Chrześcijański proces formacyjny na podstawie wybranych pism Ojców Kościoła

• Authors: Irena Narewska

Title variants

EN

Christian formation process on the basis of selected writtings of the Fathers of the Church

Abstracts

EN

The vision of Christian formation in the works of the Fathers of the Church is most fully evident in the doctrine of Clement of Alexandria. It has a theocentric, Christocentric and ecclesiastical character. It is the “Pedagogy of God’s Wisdom”, which aims at “God-Centered Education”, “Education in Christ”. The whole process of pedagogical formation is carried out within the Church, which is the school of the Divine Logos. The Son of God – the Logos leads to perfection. Within this process there applies diverse educational methods. The program of intellectual and moral formation is based od God’s wisdom contained in the worksof poets, philosophers, historians or Hellenic speakers as well as on the revealed Word of God. The classical formation is not therefore denied, but treated as carrying virtues. It is recommended only criticism and caution in its acquisition. Acquiring virtues occupies an important place in the whole process of Christian improvement. The Christ is both the source,the beginning and the pattern of all virtues. The concept of Christian education is gains only in Christ – the true Logos of the Father – the solution to all relevant questions of the humanspirit, which neither Greek nor Roman pedagogy has met, because the Triune God is a gift of the grace of revelation to the human intellect.

PL

Wizja chrześcijańskiej formacji w twórczości Ojców Kościoła najpełniej widoczna jest w doktrynie Klemensa Aleksandryjskiego. Ma ona charakter teocentryczny, chrystocentryczny i eklezjalny. Jest to „pedagogia Bożej mądrości”, której celem jest „wychowanie Boże”, „wychowanie w Chrystusie”. Cały proces formacji pedagogicznej realizuje się w ramach Kościoła, który jest szkołą Boskiego Logosu. Syn Boży – Logos prowadzi do osiągnięcia doskonałości. Stosuje zróżnicowane metody wychowawcze. Program formacji intelektualnej oraz moralnej oparty jest zarówno na Bożej mądrości zawartej w twórczości poetów, filozofów, historyków czy też retorów jak też na objawionym Słowie Bożym. Formacja klasyczna nie jest zatem negowana, ale traktowana jako niosąca określone wartości wśród pogan. Zaleca się jedynie krytycyzm i ostrożność w jej przyswajaniu. Nabywanie cnót zajmuje istotne miejsce w całym procesie doskonalenia chrześcijanina. Chrystus zaś jest zarówno źródłem, początkiem jak i wzorem wszystkich cnót. Koncepcja wychowania chrześcijańskiego zyskuje dopiero w Chrystusie – prawdziwym Logosie Ojca – rozwiązanie wszelkich istotnych pytań ludzkiego ducha, czego nie poznała ani pedagogika grecka ani rzymska, bo Bóg Trójosobowy jest dla intelektu ludzkiego darem łaski objawienia.

Keywords

PL

formacja chrześcijańska; cnota; Chrystus – Logos; hellenizm

EN

Christian formation; virtue; Christ – Logos; Hellenism

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2019
• Volume: 20
• Pages: 389-402

Dates

published

2019

Contributors

author

Irena Narewska

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Święty Ambroży, De officiis Ministrorum Libri tres, textum post I. G. Krabinger, G. Banterle recognovit, Milano – Roma 1977, Sancti Ambrosii Episcopi Mediolanensis Opera, t. 13, tłum. K. Abgarowicz, w: Święty Ambroży z Mediolanu, Obowiązki duchownych, Warszawa 1967.
• Święty Bazyli Wielki, De legendis gentilium libris, CPG 2867, tłum. pol. R Andrzejewski, „Vox Patrum” 32 (2012) 57, s. 904 – 921.
• Klemens Aleksandryjski, Paidagogos, O. Stählin w t. XII serii Griechische Schriftsteller, Leipzig 1905 i 1936, GCS 12, 87 – 292; tłum. M. Szarmach Klemens Aleksandryjski, Wychowawca, Toruń 2012.
• Drączkowski F. Klemens Aleksandryjski – pedagog oświeconych, „Ateneum Kapłańskie” 93 (1979), s. 27 – 36.
• Drączkowski F., Koncepcja wychowania chrześcijańskiego w ujęciu Klemensa Aleksandryjskiego oraz Jana Chryzostoma, „Vox Patrum” 29 (2009) 53 – 54, s. 313 – 327.
• Drączkowski F., Patrologia, Pelplin – Lublin 2007.
• Drączkowski F., Pedagogia Boża w Pismach Ojców Kościoła, „Vox Patrum” 28 (2008) 52, s. 137 – 156.
• Grzywaczewski J., Obraz doskonałego gnostyka według „Stromatów” Klemensa Aleksandryjskiego, „Vox Patrum” 11(1986), s. 543 – 554.
• Grzywaczewski J., O miłości. Program formacji chrześcijańskiej św. Klemensa Aleksandryjskiego, Niepokalanów 1996.
• Guz T., W poszukiwaniu chrześcijańskiej filozofii wychowania, w: Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, red. A. Rynio, Lublin 2007, s. 255 – 263.
• Kosznicki M., Zadania wychowawcze rodziców w twórczości św. Ambrożego z Mediolanu a klasyczne wzorce rzymskie, Zeszyty Naukowe WSP w Bydgoszczy, „Studia Pedagogiczne” (1996) 28, s. 87 – 97.
• Longosz S., Wstęp i komentarz, w: Św. Bazyli Wielki, Do młodzieńców o korzyściach z czytania książek pogańskich, tł. R. Andrzejewski, „Vox Patrum” 32 (2012) 57, s. 895 – 904.
• Luber D., Wychowanie chrześcijańskie wobec współczesnego dyskursu o istocie wychowania, w: Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, red. A. Rynio, Lublin 2007, s. 628 – 645.
• Marrou H.-I., Historia wychowania w starożytności, Warszawa 1969.
• Pałucki J., Św. Ambroży jako duszpasterz w świetle adhortacji pastoralnych, Lublin 1996.
• Pałucki J., Pojęcie „Osoby” ludzkiej w Kościele pierwszych wieków, w: Godność chrześcijanina w nauczaniu Ojców Kościoła, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, Lublin 1996, s. 137 – 158.
• Pałucki J, Rola dziedzictwa kultury klasycznej w nauczaniu św. Ambrożego w: Ojcowie Kościoła wobec filozofii i kultury klasycznej. Zagadnienia wybrane, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, M. Szram, Lublin 1998, s. 149 – 163.
• Piszczek Z., Mała encyklopedia kultury antycznej, Warszawa 1988.
• Ring O., Drei Homilien aus der Frühzeit Basilius des Grossen. Grundlegendes zur Basiliusfrage, Paderborn 1930.
• Sajdak J., Wikarjak J., Wstęp, w: Święty Ambroży z Mediolanu, Obowiązki duchownych, tł. K. Abgarowicz, Warszawa 1967.
• Szablewska E., „Mowa do młodych” św. Bazylego Wielkiego: współczesne próby oceny, interpretacja oraz inspiracje zawartych w niej koncepcji pedagogicznych, „Colloquia Litteraria” 8/9 2010, s. 107 – 121.
• Szewczyk P. M., Wstęp i polski przekład, w: Bazyli Wielki, List do młodzieńców, patres.pl (10. 11. 2018).
• Wojtczak J., Z problematyki wychowania chrześcijańskiego w I Księdze Pedagoga Klemensa z Aleksandrii, „Vox Patrum” 11 – 12 (1991 – 1992) 20 – 23, s. 387 – 397.
• Zgraja B., Boski Logos – wzór i mistrz cnoty według Klemensa Aleksandryjskiego, „Studia Warmińskie” 47(2010), s. 211 – 227.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2148034