Pomidor (Solanum lycopersicum L.) – Uprawa, zastosowanie i właściwości funkcjonalne

• Authors: Anna Bajon , Joanna Kobus-Cisowska

Title variants

EN

Tomato (Solanum lycopersicum L.) – cultivation, application and functional properties

Abstracts

EN

The tomato (Solanum lycopersicum L.) is an annual plant belonging to the Solanaceae family, native to South America. Today, it is one of the most popular vegetables grown worldwide. The tomato fruit is a large, juicy berry. The tomato is cultivated in most climatic zones in Europe. The aim of this study was to analyze the current state of knowledge regarding tomato cultivation technologies, as well as to examine the characteristics of the fruit, including its nutritional value, composition, and culinary uses. The study incorporates data based on statistics from the Central Statistical Office (GUS) concerning tomato production in Poland and Europe. It was shown that tomato cultivation depends on factors such as location, type of cultivation, variety, and appropriate conditions. The dominant technologies currently being developed include the use of coconut fiber mats in greenhouses. The tomato plant has a complex morphology that is adapted to the environmental conditions where it grows. It can be cultivated in open fields or under cover (in greenhouses and polytunnels). Achieving high yields and good quality fruits depends on many factors, including precise irrigation and liquid fertilization. This requires continuous and regular monitoring of cultivation conditions and careful plant care. The tomato fruit is largely composed of water and is also a source of valuable vitamins and minerals. Due to the presence of many biologically active compounds, it also has significant health-promoting properties.

PL

Pomidor (Solanum lycopersicum L.) jest rośliną jednoroczną, należącą do rodziny psiankowatych (Solanaceae), która pochodzi z Ameryki Południowej. Aktualnie jest jednym z najpopularniejszych warzyw uprawianych na całym świecie. Owoce pomidora to duże, soczyste jagody. Pomidor uprawiany jest w większości stref klimatycznych w Europie. Celem pracy była analiza stanu wiedzy w zakresie stosowanych technologii uprawy pomidora oraz budowa owocu jak również charakterystyka wartości i składu odżywczej oraz wykorzystanie kulinarne. W pracy zawarto dane w oparciu o dane GUS w zakresie wielkości produkcji pomidora w Polsce i Europie. Wykazano, że uprawa pomidora zależy m.in. od lokalizacji rodzaju uprawy i odmiany oraz odpowiednich warunków. Dominującymi technologiami, które aktualnie są rozwijane to uprawa na matach koksowych w szklarniach. Pomidor uprawiany jest w gruncie lub pod osłonami (szklarnie i tunele foliowe). Uzyskanie wysokich plonów i dobrej jakości owoców zależy od wielu czynników m.in. precyzyjnego nawadniania i nawożenia. Wymaga to ciągłej i regularnej analizy warunków uprawy i starannej pielęgnacji rośliny. Owoc rośliny pomidora w dużej części składa się z wody. Jest również źródłem cennych witamin i składników. Ze względu na obecność wielu związków biologicznie aktywnych w swoim składzie, ma także istotne znaczenie prozdrowotne.

Keywords

PL

pomidor; Solanum lycopersicum L.; uprawa; składniki aktywne; taksonomia

EN

tomato; Solanum lycopersicum L.; cultivation; bioactive compounds; taxonomy

• Publisher: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
• Journal: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Year: 2024
• Volume: 117
• Issue: 3
• Pages: 77-93

Dates

published

2024

Contributors

author

Anna Bajon

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0009000658592522

author

Joanna Kobus-Cisowska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000328340405

References

• Ali, A., Hussain, I., Khan, A., Rehman, M.U., Riaz, A. (2016). Evaluation of various tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) cultivars for quality, yield and yield components under agroclimatic condition of Peshawar. ARPN J. Agric. Biol. Sci. 11, 59-62.
• Baranowski, T., Dankowska, E., Knaflewski, M., Krzesiński, W., Spiżewski, T. (2020). Metodyka Integrowanej Produkcji Pomidorów Gruntowych. Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Piorin. Katedra Warzywnictwa i Katedry Metod Ochrony Roślin Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• Błaszczak, W., Jeż, M., Szwengiel, A. (2020). Polyphenols and inhibitory effects of crude and purified extracts from tomato varieties on the formation of advanced glycation end products and the activity of angiotensin-converting and acetylcholinesterase enzymes. Food Chemistry, 314, 126-181.
• Bourna, D., Prescotta, J. (2022). A Comparison of the Nutritional Value, Sensory Qualities, and Food Safety of Organically and Conventionally Produced Foods. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 42(1):1-34.
• Boyacı, S., Kociecka, J., Atilgan, A., Niemiec, M., Liberacki, D., Rolbiecki, R. (2024). Determination of the Effects of Different Irrigation Levels and Vermicompost Doses on Water Consumption and Yield of Greenhouse-Grown Tomato. MDPI. Water 16, 1095.
• Górnicki, K., Kaleta, A., Golisz, E., Kukiełko, E., Bryś, A., Bryś, J., Sojak, M., Głowacki, Sz., Jaros, M., Bazylak, W. (2017). Charakterystyka wybranych surowców i produktów roślinnych w aspekcie ich utrwalania różnymi metodami, 88-105. Warszawa: SGGW.
• Jie, L., Hu, T., Feng, P., Wang, L. (2019). Tomato yield and water use efficiency change with various soil moisture and potassium levels during different growth stages. Plos One, 14(3): e0213643.
• Komosa A., Olech R. (1996). Zróżnicowanie składu pożywki w zamkniętym systemie nawożenia pomidora szklarniowego. Cz. I. Makroelementy. PTPN, Prace Kom. Nauk Rol. i Kom. Nauk Leś., t.81, 253-260.
• Li, H., Deng, Z., Liu, R., Loewen, S., Tsao, R. (2014). Bioaccessibility, in vitro antioxidant activities and in vivo anti-inflammatory activities of a purple tomato (Solanum lycopersicum L.). Food Chemistry, 159, 353-360.
• Liu, S., Qiang, X., Liu, H., Han, Q., Yi, P., Ning, H., Li, H., Wang, Ch., Zhang, S. (2024). Effects of Nutrient Solution Application Rates on Yield, Quality, and Water-Fertilizer Use Efficiency on Greenhouse Tomatoes Using Grown-in Coir. MDPI. Plants, 13, 893.
• Muhorakeye, M.C., Namikoye, E.S., Khamis, F.M., Wanjohi, W., Akutse, K.S. (2024). Biostimulant and antagonistic potential of endophytic fungi against fusarium wilt pathogen of tomato Fusarium oxysporum f. sp. Lycopersici. Scientific Reports 14:15365.
• Navarrete, S., Alarcón, M., Palomo, I. (2015). Aqueous Extract of Tomato (Solanum lycopersicum L.) and Ferulic Acid Reduce the Expression of TNF-α and IL-1β in LPSActivated Macrophages. Molecules, 20, 15319-15329.
• Ochilo, W.N., Nyamasyo, G.N., Kilalo, D., Otieno, W. (2019). Characteristics and production constraints of smallholder tomato production in Kenya. Scientific African, 2:e00014.
• Quinet, M., Angosto, T., Yuste-Lisbona, F.J., Blanchard-Gros, R., Bigot, S., Martinez, J-P., Lutts, S. (2019). Tomato Fruit Development and Metabolism. Front. Plant Sci. 10:1554. doi: 10.3389/fpls.2019.01554.
• Pachołek, B. (2010). Odpady z przetwórstwa pomidorów jako źródło składników o właściwościach prozdrowotnych. Zeszyty naukowe, 162. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.
• Riahi, A., Hdider, Ch. (2013). Bioactive compounds and antioxidant activity of organically grown tomato (Solanum lycopersicum L.) cultivars as affected by fertilization. Scientia Horticulturae, 151, 90-96.
• Shukla, P., Bajpai, K., Tripathi, S., Kumar, S. (2013). A Review on the Taxonomy, Ethnobatany, Chemistrt and Pharmacology of Solanum Lycopersicum Linn. IJCPS Vol.1(8), 521-527.

Identifiers

Biblioteka Nauki

55991819