The Catholic Church and the Non-sacramental Marriages

• Authors: Ewa Miszczak
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dane statystyczne wskazują, iż z roku na rok w Polsce, kraju tradycyjnie chrześcijańskim, wzrasta liczba rozwodów. Nikogo nie dziwi już fakt rozwodu jako tolerowanej i powszechnej formy zakończenia niesatysfakcjonującego związku małżeńskiego. Śledząc dynamikę rozwodów, należy uzmysłowić sobie, iż każdego roku przybywa średnio 90.000–100.000 osób rozwiedzionych, z których duża część wchodzi w kolejne związki małżeńskie lub kohabitacyjne, nieakceptowane przez Kościół. Zatem z każdym kolejnym rokiem zwiększa się liczba członków Kościoła, którzy z racji swej sytuacji cywilnej nie mogą uczestniczyć w pełni życia religijnego i zwiększają szeregi zbiorowości „związków niesakramentalnych”. Skala rozwodów stała się już na tyle duża, iż budzi niepokój duchowieństwa i wymaga podjęcia konkretnych działań w celu znalezienia miejsca dla rozwodników we wspólnocie wierzących, aby powstrzymać ich odejście od wiary i Kościoła. Niniejszy artykuł ma na celu prezentację aktualnego stanowiska Kościoła katolickiego wobec katolików połączonych w małżeństwo jedynie kontraktem cywilnym. Przedstawione jest w nim podłoże doktrynalne tego zagadnienia, wypływające z Pisma Świętego i Magisterium, ustalenia zawarte w dokumentach Kościoła, przykłady rozwiązań instytucjonalnych tego problemu (duszpasterstwa związków niesakramentalnych), stanowiące formę pomocy osobom niepogodzonym ze swoją pozycją i odsuniętych od pełni życia religijnego. Wzrost ilościowy takich duszpasterstw wskazuje na istnienia zapotrzebowania społecznego oraz na zmianę stanowiska Kościoła wobec związków cywilnych. Być może w przyszłości ta zmiana nastawienia wobec „jawnych grzeszników” obejmie także inne społeczności, dziś odsunięte od Kościoła. Dla socjologów jest to bardzo interesujące zjawisko obserwowane in statu nascendi.

EN

The statistics show that each year in Poland, a traditional Christian country, there is an increasing number of divorces. Nowadays the divorce is commonly perceived as a universal form of ending a failed marriage. Every year, on average, 90.000-100.000 people are divorced, and a large part of them remarry or live in cohabitation, which is not considered as valid and sacramental by the Church. Therefore, with each successive year more and more people are entering the ranks of “non-sacramental marriages” who may not fully participate in religious practices. The scale of divorces has already become large enough to raise concerns of the clergy and calls for concrete actions in order to find space for the divorced in the community of believers, to stop them from moving away from the faith and the Church. This article aims to present the current position of the Catholic Church towards the Catholics joined solely by civil union. It presents the doctrinal grounds stemming from Scripture and Magisterium, the arrangements contained in the documents of the Church,  institutional solutions of the problem (faith groups for non-sacramental marriages), which constitute a form of assistance to those who are excluded from full participation in religious life  Quantitative growth of such faith groups indicates the societal demands for this type of help and the change in the position of the Church towards civil unions. Perhaps in the future, this change of attitude towards “open sinners” will also affect other communities denounced by the Church.

Keywords

PL

Kościół katolicki; małżeństwa niesakramentalne; duszpasterstwa związków niesakramentalnych

EN

The Roman-Catholic Church; non-sacramental marriages; faith groups for non-sacramental marriages

• Publisher: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
• Journal: Konteksty Społeczne
• Year: 2015
• Volume: 3
• Issue: 1

Dates

published

2015

online

2020-11-19

Contributors

author

Ewa Miszczak

References

• Ewangelia wg Św. Marka. (1983). W: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia. Poznań-Warszawa: Wydawnictwo Pallotinum.
• Jan Paweł II. (2001). Familiaris consortio. Adhortacja apostolska o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym. Poznań: Oficyna Współczesna.
• Jan Paweł II. (1994). List do Rodzin Gratissimam sane Ojca Świętego Jana Pawła II. Pobrane z: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/gratissimam.html#
• Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Wydawnictwo Pallotinum.
• Kodeks Prawa Kanonicznego. (1983). Pobrane z: http://www.trybunal.mkw.pl/KodeksPrawaKanonicznego.pdf
• Konstytucja duszpasterska o Kościele „Gaudium et spes. (2005). Poznań: Wydawnictwo Pallotinum.
• Kowalczyk, D. (2015). Niewidzialna łaska, widzialny znak sakramentalny w kontekście dyskusji o możliwości dopuszczenia do Komunii świętej osób rozwiedzionych żyjących w związkach niesakramentalnych. Komunia duchowa. Pobrane z: http://www.niesakramentalni.pl/uploads/Media/2015_Kowalczyk.pdf/
• Miziołek, W. (1993). Duszpasterstwo małżeństw niesakramentalnych. W: M. Paciuszkiewicz, M. Topczewska-Metelska, W. Wasilewski (red.), Tęsknota i głód. O ludziach żyjących w związkach niesakramentalnych (s. 138-155). Warszawa: Oficyna Przeglądu Powszechnego.
• Mrozińska, M. (1993). Kościół z nich nie zrezygnował. W: M. Paciuszkiewicz, M. Topczewska-Metelska, W. Wasilewski (red.), Tęsknota i głód. O ludziach żyjących w związkach niesakramentalnych (s. 174-180). Warszawa: Oficyna Przeglądu Powszechnego.
• Niesakramentalni.pl. (2015, 27 maj). Niesakramentalni - Duszpasterstwo Małżeństw Niesakramentalnych. Pobrane z: http://www.niesakramentalni.pl
• Nowak, W. SJ, (2015, 22 maj). Ewangelia, rozwody, związki niesakramentalne (I). Pobrane z: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TM/zwiazki_niesakramentalne.html#
• Paciuszkiewicz, M. (1993). Zamiast wstępu: Duszpasterstwo związków niesakramentalnych. W: M. Paciuszkiewicz, M. Topczewska-Metelska, W. Wasilewski (red.), Tęsknota i głód (s. 5-10 ). Warszawa: Oficyna Przeglądu Powszechnego.
• Paciuszkiewicz, M. (1999). Drogi powrotu. O ludziach żyjących w związkach niesakramentalnych, w separacji i rozwiedzionych samotnych. Ząbki: Wydawnictwo Apostolicum.
• Pałyga, J. (1993). Rozmowy z księdzem Bozowskim. W: M. Paciuszkiewicz, M. Topczewska-Metelska, W. Wasilewski (red.), Tęsknota i głód. O ludziach żyjących w związkach niesakramentalnych (s. 181-186). Warszawa: Oficyna Przeglądu Powszechnego.
• Pałyga, J. (1999). Oni też chcą być wierni. Ząbki: Wydawnictwo Apostolicum.
• Rocznik Demograficzny. (2008). GUS Warszawa, PDF, Tab. 1 (51) Małżeństwa zawarte i rozwiązane (s. 207).
• Rocznik Demograficzny. (2014). GUS Warszawa, PDF, Tab. II B, Ruch naturalny i migracje ludności, s. 40, Tab. 14 (73) Nowożeńcy w 2013 r. według wieku, poprzedniego stanu cywilnego oraz roku rozwiązania poprzedniego małżeństwa (s. 256).
• Salij, J. (1993). Kościół a małżeństwa osób rozwiedzionych. W: M. Paciuszkiewicz, M. Topczewska-Metelska, W. Wasilewski (red.), Tęsknota i głód. O ludziach żyjących w związkach niesakramentalnych (s. 127-137). Warszawa: Oficyna Przeglądu Powszechnego.
• Sztychmiler, R. (1997). Istotne obowiązki małżeńskie. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
• Świerczek, A. (2013). Wolne związki w świetle nauczania Kościoła o małżeństwie. Refleksja teologiczno-moralna. Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM.