O transcendentalizmie oddziaływań zwrotnych

• Authors: Krzysztof Kościuszko

Title variants

EN

On the Feedback Based Transcedentalism

Abstracts

EN

In the article I put forth a new version of transcendentalizm which takes into account the current developments in science and philosophy. Ideas behind this transcendentalism are laid down in the course of discussion with authors like P.M. Churchland, J.J.C. Smartem, K. Popper, J. Searl, S. Pinker, E. Husserl, I. Kant and J. Konorski. I argue that transcendentalism should allow for conditions of possibility of knowledge quite different from those highlighted in orthodox accounts of transcendetalism by Kant or Husserl. More precisely, it should take into account the chemical, biological (neuronal) as well as psychological, economical and cultural conditions of cognition. The thinking self (the knowledge-producing self) can emerge granted that these conditions are met. All the possibility conditions interact (e.g. biological processes influence mental processes and vice versa), and while influencing the mind, they are also created and modulated by it feedback mechanisms.

PL

W artykule proponuję nową wersję transcendentalizmu, uwzględniającą współczesny stan nauki oraz filozofii. Idee tego transcendentalizmu prezentuję w toku dyskusji z P. Churchlandem, J.J.C. Smartem, K. Popperem, J. Searlem, S. Pinkerem, E. Husserlem, I. Kantem i J. Konorskim. Transcendentalizm winien uwzględnić całkiem inne warunki możliwości ludzkiej wiedzy, aniżeli warunki opisywane przez ortodoksyjne interpretacje transcendentalizmu Kanta i Husserla. Powinno się uwzględnić warunki chemiczne, biologiczne (neuronalne), psychologiczne, ekonomiczne i kulturowe. Myślące ja (ja tworzące wiedzę) może zaistnieć dzięki tym warunkom. Wszystkie one oddziałują na siebie wzajemnie (np. procesy biologiczne wpływają na procesy mentalne i na odwrót), lecz oddziałując na umysł są też te warunki przezeń formowane w działaniach zwrotnych.

Keywords

EN

transcendentalism; chemical; biological; psychological; economical; cultural conditions of cognition

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• Journal: Filozofia i Nauka
• Year: 2013
• Volume: 1
• Pages: 54-62

Dates

published

2013

Contributors

author

Krzysztof Kościuszko

• Instytut Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Identifiers

Biblioteka Nauki

31341580