Na drodze od „czarnego” do „zielonego” trójkąta pograniczna

• Authors: Katarzyna Knippschild

Title variants

EN

On the way from black towards green border triangle

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pogranicze polsko-niemiecko-czeskie na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku nazywano „czarnym trójkątem” z powodu silnie zdegradowanego środowiska naturalnego. Przemiany społeczno-gospodarcze związane z rozszerzaniem Unii Europejskiej, a zwłaszcza możność skorzystania z zewnętrznych środków pomocowych pozwoliły na intensywne, transgraniczne działania rewitalizacyjne, które doprowadziły do zmiany image’u rejonu, który obecnie jest określany jako „zielony trójkąt”. Międzynarodowa grupa naukowców pod kierownictwem Instytutu Rozwoju Przestrzennego im. Leibniza w Dreźnie podjęła próbę oceny przebiegu ekologicznych procesów rewitalizacji i rozwoju pogranicza. Badaniami objęto zmiany zachodzące w latach 1990–2006.Wyniki tych prac mają znaczenie dla określenia przyszłych działań, służących dalszemu transgranicznemu rozwojowi tego obszaru.

EN

Ateam of researchers at the Leibniz Institute of Ecological and Regional Development in Germany carried out an evaluation of processes of ecological revitalisation and of progresses in development of the Polish-German-Czech borderland together with Czech and Polish experts. Investigations focused on identification of indicators and on evaluation of quality of environment and life. In each country three types of settlements have been selected and investigated: rural, industrial and touristic. This paper summarises changes in the socio-economic and ecological situation in the period 1990–2006 in the area of the “black triangle”. The severe ecological situation of this area required intensive measures with cross-border character. Political changes allowed solutions and deepened cross-border contacts for joint concentration on environmental protection. Standards issued by the European Union provided objective guidelines for all three countries.Within a short period quality of natural environment enhanced considerably. External funding pushed on this process of revitalisation and contributed to a steady change of the region’s image to an attractive “green border triangle”. Enhancement of attractiveness and competitiveness of the Polish-German-Czech border region is not only dependent of EU funding but also a result of the will of cross-border cooperation, cross border utilization of resources, negotiating legal and mental barriers as well as generation of long-term win-win situations. Achallenge for the regions remains to develop this area into an economic, ecological and cultural valuable European region instead of becoming a transit region.

Keywords

PL

polsko-niemiecko-czeski obszar pogranicza; czarny trójkąt; transgraniczna ochrona środowiska; jakość środowiska; jakość życia

EN

Border region; quality of environment and life; revitalisation; cross-border cooperation; Border region; quality of environment and life; revitalisation; cross-border cooperation

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2010
• Issue: 12
• Pages: 149-164

Dates

published

2018-10-19

Contributors

author

Katarzyna Knippschild

• Instytut Ekologiczny Rozwoju Przestrzennego im. Leibniza w Dreźnie

References

• Knippschild R. 2008. Grenzüberschreitende Kooperation: Gestaltung und Management von Kooperationsprozessen in der Raumentwicklung im deutsch-polnisch-tschechischen Grenzraum. Dresden.
• Krämer R. 2002. Aktiv in Europa – Die ostdeutschen Länder in der Europäischen Union, Brandenburgische Landeszentrale für politische Bildung. Potsdam.
• Krätke S., Heeg S., Stein R. 1997. Regionen im Umbruch. Probleme der Regionalentwicklung an den Grenzen zwischen Ost und West. Campus, Frankfurt/Main.
• Leibenath M., Kochan B., Witschas S. 2007. Natura 2000 und grenzüberschreitender Biotopverbund an der polnisch-deutschen und der tschechisch-deutschen Grenze. Natur und Landschaft, Juni 2007: 174–268.
• Mathey J., Stutzriemer S. 2007. Grenzüberschreitende Landschaftsentwicklung – ein Rückblick.
• Materiały pokonferencyjne z sympozjum „Grenzraumentwicklung im Spiegel der Ereignisse” w dniu 19 lipca 2007 r. w Dreźnie.
• Mathey J., Stutzriemer S. 2009. Jakość środowiska w trójkącie pogranicza – rozwój i perspektywy.
• Materiały pokonferencyjne z sympozjum „Perspektywy polsko-niemiecko- czeskiego trójkąta pogranicza – potencjały i strategie“ w dniu 12 maja 2009 r. w Pradze.
• Perduta J. 2009. Wandlungsprozesse in den nationalen Teilräumen – Polen. Materiały konferencyjne– sympozjum, Praga 2009.
• Renner E. 2002. The Black Triangle-Area – Fit for Europe? AMBIO: A Journal of the Human Environment, 31(3): 231–235.
• Roch I. 2009. Entwicklungsphasen im sächsisch-böhmisch-schlesischen Dreiländereck. [W:] M. Jerabek, I. Roch 2009 (red.), Grenzübergreifende ökologische Regionalentwicklung. Acta Universitatis Purkynianae der Jan-Evangelista-Purkyne-Universität Ústí nad Labem. Tagungsband.
• Roch I., Zeneli 2009. Waldschäden als Schlüsselindikator langjähriger Umweltbelastungen im Dreiländereck – Materiały konferencyjne – sympozjum, Praga 2009.
• Roch I., Kobielska K. (red.) 2010. Trójkąt pogranicza niemiecko-czesko-polskiego. Aspekty demograficzne, środowiskowe i przestrzenne.
• Schmidt H.-J. 2009. Das lange Sterben der böhmischen Wälder. Sächsische Zeitung, 26.11.09.
• Slavik J. 2009. Wandlungsprozesse in den nationalen Teilräumen – Tschechien – Materiały konferencyjne – sympozjum. Praga 2009.
• Notatka prasowa Działu Prasowego Federalnego Ministerstwa Środowiska (BMU), nr 148/08.
• Program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego. 2002. Wrocław.
• Umweltpolitische Zusammenarbeit mit Mittel- und Osteuropa. 2008. BMU, Berlin.
• Wspólny raport o jakości powietrza w trójgranicznym regionie Republiki Czeskiej, Polski i Niemiec w roku 2004.
• Wspólny raport o jakości powietrza w regionie Czarnego Trójkąta w 1998 roku. 1999.
• Konsultowane strony internetowe
• http://epp.eurostat.ec.europa.eu – konsultowana 17.09–20.09.09
• http://www.czso.cz – konsultowana 17.09–20.09.09
• http://www.stat.gov.pl – konsultowana 17.09–20.09.09
• http://europa.eu/abc/history/1990–1999 – konsultowana 8.10.09
• www.mswia.gov.pl/„Komunikat XX posiedzenia z dnia 23.09.09” – konsultowana 29.10.09
• www.warschau.diplo.de/„Polsko-niemiecka współpraca w dziedzinie środowiska” – konsultowana 29.10.09
• http://www.programszwajcarski.gov.pl/ – konsultowana 29.10.09
• http://www.contribution-enlargement.admin.ch – konsultowana 29.10.09
• http://www.kprm.gov.pl/archiwum/7810_7829.htm – konsultowana 17.11.09
• http://www.mkoo.pl – konsultowana 17.11.09
• http://www.europa.sachsen.de/14854.htm – konsultowana 3.12.09