Powstanie Akcji Katolickiej w Polsce w okresie międzywojennym

• Authors: Łukasz Pałacki

Abstracts

EN

The mission of the Church that has been created by Christ not only needs the leadership of a hierarchical structure but also the group of lay believers who act as active supporters and helpers in the proper and effective functioning of the institution. Prudent and thoughtful engagement of the laity in the apostolic endeavours and responsibilities have been appreciated by the pope Pius XI, who established a society called Catholic Action. This organization has undertaken various apostolic and priestly activities in many countries throughout Europe, including Poland, as it was building a unified nation after gaining national independence in the beginning of the twentieth century. This time in history has created extraordinary opportunities for the laity as Catholic Action was opening its structures and setting goals. In retrospective, such activity can be perceived the providential tool that has played an important role in the development of the Catholic Church in Poland. Examining the level of participation and engagement of the Catholic Action in the matters of the Church before the Second World War, one may boldly say that it was a very well developed association gathering an enormous number a of lay believers. It had a pivotal role in assessing the social, cultural political and economical needs in practically every community and responding to those needs in an active way. The development of the Catholic Action was phenomenal between the years of 1918 -1939. In the first ten years of its existence, it was predominantly popular among the elites of the catholic intelligentsia, burgesses, but also peasantry. In 1939, there were 750,000 members in this organization, which ranks it among the most influential in the social arena of Poland at that time.

Keywords

PL

Kościół; Akcja Katolicka; laikat; organizacja; struktury; cele; działanie

EN

Church; Catholic Action; laity; organization; structures; goals; action

• Publisher: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
• Journal: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
• Year: 2019
• Issue: 26
• Pages: 329-344

Dates

published

2019

Contributors

author

Łukasz Pałacki

References

• AAS. R. 1904-1905, vol. 37, s. 747-748.
• Adamski S., Podstawy Akcji Katolickiej w Polsce, „Ruch Katolicki”, organ Akcji Katolickiej w Polsce, Naczelny Instytut Akcji Katolickiej w Polsce, Poznań 1937, nr 11.
• Banaszak M., Historia Kościoła Katolickiego, t. 3: Czasy nowożytne 1517-1914, Warszawa 1989, s. 408.
• Bender R, Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze rosyjskim w latach 1865-1918, w: Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832-1939, Warszawa 1981, s. 203-256.
• Bender R., Geneza i rozwój Akcji Katolickiej w Polsce (1919-1953), w: Misja Kościoła w świecie - Akcja Katolicka dzisiaj, red. I. Dec, Wrocław 1995, s. 170-181.
• Bender R., Społeczne inicjatywy chrześcijańskie w Królestwie Polskim 1905-1918, Lublin 1978.
• Civardi L., Podręcznik Akcji Katolickiej, cz. 1: Zasad,yPoznań 1933.
• Duda M., Akcja Katolicka? Tak!, Biblioteka Niedzieli, Częstochowa 1995.
• Dziwoki J., Akcja Katolicka w Diecezji Katowickiej (1925-1939), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1992-1993, 25/26, s. 271.
• Instrukcja Programowa dla Akcji Katolickiej, Przemyśl 1933, cyt. za: „Ruch Katolicki”, organ Akcji Katolickiej w Polsce, Naczelny Instytut Akcji Katolickie w Polsce, nr 1, Poznań 1934, s. 1-4.
• Jeżyna K., Akcja Katolicka w II Rzeczypospolitej, Lublin 1996.
• Kumor B., Historia Kościoła, t. 7: Czasy najnowsze 1815-1914, Lublin 1991.
• Leszczyński M., Akcja Katolicka w Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego, Lublin-Pelplin 1996.
• Leszczyński M., Dzieje Akcji Katolickiej,w: Diecezja Zamojsko-Lubaczowska, http://www.akcja-katolicka.zam-lub.pl/ak.php?get=dzial,2.
• „Miesięcznik Kościelny dla Archidyecezyi Gnieźnieńskiej i Poznańskiej”, 1920.04.01, R. 35, nr 3/4, Poznań 1920.
• Mytkowicz A., Akcja Katolicka u Podstaw i w Praktyce,Biblioteka Ligi Katolickiej dla Archidiecezji Lwowskiej, Lwów 1929, nr 1, s. 49.
• Niparko R., Akcja Katolicka, w: Encyklopedia Katolicka, t. 1, Lublin 1989, kol. 231.
• Okólski A.,Nowe Drogi Kościoła. Rzecz Informacyjna o Akcji Katolickiej w Polsce, Warszawa 1934.
• Olszewski D., Szkice z dziejów kultury religijnej, Katowice 1986.
• Roszkowski A., Akcja Katolicka we Włoszech, Belgii, Holandii, Francji i w Polsce, Łódź 1930.
• Statut Konstytucyjny Akcji Katolickiej w Polsce oraz Regulaminy, Poznań-Warszawa-Wilno-Lublin 1930.
• Strzeszewski Cz., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze a-u striackim w latach 1865-1918, w: Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832--1939, Warszawa 1981, s. 137-199.
• Strzeszewski Cz., Kościół a zagadnienia społeczno gospodarcze, w: Księga -ty siąclecia katolicyzmu w Polsce, praca zbiorowa, t. 3, Lublin 1969, s. 400-401.
• Strzeszewski Cz., Banaszak M., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze pruskim w latach 1865-1918, w: Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832-1939, Warszawa 1981, s. 65-133.
• Wczoraj-dziś-jutro Akcji Katolickiej, praca zbiorowa pod red. ks. T. Borutki, Kraków 2004.
• Wilczyński L., Działalność Diecezjalnych Instytutów Akcji Katolickiej w Polsce w Latach 1930-1939, Biblioteka DIAK 5, Poznań-Toruń 2003, s. 10.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1933387