberation. San Francisco: Jossey- Bass.
• Jaskuła, S. (2012). Ewaluacja rozwojowa jako wyzwanie współczesnego systemu edukacji. Zarządzanie Publiczne, 3(19).
• Jaskuła, S. (2013). Pedagogika ewaluacji. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(64), 45–55.
• Jaskuła, S., Korporowicz, L. (2014). Odrębność i współgranie. Polskie relacje diagnostyki i ewaluacji edukacyjnej. Ruch Pedagogiczny, 2.
• Kamińska, A. (2014). Ewaluacja jako element organizacji uczącej się. Studia Pedagogiczne, 24.
• Klus-Stańska, D. (2013). Myślenie poza diagnozą i ewaluacją. Pytanie o możliwość zmiany logiki tworzącej edukację. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(64), 71–90.
• Konarzewski, K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Korporowicz, L. (2011). Zmienne losy polskiej ewaluacji. Pomiędzy nadzieją, animacją i konfuzją. W: B. Niemierko, K.
• Szmigiel (Red.), Ewaluacja w edukacji. Koncepcje. Metody. Perspektywy. Kraków: Grupa Tomani.
• Korporowicz, L. (2013). Społeczna etyka ewaluacji. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(64), 35–45.
• Krzychała, S., Zamorska, B. (2008). Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Kwaśnica, R. (2014). Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Kwieciński, Z. (2002). Wykluczanie. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• MacDonald, B. (1976). Evaluation and the control of education. W D. Tawley (Red.), Curriculum Evaluation Today (ss. 125–138). London: Macmillan.
• Matynia, E. (2008). Demokracja performatywna. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Mazurkiewicz, G. (2010). Po co szkołom ewaluacja? W G. Mazurkiewicz (Red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Autonomia (ss. 9–18). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Mazurkiewicz, G. (2012). Ewaluacja w nadzorze pedagogogicznym. Zasady i wartości. W G. Mazurkiewicz (Red.), Jak być jeszcze lepszym? Ewaluacja w edukacji (ss. 13–36). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Melosik, Z., Szkudlarek, T. (2010). Kultura, tożsamość i edukacja migotanie znaczeń (wyd. III). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Mertens, D. M. (1999). Inclusive evaluation: implications of transformative theory for evaluation. American Journal of Evaluation, 20(1), 1.
• Mizerek, H. (2010). „Twarze” i „gęby” ewaluacji - perpektywa naukowa. W E. Tołwińska-Królikowska (Red.), Autoewaluacja w szkole (III, ss. 167–177). Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Mizerek, H. (2016). Ewaluacja edukacyjna w Polsce. Trajektorie, perspektywy i dylematy rozwoju. Zarządzanie Publiczne, 1(33), 1–16.
• Mizerek, H. (2017). Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogi i konfrontacje. Kraków: Impuls
• Norris, N. (2015). Democratic evaluation: The work and ideas of Barry MacDonald. Evaluation, 21(2), 135–142.
• Nowosad, I. (2011). Od zmian w szkole do zmiany szkoły. O potrzebie integralnego podejścia do zmian w edukacji szkolnej. Studia Pedagogiczne, t. LXIV, 27–42.
• Nowotniak, J. (2012). Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej. Kraków: Impuls.
• Nowotniak, J. (2013). Badania etnograficzne z elementami wizualnymi w kształceniu akademickim – możliwości i ograniczenia. Opuscula Sociologica, (4), 17–31.
• Nowotniak, J. (2017). Miejsce, swoistość, metodologiczna różnorodność badań ewaluacyjnych w pedagogice - konsekwencje dla pedagogiki. W D. Kubinowski & M. Chutorański (Red.), Pedagogika jako humanistyczno-społeczna nauka stosowana: Konsekwencje metodologiczne (ss. 221–236). Kraków.
• Potulicka, E. (2014). Neoliberalne reformy edukacji w Stanach Zjednoczonych. Od Ronalda Reagana do Baracka Obamy. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Potulicka, E., Rutkowiak, J. (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza„ Impuls”.
• Przyszczypkowski, K. (1999). Edukacja dla demokracji: strategie zmian a kompetencje obywatelskie. Toruń: Edytor.
• Przyszczypkowski, K. (2012). Polityczność (w) edukacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Readings, B. (2107). Uniwersytet w ruinie. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Ryan, K. (2005). Democratic Evaluaton Approaches for Equity and Inclusion. The Evaluation Exchange, XI(3), 2–3.
• Scriven, M. (1967). The methodology of evaluation. W R. Tyler, R. M. Gagne, & M. Scriven (Red.), Perspectives of curriculum evaluation (ss. 39–83). Chicago: Rand McNally.
• Scriven, M. (1996). The Theory behind Practical Evaluation. Evaluation, 4(2), 393–404.
• Shadish, W. R., Luellen, J. K., Baker, A. (2005). History of Evaluation. W S. Mathison (Red.), Encyclopedia of Evaluation (ss. 184–187). Thousand Oaks: SAGE Publications,
• Stake, R. (1995). The Art af Case Study Research. Thousand Oaks, London, New Dehli: Sage Publications, Inc.
• Stufflebeam, D. (2001). Evaluation Models. New Directions for Evaluation, (89), 7–95.
• Szyling, G. (2013). Diagnoza i ewaluacja a teoretyczne horyzonty refleksji nad działaniem. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(64).
• Śliwerski, B. (1998). Jak zmieniać szkołę. Studia z polityki oświatowej i pedagogiki porównawczej. Kraków: Impul.
• Śliwerski, B. (2009). Problemy współczesnej edukacji: dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce: polityka (w) edukacji: inspiracje do badań polityki oświatowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Torgerson, D., Torgerson, C. (2008). Designing randomised trials in health, education and the social sciences: an introduction. New York: Palgrave Macmillan.
• Vedung, E. (2010). Four Waves of Evaluation Diffusion. Evaluation, 16(3), 263–277.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2139126