PL
Artykuł opisuje fabryki w Andrychowie, które w czasie okupacji hitlerowskiej produkowały na potrzeby Wehrmachtu. O tym, jak robotnicy przymusowi zdobywali kwalifikacje w niemieckim przemyśle zbrojeniowym w nieznanych w Andrychowie zawodach tokarza, frezera czy szlifierza. Autor przedstawia jak powstał i rozwijał się przemysł maszynowy w mieście po wojnie. Zwrócono też uwagę na szkolenie robotników, techników, a nawet inżynierów, które odbywało się w Fabryce Silników Diesla Andoria.
EN
The article describes the factories in Andrychów that produced during the German Nazi occupation for the needs of the Wehrmacht. It is reported how forced laborers obtained qualifications in the German arms industry in the occupations of a turner, milling machine operator or grinder, unknown in Andrychów. It presents the setting up and subsequent development of the machinery industry in the city after the war. Attention is paid to the training of professional workers, technicians and even engineers, which took place at the Andoria Diesel Engine Factory.