Nazism and the Protestant Reformation – the Political Theology of Dietrich Bonhoeffer

• Authors: Piotr Kopiec

Title variants

PL

Nazizm i Reformacja protestancka – teologia polityczna Dietricha Bonhoeffera

Abstracts

PL

Polityczna teologia Dietricha Bonhoeffera, jednego z najbardziej popularnych i wpływowych teologów XX wieku, stanowi doktrynalną bazę jego walki przeciwko niemieckiemu państwu narodowo-socjalistycznemu. Bonhoeffer należał do ważniejszych postaci Kościoła Wyznającego (Bekennende Kirche), struktury, która funkcjonowała jako wewnętrzne opozycja wobec oficjalnej postawy Kościoła luterańskiego w Niemczech, sprzyjającej raczej Hitlerowi. Główny rysy teologii politycznej powstały w latach 1933-1936, a więc w okresie zdobywania władzy przez narodowych socjalistów. Bonhoeffer poddaje krytyce tradycyjne rozumienie Reformacyjnej doktryny relacji między państwem i Kościołem, przekazującej temu pierwszemu ogół kompetencji związanych z porządkiem ziemskim. Wskazuje na luterskie zastrzeżenie o granicy ludzkiego sumienia, której państwo nie może przekroczyć. Wprowadzone już w początkach rządów Hitlera „paragrafy aryjskie” oraz „zasada wodza”, a więc konkretne akty legislacyjne, radykalnie zaprzeczają chrześcijańskiemu Objawieniu. Zmuszają Kościół luterański jako instytucję, po raz pierwszy właściwie w historii, do wyjścia z układu podziału kompetencji, jaką tworzyła doktryna o dwóch Regimentach i do przeciwstawienia się władzy świeckiej. Polityczna teologia Bonhoeffera jest teoretycznym odbiciem myślenia społeczeństwa niemieckiego w latach trzydziestych. Jest również świadectwem teologa, który później rozwinie program radykalnej chrystologii we współczesnym świecie, a swoją postawę przypłaci życiem.

Keywords

EN

Lutheran theology; church; state; political theology; Reformation; God’s Kingdom

PL

teologia luterańska; Kościół; państwo; teologia polityczna; Reformacja; Królestwo Boże

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologii Ekumenicznej
• Year: 2010
• Volume: 2
• Pages: 133-144

Dates

published

2010

Contributors

author

Piotr Kopiec

• The John Paul II Catholic University of Lublin

References

• Augustine: The City of God against the Pagans. Transl. by R.W. Dyson. New York: Cambridge University Press 1998.
• Bonhoeffer D.: Bonhoeffer Auswahl. Anfange. 1927-1933. Bd. 1-2. München–Hamburg: Siebenstern Taschenbuch Verlag 1970.
• Morawska A.: Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy. Warszawa 1970.
• Müller H.: Von der Kirche zur Welt. Ein Beitrag zur Beziehung des Wortes Gottes auf die societas in Dietrichs Bonhoeffers theologischer Entwicklung. Leipzig: Kohler und Amelang 1961.
• Röhm E., Thierfelder J.: Kirche-Staat-Politik. Zum Öffentlichkeitsauftrag der Kirche. Stuttgart: Calwer Verlag 1979.
• Schuder R., Hirsch R.: Der gelbe Fleck. Wurzeln und Wirkungen des Judenhasses in der deutschen Geschichte. Berlin 1997.
• The Augsburg Confession. Ed by R.D. McCormack. Fort Worth 2006.
• Todd J.:. Reformacja. Warszawa: PAX 1971.
• Wind R.: Dem Rad in die Speichen fallen. Weinheim 1999.

Identifiers

Biblioteka Nauki

31343352