Literatura. Nieszczęśliwy polonista i płynna nowoczesność

• Authors: Mariusz Kalandyk

Title variants

EN

Literature. The Unhappy Polish Teacher and the Fluid Modernity

Abstracts

EN

The main thesis of the article is the conviction that the efficiency of Polish teachers’ influence on their students depends on several factors, including the following: restoring the readers’ commitment by making literature classes more attractive, enriching teaching styles during Polish classes, introducing new theoretical literary ideas into the school practice and creating a dictionary of intersemiotic poetics. The author presents the state of readership in Poland as a starting point for finding the reasons for the crisis of Polish teaching at school. Moreover, he shows various social, cultural and civilisational contexts which have changed the position of the Polish language classes in the hierarchy of importance of school subjects. However, the main issue here is the problem of the effective use of various theoretical literary interpretations in order to increase the attractiveness of reading the books from the obligatory reading list, as well as other cultural texts. It seems particularly relevant to convince teachers of the importance of their theoretical and methodological competences, allowing for the new styles of reading in the pedagogical practice. The article outlines selected directions of research and their possible pedagogical applicability. It also emphasises that in the “No Reading Age” it is essential to look for the forms which may facilitate the comprehension of belles-lettres and create a universal language of terms to describe the nature of numerous artistic phenomena (prose, poetry, films, paintings, etc.). Moreover, the article presents the advantages of new core curriculum, in which textocentrism becomes the main didactic directive.

PL

Główną tezą artykułu jest przekonanie, że o skuteczności oddziaływania nauczycieli polonistów na podopiecznych decyduje kilka warunków. Są to m.in.: uatrakcyjnienie lekcji literatury a poprzez nie powrót do zaangażowanego czytelnictwa, wzbogacenie stylów uczenia na lekcjach języka polskiego, wprowadzenie nowych idei teoretycznoliterackich do szkolnej praktyki oraz zbudowanie słownika poetyki intersemiotycznej. Autor przedstawia stan czytelnictwa w Polsce jako punkt wyjścia do szukania przyczyn kryzysu szkolnej polonistyki. Przedstawia także konteksty społeczne, kulturowe i cywilizacyjne, które zmieniły miejsce „polskiego” w hierarchii ważności przedmiotów szkolnych. Głównym zagadnieniem jest tu jednak problem efektywnego wykorzystania różnego rodzaju wykładni teoretycznoliterackich do podnoszenia atrakcyjności czytania lektur i innych tekstów kultury. Szczególnie ważne wydaje się przekonanie nauczycieli do tego, jak ważne są ich kwalifikacje teoretyczne i metodyczne, uwzględniające w praktyce pedagogicznej nowe style czytania. W artykule przedstawiono w sposób szkicowy wybrane orientacje badawcze i pokazano ich możliwą pedagogiczną przydatność. Podkreślono, że w dobie nieczytania ważne staje się szukanie form ułatwiających rozumienie tekstów literatury pięknej oraz tworzenie uniwersalnego języka pojęć, które będą mogły opisać naturę wielu różnych fenomenów artystycznych (prozy, poezji, filmu, obrazu itp.). Pokazano także walory nowej podstawy programowej, w której naczelną dyrektywą dydaktyczną i metodyczną staje się tekstocentryzm.

Keywords

EN

poetics; core curriculum; reading; methodology of teaching Polish literature and language; intersemiotic poetics; hermeneutics; deconstruction; cultural research; pragmatism

PL

poetyka; podstawa programowa; czytelnictwo; metodyka nauczania literatury i języka polskiego; poetyka intersemiotyczna; hermeneutyka; dekonstrukcja; badania kulturowe; pragmatyzm

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Tematy i Konteksty
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 3
• Pages: 288-301

Dates

published

2013

Contributors

author

Mariusz Kalandyk

• Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Identifiers

Biblioteka Nauki

27311213