EN
The literature on the subject abounds in theoretical publications presenting basic employment models for people with visual impairment, i.e. on the sheltered and the open labour market. However, not many research papers, particularly the comparative ones, are dedicated to the broadly defined functioning of blind and partially sighted people in both of these environments. In view thereof, the actions have been taken to conduct research aimed at specifying determinants of performing a professional role by persons with visual impairment in sheltered conditions and in an open environment. Socio-demographic, medical, social and personality-related variables were taken into consideration. The Self-Concept Scale by W.H. Fitts, Basic Hope Questionnaire by J. Trzebiński and M. Zięba, The Norbeck Social Support Questionnaire and a survey were used to attain the set objective. The study included 98 blind and low vision persons, 55 of whom were employed on the sheltered labour market and 43 worked on the open labour market. It was found that more similarities than differences emerged between the two groups of respondents, which can point to a great potential these people have at their disposal.
PL
Literatura przedmiotu zasobna jest w opracowania teoretyczne prezentujące podstawowe modele zatrudnienia osób z niepełnosprawnością wzrokową, tj. chroniony i otwarty rynek pracy. Jednak niewiele eksploracji, zwłaszcza o charakterze porównawczym, poświęcono szeroko pojętemu funkcjonowaniu osób niewidomych i słabowidzących w obu środowiskach. Mając to na względzie podjęto badania zmierzające do określenia uwarunkowań pełnienia roli zawodowej przez osoby z niepełnosprawnością wzrokową w warunkach chronionych i środowisku otwartym. Uwzględniono zmienne socjodemograficzne, medyczne, osobowościowe i społeczne. Dążąc do zrealizowania określonego celu zastosowano Skalę Samooceny W.H. Fittsa, Kwestionariusz Nadziei Podstawowej J. Trzebińskiego i M. Zięby, Kwestionariusz Wsparcia Społecznego J.S. Norbeck oraz ankietę. Badaniami objęto 98 osób niewidomych i słabowidzących, w tym 55 zatrudnionych na chronionym rynku pracy i 43 zatrudnione na otwartym rynku pracy. Ustalono, iż pomiędzy badanymi zarysowało się więcej podobieństw niż różnic, co może świadczyć o olbrzymim potencjale, jakim dysponują.