„Bo gdzież są nieposkromieni czarni, złowrodzy czarni, czarni nieujarzmieni?” Nouvelles impressions d’Amérique Andrzeja Sosnowskiego jako prze-pisanie utworów Raymonda Roussela

• Authors: Izabela Poręba

Title variants

EN

«Bo gdzież są czarni, złowrodzy czarni, czarni nieujarzmieni?» [«Where Are the Blacks, Ominous Blacks, Untamed Blacks?»] Andrzej Sosnowski’s Nouvelles impressions d’Amérique as re-writing Raymond Roussel’s pieces

Abstracts

EN

The paper contains a comparative interpretation of Andrzej Sosnowski’s Nouvelles impressions d’Amérique and two pieces by Raymond Roussel: Impressions d’Afrique, and Nouvelles impresssions d’Afrique. Sosnowski’s epic poem is analysed as a postcolonial re-writing of phantasmatic and defective representation of otherness from Roussel’s texts. The goal of the article is to describe the mechanisms of complex and multi-layer deconstruction of Roussel’s two pieces and to demonstrate the mode in which the author, experiencing otherness, searches muted Others in the colonial imagination of the beginning of the 20th c. to allow them to speak their voice and to adopt their perspective. Following Sosnowski, the study discusses the limitations and possibilities of such a project.

Keywords

EN

re-writing; Andrzej Sosnowski; Raymond Roussel; (post)colonialism; representation

• Publisher: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
• Journal: Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
• Year: 2023
• Volume: 34
• Pages: 173-196

Dates

published

2023

Contributors

author

Izabela Poręba

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000252238470

References

• Ashbery John, Kawalerskie maszyny Raymonda Roussela, tłum. A. Sosnowski, w: tegoż, Inne tradycje, przedmowa G. Jankowicz, Kraków 2008, s. 63–84.
• Ashcroft Bill, Griffiths Gareth, Tiffin Helen, The Empire Writes Back, London–New York 2002.
• Banasiak Bogdan, Słońce ekstazy, noc melancholii. Rzecz o Raymondzie Rousselu, Łódź–Wrocław 2007.
• Bujno Dawid, „Nouvelles impressions d’Amérique” Andrzeja Sosnowskiego jako próba zapisu doświadczenia, w: Literatura i doświadczenie. Szkice i materiały, red. E. Nofikow, K. Sawicka-Mierzyńska, K. Trusewicz, Białystok 2015, s. 145–151.
• Conrad Joseph, Jądro ciemności, tłum. M. Heydel, Kraków 2011.
• Fanon Frantz, Czarna skóra, białe maski, tłum. U. Kropiwiec, Kraków 2020.
• Foucault Michel, Raymond Roussel, tłum. G. Wilczyński, Warszawa 2001.
• Jankowicz Grzegorz, Poetyka rygoru, w: Lekcja żywego języka. O poezji Andrzeja Sosnowskiego, red. G. Jankowicz, Kraków 2003, s. 85–100.
• Koronkiewicz Marta, Ciepły prąd kalifornijski, w: tejże, I jest moc odległego życia w tej elegii. Uwagi o wierszach Andrzeja Sosnowskiego, Wrocław 2019, s. 77–87.
• Leiris Michel, Oko etnografa. O misji Dakar-Dżibuti, w: tegoż, Mowa słowa. Szkice o literaturze, wybór, tłum., przypisy i posł. T. Swoboda, Warszawa 2018, s. 22–29.
• Leiris Michel, Podróżnik i jego cień. O Raymondzie Rousselu, w: tegoż, Mowa słowa. Szkice o literaturze, wybór, tłum., przypisy i posł. T. Swoboda, Warszawa 2018, s. 36–41.
• Leiris Michel, Zmyślenie a rzeczywistość według Raymonda Roussela, w: tegoż, Mowa słowa. Szkice o literaturze, wybór, tłum., przypisy i posł. T. Swoboda, Warszawa 2018, s. 101–117.
• Mańczyk Łukasz, Andrzej Sosnowski obok kategorii wyobraźni poetyckiej. Na przykładzie „Nouvelles impressions d’Amerique”, w: Wyobraźnia poetycka XX wieku, red. A. Czabanowska-Wróbel, M. Marchaj, Kraków 2014, s. 21–41.
• Marx John, Postcolonial Literature and the Western Literary Canon, w: The Cambridge Companion to Postcolonial Literary Studies, ed. N. Lazarus, Cambridge 2004.
• Mukherjee Ankhi, What is a Classic? Postcolonial Rewriting and Invention of the Canon, Stanford 2014.
• Roussel Raymond, Impressions d’Afrique, Paris 2005.
• Roussel Raymond, New Impressions of Africa/Nouvelles Impressions d’Afrique, transl., indroduction M. Ford, il. H.-A. Zo, Princeton–Oxford 2011, ebook.
• Roussel Raymond, W jaki sposób napisałem niektóre z mych książek, tłum. B. Banasiak, w: Banasiak Bogdan, Słońce ekstazy, noc melancholii. Rzecz o Raymondzie Rousselu, Łódź–Wrocław 2007, s. 125–147.
• Rowiński Cezary, Przezroczysty świat Raymonda Roussela czyli słowa i rzeczy, „Literatura na Świecie” 1974, nr 9, s. 342–355.
• Said Edward W., Kultura i imperializm, tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska, Kraków 2009.
• Slemon Stephen, Monuments of Empire: Allegory/Counter-Discourse/ Post-Colonial Writing, „Kunapipi” 1987, Vol. 9, No. 3.
• Sosnowski Andrzej, „Ah… Roussel”, w: tegoż, „Najryzykowniej”, Wrocław 2007, s. 136–152.
• Sosnowski Andrzej, Nouvelles impressions d’Amérique, w: tegoż, Pozytywki i marienbadki (1987–2007), Wrocław 2009, s. 48–141.
• Sosnowski Andrzej, Po kolacji, w: Roussel Raymond, Locus Solus, tłum. A. Wolicka, Warszawa 2017, s. 326–336.
• Sosnowski Andrzej, poems, Wrocław 2010.
• Sosnowski Andrzej, Trawers, Wrocław 2017.
• Sosnowski Andrzej, Gutorow Jacek, Trop w trop, w: Trop w trop. Rozmowy z Andrzejem Sosnowskim, wyb., oprac. i wstęp G. Jankowicz, Wrocław 2010, s. 49–56.
• Sosnowski Andrzej, Maciejewski Mariusz, Majeran Tomasz, 50 lat po Oświęcimiu i inne sezony, w: Trop w trop. Rozmowy z Andrzejem Sosnowskim, wyb., oprac. i wstęp G. Jankowicz, Wrocław 2010, s. 23–35.
• Sosnowski Andrzej, Mikurda Kuba, Na szczęście obaj jesteśmy ludźmi dyskretnymi, Brunner, „biBLioteka. Magazyn Literacki” [online] https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/na-szczescie-obaj-jestesmy-ludzmi-dyskretnymi-brunner/ [dostęp: 20.01.2023].
• Spivak Gayatri Chakravorty, Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, tłum. E. Majewska, współpraca J. Kutyła, „Krytyka Polityczna” 2010, nr 24–25, s. 196–239.
• Swoboda Tomasz, Kolonializm na afiszu. „Impressions d’Afrique” Raymonda Roussela, „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej” 2014, nr 7, s. 1–18.
• Tiffin Helen, Post-Colonial Literatures and Counter-Discourse, „Kunapipi” 1987, Vol. 9, No. 3.
• Zadura Bogdan, Otwarcie, w: tegoż, Szkice, recenzje, felietony, t. 2, Wrocław 2007, s. 255–259.

Identifiers

Biblioteka Nauki

55788788