Pedagog poszukujący drogi wspierania człowieka, czyli między „ślepcem” i „wędrowcem"

• Authors: Danuta Waloszek

Title variants

EN

Uplifting Man. A Pedagogue’s Quest. Blind Man or Wanderer?

Abstracts

EN

Various studies and investigations of our contemporary society point out education as the chance to „mend” or „fix” our future. As the example of various countries show, measurable positive effects can be achieved if education is treated seriously and as a priority. It is, however, not easy to find a consensus how to best incite young persons to take on civilizational challenges and chores our future has in store for us and tackle them successfully- be it individually or collectively. Polish educational models oscillate between two opposites. On the one end we see the stubborn insistence on a traditional coercive-paternalistic model ( thence the image of the „blind man”), and various liberal concepts that strive to liberate students of all ages from exaggerated encyclopedizm and supervision and limitation of their actions and independence (hence the metaphor of the „Wanderer”) . On the backdrop of these discussions/ arguments and disputes a third concept can be seen emerging, reluctantly, a little blurred still, but yet present (the image of the owl presents itself). It is an educational scheme targeted on the achievement of human wisdom and its gradual exponentiation. Whether this model has a chance to develop and mature depends on the care and circumspection of those who feel the responsibility for our common future (The „Table of Wisdom”). Will it have a chance to come true?

PL

Wiele studiów i analiz współczesności wskazuje na edukację jako szansę „naprawy” przyszłości. Wiele krajów pokazuje, że jej priorytetowe zadania na skali ważnych innych zadań państwa przynoszą wymierne rezultaty. Spory oscylują wokół takiej jej formuły, która umożliwiałaby przysposabianie młodych ludzi do podjęcia (skutecznego indywidualnie i wspólnotowo) nowych cywilizacyjnie zadań i wyzwań. Polska edukacja póki co rozpięta jest pomiędzy uporczywym trwaniem w nakazowo-rozdzielczej jej formule (tu: metafora ślepca) i/a pojawiającymi się koncepcjami uwalniania dzieci/uczniów/studentów od zbyt rozbudowanego encyklopedyzmu i nadzorowania ich działania (tu: metafora wędrowca). W tle tego dyskursu/dyskusji/sporów pojawia się, choć na razie nieśmiało, mgliście (tu: metafora sowy) projekt edukacji stawiającej na wydobywanie mądrości człowieka i jej spokojnego potęgowania. Szansa na jego rozbudowanie i urzeczywistnienie ukryta jest w mądrości działania dorosłych na rzecz przyszłości (tu: metafora stołu mądrości). Czy się spełni?

Keywords

PL

edukacja; formuła edukacji; podporządkowanie; poszukiwanie

EN

education; education formula; subjugation; quest

• Publisher: Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP
• Journal: Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
• Year: 2017
• Issue: 4
• Pages: 13-23

Dates

published

2017

Contributors

author

Danuta Waloszek

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

References

• Ball S., Foucault i edukacja. Dyscypliny i wiedza, Wydawnictwo Impuls, Kraków 1994.
• Chętkowski D., Z budy. Czy spuścić ucznia z łańcucha? Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002.
• Finkielkraut A., Porażka myślenia, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1992.
• Finkielkraut A., Zagubione człowieczeństwo, PIW, Warszawa 1999.
• Fukuyama F., Koniec człowieka, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004.
• George Bush musi odejść, rozmowa z George’m Soros’em „anty.TINA”, Rozmowy o lepszym świecie i życiu, J. Żakowski, Wyd. Sic, Warszawa 2005.
• Harari Y. N., 21 lekcji na XXI wiek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
• Harari Y. N., Homo Deus. Krótka historia jutra, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
• Hawking S., Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2018.
• Kwieciński Z., Pedagogiczne zero. Zastosowania problemowe, epistemiczne i magiczne. Opole 2004. Wydanie z okazji Doktoratu Honoris Causa Universitas Opoliensis.
• Meyer F., Złudzenie konieczne, PIW, Warszawa 1998.
• Nagel T., Widok znikąd, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1997.
• Hagen R.-M., Hagen R., Bruegel. Dzieła wszystkie, Wydawnictwo „TMC Art”, Warszawa 2005.
• Toffler A., Trzecia fala, Wydawnictwo Kurpisz, Warszawa 1999.
• Waloszek D., Nauczyciel w dzieciństwie człowieka: doświadczenie- kompetencja-refleksja, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2015.
• Witkowski L., Wyzwania autorytetu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
• Żiżko S., Jak poprawić ład świata, „Polityka. Niezbędnik Inteligenta” nr 11 z dnia 19 marca 2005.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1932136