Patriotyzm w edukacji szkolnej. Założenia podstaw programowych kształcenia ogólnego

• Authors: Violetta Kopińska , Kinga Majchrzak , Agata Szwech

Title variants

EN

Contemporary Patriotism in School Education – Assumptions of Core Curricula

Abstracts

EN

Taking into account the nature of the phenomena and processes that determine the specificity of the contemporary world one can conclude that (from the pedagogical point of view) it is important to prepare individuals to be contemporary patriots during the course of formal education. A contemporary patriot is a multidimensional patriot who is ready to accept responsibility for a community in a broad sense (not excluding anyone from this community) and being critical towards history, but at the same time maintaining the respect for the heritage of ancestors and being tied to his/her nation. What was searched for in the presented study is the answer to the following question: do the core curricula of school education assume achieving the learning outcomes which are essential for the development of contemporary patriotism? The research sample consisted of core curricula for all stages of education. The results of the research do not allow, however, to establish that the learning outcomes included in core curricula go beyond the classical understanding of patriotism and promote its contemporary form. The research has been conducted within the project Improving Teaching Methods for Europe funded by the EU program Erasmus + Strategic Partnerships.

PL

Biorąc pod uwagę charakter zjawisk i procesów stanowiących o specyfice współczesnego świata, wnioskować można, że z pedagogicznego punktu widzenia istotne jest, aby w toku edukacji formalnej przygotować jednostkę do bycia patriotą nowoczesnym, czyli patriotą wielowymiarowym, gotowym do przyjęcia odpowiedzialności za szeroko rozumianą wspólnotę, niewykluczającym z niej nikogo i krytycznym wobec historii, ale równocześnie zachowującym szacunek do dziedzictwa przodków oraz przywiązanym do własnego narodu. W prezentowanych badaniach poszukiwano zatem odpowiedzi na pytanie: Czy podstawy programowe kształcenia ogólnego zakładają osiągnięcie takich efektów uczenia się, które są istotne dla rozwijania nowoczesnego patriotyzmu? Tym samym w badaniu skoncentrowano się na występowaniu w podstawach programowych I, II, III, i IV etapu edukacyjnego efektów uczenia się, które prowadzą do rozwijania kompetencji społecznych i obywatelskich wpisujących się w interesującą nas formą patriotyzmu. Uzyskane wyniki badań nie uprawniają jednak do stwierdzenia, że w toku kształcenia ogólnego zakładane jest świadome osiąganie takich efektów uczenia się, które wykraczałyby poza klasyczne rozumienie patriotyzmu i przygotowywały do urzeczywistniania jego nowoczesnej formy.

Keywords

PL

patriotyzm; nowoczesny patriotyzm; klasyczny patriotyzm; kompetencje społeczne; kompetencje obywatelskie; podstawy programowe

EN

patriotism; contemporary patriotism; classical patriotism; social skills; civic skills; core curriculum

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 1(77)
• Pages: 93-109

Dates

published

2017

Contributors

author

Violetta Kopińska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

author

Kinga Majchrzak

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

author

Agata Szwech

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

References

• CICHOCKI M., 2002, Solidarystyczne postawy patriotyzmu, Znak, nr 563.
• CHOMCZYŃSKA-RUBACHA M., 2010, Standardy rozwojowe edukacji seksualnej, Studia Edukacyjne, nr 12.
• CZAJOWSKI A., 2014, Patriotyzm jako determinanta działań politycznych, [w:] D. Drałus, M. Wichłacz (red.), Nowoczesne formy patriotyzmu i nacjonalizmu w kontekście przemian współczesnych systemów społeczno-politycznych, Wrocław.
• CZERNIAWSKA M., 2014, Patriotyzm – jak znaleźć mu miejsce w mentalności społeczeństwa, [w:] J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków.
• DRAŁUS D., WICHŁACZ M. (red.), 2014, Nowoczesne formy patriotyzmu i nacjonalizmu w kontekście przemian współczesnych systemów społeczno-politycznych, Wrocław.
• DYCZEWSKI L., 2013, Tożsamość i patriotyzm, [w:] J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków.
• FERENZ K., 2007, Patriotyzm i powinności obywatelskie, [w:] A. Szerląg (red.), Edukacja obywatelska w społeczeństwach wielokulturowych, Kraków.
• GIBBS G., 2011, Analizowanie danych jakościowych, Warszawa.
• HEJWOSZ-GROMKOWSKA D., 2016, Rasa, etniczność, narodowość w podręcznikach szkolnych – wprowadzenie, [w:] I. Chmura-Rutkowska, M. Duda, M. Mazurek, A. Sołtysiak-Łuczak (red.), Gender w podręcznikach. Projekt badawczy, Raport, t. I, Fundacja Feminoteka, Warszawa.
• JABŁOŃSKI A.W., 2014, Nacjonalizm, patriotyzm i kosmopolityzm – ujęcie teoretyczne i historyczne, [w:] D. Drałus, M. Wichłacz (red.), Nowoczesne formy patriotyzmu i nacjonalizmu w kontekście przemian współczesnych systemów społeczno-politycznych, Wrocław.
• JAN PAWEŁ II, 2005, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiąclecia, Kraków.
• JEDLICKI J., 1993, Dziedzictwo i odpowiedzialność zbiorowa, [w:] J. Jedlicki, Źle urodzeni czyli o doświadczeniu historycznym. Scripta i postscripta, Londyn–Warszawa.
• KOPIŃSKA V., SOLARCZYK-SZWEC H., 2016, Edukacja dla wspólnoty? Krytyczna analiza podstaw programowych kształcenia ogólnego, w przygotowaniu.
• KWIECIŃSKI Z., 1995, Socjopatologia edukacji, Olecko.
• LENARTOWICZ K. (2013), Młodzież i patriotyzm. Wyzwania dla edukacji, [w:] J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków.
• MAJCHRZAK K., 2013, Gra miejsca „Studenci UMK wobec miejsc (nie)pamięci”, Dyskursy Młodych Andragogów, t. 14.
• MYSŁAKOWSKI Z., 1935, Państwo a wychowanie, Warszawa.
• NAJDER Z., 2002, Kto potrzebuje patriotyzmu?, Znak, nr 563.
• NAWROCZYŃSKI B., 1986, Zasady nauczania, Wrocław.
• NIKITOROWICZ J., 2005, Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykulturowej, Gdańsk.
• NIKITOROWICZ J. (red.), 2013, Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków.
• NIKITOROWICZ J., 2013a, Dylematy patriotyzmu, nacjonalizmu i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Wprowadzenie do książki, [w:] J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków.
• NIKITOROWICZ J., 2013b, Tożsamość – twórczy wysiłek ku patriotyzmowi, [w:] J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków.
• PRUS B., 1905, Co to jest patriotyzm?, Tygodnik Ilustrowany, nr 17, 29 kwietnia, [w:] J. Kloczkowski (red.), 2007, Z dziejów polskiego patriotyzmu, Kraków.
• OKOŃ W., 2004, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa.
• Patriotyzm po europejsku. Ankieta, 2010, Znak, nr 663.
• RUBACHA K., 2008, Metodologia badań nad edukacją, Warszawa.
• SMOLSKI M., SMOLSKI R.E., STADTMÜLLER H., 1999, Słownik encyklopedyczny edukacji obywatelskiej, Warszawa.
• STRÓŻEWSKI W., 1981, O pojęciu patriotyzmu, [w:] W. Stróżewski, Istnienie i wartości, Kraków.
• WOŹNIAKOWSKI H., 2010, Patriotyzm aktualnego etapu, Znak, nr 663.
• „Wybierzmy lepszą historię” z Timothym Gartonem Ashem i Aleksandrem Smolarem rozmawiają Henryk Woźniakowski i Michał Bardel, 2010, Znak, nr 663.
• ZAMOJSKA E., 2016, Konstrukcja Innego/Innej w podręcznikach szkolnych, [w:] I. Chmura-Rutkowska, M. Duda, M. Mazurek, A. Sołtysiak-Łuczak (red.), Gender w podręcznikach. Projekt badawczy, Raport, t. I, Fundacja Feminoteka, Warszawa.
• ZAMOJSKA E., 2010, Równość w kontekstach edukacyjnych. Wybrane aspekty równości w polskich i czeskich podręcznikach szkolnych, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• KUBACKI A. (b.r.w.), Nasz patriotyzm, http://azrael.natemat.pl/12917,nasz-patriotyzm (dostęp: 3.3.2016).

Identifiers

Biblioteka Nauki

2142572