Poetyka dawniej i dziś

• Authors: Teresa Kostkiewiczowa

Title variants

EN

The Past and the Future of Poetics

Abstracts

EN

The meaning of the word “poetics,” as derived from the Aristotle’s understanding given in Poetics, points to the ways of creating works of the art of word, their components and connections as, well as the formation of utterances. It also reveals the humanistic character of literary output being human products that are aimed at providing insights into the human world. Poetics presents a fundamental set of terms referring to a literary work, which are still used and, in fact, are indispensable in all areas of the contemporary literary, as well as cultural studies. Due to the changes in the field of literature itself, this set of terms and notions is constantly being updated, and it is still open in terms of both its components and their senses. It constitutes a conceptual framework, some elements of which are universal and operational in nature, and some connected with a particular cognitive horizon and a certain way of perceiving and understanding literature. Poetics is not a permanent theoretical model of literariness, nor is it a set of instructions determining an interpretation of a literary work. It aims at establishing certain testable tools which are indispensable not only in literary studies, but also in studying all other forms having a semiotic content (intersemiotic poetics). For this reason, certain basic terms and notions applied in poetics can be seen as important epistemological categories in which the human mind perceives the world.

PL

Wywiedziony z Poetyki Arystotelesa źródłowy sens słowa „poetyka” wskazuje na sposoby wytwarzania przedmiotów sztuki słowa, ich elementy składowe i powiązania, na skonstruowanie wypowiedzi. Odsłania on także humanistyczny charakter twórczości literackiej jako wytworu ludzkiego i mówiącego o ludzkim świecie. W Poetyce wypracowany został podstawowy repertuar pojęć i nazw odnoszących się do dzieła literackiego, który jest ciągle aktualny i niezbędny we wszystkich odmianach dzisiejszej refleksji literaturoznawczej, ale też kulturoznawczej. Jest on uzupełniany w związku z przemianami samej literatury, ma charakter otwarty zarówno z punktu widzenia jego składników, jak i sensów w danym momencie przypisywanych jego elementom. Stanowi ramę pojęciową, której pewne składniki mają charakter uniwersalny i operacyjny, inne zaś są związane z określonym horyzontem poznawczym i pojmowaniem literatury. Poetyka nie jest ani niezmiennym teoretycznym modelem literackości, ani zespołem dyspozycji kierujących interpretacją dzieła, ale obszarem wypracowywania intersubiektywnie sprawdzalnych narzędzi, niezbędnych a badaniach twórczości słownej, a także innych typów przekazów znakowych (poetyka intersemiotyczna). Z tego względu podstawowe pojęcia i terminy poetyki można więc pojmować jako istotne kategorie epistemologiczne, w jakich umysł ludzki postrzega świat. 

Keywords

EN

poetics; literary theory; theoretical and literary terminology

PL

poetyka; teoria literatury; terminologia teoretycznoliteracka

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Tematy i Konteksty
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 3
• Pages: 35-44

Dates

published

2013

Contributors

author

Teresa Kostkiewiczowa

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Identifiers

Biblioteka Nauki

27311214