Długotrwałe małżeństwa chrześcijan w świetle inskrypcji nagrobnych z katakumb Rzymu III– VI w.

• Authors: Juliusz Jundziłł

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Założeniem przeprowadzonych badań było poznanie stosunku chrześcijan rzymskich okresu III – VI w. do seniorów, których małżeństwa trwały ponad 34 lata.PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem polega na ustaleniu wagi wartości długiego życia i trwania związku w systemie zapatrywań na życie oraz w etyce chrześcijańskiej. W badaniach posłużono się metodą analizy epigraficznej, historycznej i antropologicznej.PROCES WYWODU: Analizie poddano inskrypcje nagrobne pochodzące z katakumb rzymskich z okresu III–VI w. W analizowanym zbiorze inskrypcji znalazły się 22 teksty o zmarłych mężczyznach: sześć z nich zawiera dane o ich wieku, a 16 tylko o czasie trwania związku małżeńskiego. Z tej liczby 7,3% tablic poświęcono mężczyznom zmarłym w wieku 60–100 lat. Analizie poddano również 26 tablic poświęconych kobietom: na sześciu z nich podano wiek ich życia, na 16 – czas trwania związku małżeńskiego, natomiast na czterech informacje dotyczące okresu wdowieństwa, co stanowi 15,6% ogółu przekazów dotyczących kobiet. Tym samym liczba danych dotyczących mężczyzn i kobiet jest porównywalna, choć odsetek danych w stosunku do wszystkich przekazów daje dwukrotną przewagę kobietom. Kolejność analizowania przeze mnie danych wynika z ówczesnych preferencji obowiązując w ówczesny świecie, dających pierwszeństwo mężczyznom. Nie zawsze jednak znajdowało to swój wyraz w analizowanych tekstach. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza epigraficzna, historyczna i antropologiczna nie wykazała specjalnego dowartościowania takich związków, w przeciwieństwie do długiego trwania stanu wdowieństwa. Natomiast istotną wartością dla fundatorów napisów było utrzymywanie silnych więzów w tak długim pożyciu oraz podkreślanie pozycji zmarłych.

Keywords

PL

wczesne chrześcijaństwo; Rzym; katakumby; małżeństwo

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2019
• Volume: 18
• Issue: 46
• Pages: 11-29

Dates

published

2019

Contributors

author

Juliusz Jundziłł

• Powszechna Wyższa Szkoła Humanistyczna „Pomerania”

References

• Inscriptiones Christiane Urbis Romae septimo saeculo antiquiores. Nova Series, vol. 1-10, ed.A. Silvagni, A. Ferrua, D. Mazzoleni, C. Carletti, Roma 1922, 1935, In Civitate Vaticana 1971-1992 (ICUR).
• Bisconti, F. (1997). L’apparato figurativo delle iscrizioni cristiane di Roma. W: I. Di Stefano Manzella, Le iscrizioni dei cristiani in Vaticano. Città del Vaticano.
• Bisconti, F. (2000). Mestieri nelle catacombe romane. Città del Vaticano.
• Brekelsmans, A. (1965). Eine symbolgeschichtliche untersuchungen in frühen Schrifftum. Roma.
• Buonocore, M. (1987). Le iscrizioni latine e greche. Città del Vaticano.
• Carletti, C. (1986). Iscrizioni cristiane a Roma (ICR). Firenze.
• Carletti, C. (2008). Epigrafia dei cristiani in Occidente dal III al VII secolo. Ideologia e prasi. (ECO).Bari.
• Clark, G. (1993). Women in Late Antiquity. Oxford.
• Cooper, J.C. (1998). Zwierzęta symboliczne i mityczne. Tłum. A. Kozłowska-Ryś, L. Ryś. Poznań.
• Dickey, E. (2002). Latin Forms of Address. Oxford.
• Fasola, U.M. (1978). Composizioni simboliche graffite su lapidi di catacombe romane. Miscellanea Amato Pietro Frutaz, Roma.
• Fostner, D. (1990). Świat symboliki chrześcijańskiej. Warszawa.
• Gough, M. (1973). The Origins of Christian Art. London.
• Iwaszkiewicz-Wronikowska, B. (1981). Problem motywu oranta w sztuce wczesnochrześcijańskiej. W: Acta sympozjum patrystycznego poświęconego modlitwie w starożytnym chrześcijaństwie Tarnów 18-21.10.1978 r., Tarnowskie Studia Teologiczne, 8.
• Jacobs, S. i Krawiec, R. (2003). Fathers Know Best? Christian Families in the Age of Ascetism, Journal of Early Christian Studies, 11, 3, 257-263.
• Janssens, J. (1981). Vita e morte del cristiano negli epitaffi di Roma anteriori al sec. VII. Roma.
• Jones, A.H.M. (1975). The Decline of Ancient World. London–New York.
• Jundziłł, J. (1984). Pieniądz w łacińskiej literaturze chrześcijańskiej późnego cesarstwa rzymskiego. Warszawa.
• Jundziłł, J. (1996). Rodzina rzymska w czasach prosperity i przemian ideowych II wieku. Bydgoszcz.
• Jundziłł, J. (2001). Wzorce i modele wychowania w rodzinie rzymskiej III w. p.n.e. – III w. n.e. Bydgoszcz.
• Kelly, J.N.D. (2006). Encyklopedia papieży. Tłum. T. Szafrański. Warszawa.
• Krause, U. (1994-1995). Witwen und Waisen im Römischen Reich. Vol. 1-3. Stuttgart.
• Lattimore, R. (1962). Themes in Greek and Latin Epitaphs. Urbana.
• Małżeństwo i rodzina w chrześcijaństwie starożytnym. (1985). Vox Patrum, z. 8-9, s. 81-320.
• Nathan, G.S. (2000). The Family in Late Antiquity. The Rise of Christianity and the Endurance of Tradition. London–New York.
• Pani Ermini, L., Siniscalco, P. (red.). (2000). La comunità cristiana di Roma. La sua vita e la sua cultura dalle origini all’Alto Medio Evo. Città del Vaticano.
• Pergola, P. (1997). Le catacombe romane. Storia e topografia. Roma.
• Sgarlata, M. (1991). Ricerche di demografia storica le iscrizioni tardo imperiali di Siracusa. Città del Vaticano.
• Sigismund Nielsen, H. (1997). Interpreting Epithets in Roman Epitaphs. W: B. Rawson, P. Weaver (red.), The Roman Family in Italy. Oxford.
• Sigismund Nielsen, H. (2001). The Value of Epithets in Pagan and Christian Epitaphs from Rome. W: S. Dixon (red.), Childhood, Class and Kin in the Roman World. London–New York.
• Stawoska-Jundziłł, B. (2008). Vixit cum parentibus. Dzieci w wieku do siedmiu lat w rodzinach chrześcijan z Rzymu III-VI wieku. Bydgoszcz.
• Suder, W. (2003). Census populi. Demografia starożytnego Rzymu. Wrocław.
• Testini, P. (1980). Archeologia Cristiana. Bari.
• Treggiari, S. (1991). Roman Marriage. Oxford.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1196702