Wawrzyniec Feige – śląski protoplasta warszawskiej rodziny Kowalskich

• Authors: Mariusz Kowalski

Title variants

EN

Wawrzyniec Feige – the Silesian Progenitor of the Warsaw Line of the Kowalski Family

Abstracts

EN

According to a family story, Jan Kowalski settled in Warsaw at the end of the 19th century, after escaping from Prussia, where he did not want to do the military service. Genealogical research reveals a slightly different course of events. Jan's father, Wawrzyniec Feige, fled from Prussian Silesia. However, the reason was an in absentia prison sentence (6 months) for petty theft (wood from the forest). In order to cross the border with his entire family, he used the documents of the late Michał Kowalski. Later generations of the Kowalski family knew neither Wawrzyniec's story nor his real name. Nevertheless, the Kowalski family carry the same Y-DNA haplogroup as men named Feige and men named Schultz, whose ancestors lived in Silesia in the 18th century. It is very likely that the characteristic mutation arose in the 16th century in Silesia and involved a man with the surname Feige. This surname was used in the Silesian area as early as in the 15th century and most likely came from the name Feit (Latin: Vitus).

PL

Według rodzinnej opowieści, Jan Kowalski osiedlił się w Warszawie pod koniec XIX wieku, po ucieczce z Prus, gdzie nie chciał odbywać służby wojskowej. Badania genealogiczne ukazują nieco inny przebieg wypadków. Z pruskiego Śląska uciekł ojciec Jana, Wawrzyniec Feige. Powodem była zaoczna kara więzienia (6 miesięcy) za drobne kradzieże (drewno z lasu). By z całą rodziną przekroczyć granicę posłużył się dokumentami nieżyjącego Michała Kowalskiego. Późniejsze pokolenia Kowalskich nie znały ani historii Wawrzyńca, ani jego prawdziwego nazwiska. Niemniej, Kowalscy należą do tej samej haplogrupy Y-DNA jak mężczyźni o nazwisku Feige oraz mężczyźni o nazwisku Schultz, których przodkowie w XVIII wieku mieszkali na Śląsku. Jest bardzo prawdopodobne, że charakterystyczna dla tej haplogrup mutacja powstała w XVI wieku na Śląsku i dotyczyła mężczyzny o nazwisku Feige. Nazwisko to używane było w okolicach Śląska już w XV wieku i najprawdopodobniej pochodzi od imienia Feit (łac. Vitus).

Keywords

PL

Kowalscy; Feige'owie; historia rodziny; Śląsk; Warszawa

EN

the Kowalski family; the Feiges; family history; Silesia; Warsaw

• Publisher: Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Journal: Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Year: 2023
• Volume: 11
• Issue: 11
• Pages: 101-117

Dates

published

2023

Contributors

author

Mariusz Kowalski

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

• https://orcid.org/0000000334170369

References

• Bahlow H., Schlesisches Namenbuch, Kitzingen/Main 1953.
• Bahlow H., Unsere Vornamen im Wandel der Jahrhunderte, Limburg an der Lahn 1965.
• Bertuch F. J., Allgemeine geographische Ephemeriden, Weimar 1812.
• Blasius D., Kriminalität und Alltag. Zur Konfliktgeschichte des Alltagslebens im 19. Jahrhundert, Göttingen 1978.
• Boroń P., Imiołczyk E., Ornament średniowiecznego buta z Rynku w Bytomiu - symbol miłości czy wyznacznik etniczny?, „Archeologia. Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu“, 2022, s. 207-227.
• Centrum Historii Rodziny w Warszawie, zasoby metrykalne.
• Cohn R. I., Yiddish Given Names: A Lexicon, Lanham, Toronto, Plymouth 2008.
• Deutsch als Fremdsprache. Słownik niemiecko-polski, polsko-niemieckie dla uczących sie języka niemieckiego, red. J. Forßmann, Ismaning 2008.
• Gieysztorowa I., Wstęp do demografii staropolskiej, Warszawa 1976.
• Groniowski K., Wychodźcy mazurscy i warmińscy w Królestwie Polskim w połowie XIX wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie 1960”, nr 2, s. 247-257
• Hatton S., Determining Children from Underused Sources: Jacob and Catherine Fought of Cumberland. County, Pennsylvania, “National Genealogical Society Quarterly” 2005, nr 93 (March), s. 38-51.
• Herbs, Spices, and Medicinal Plants. Recent Advances in Botany, Horticulture, and Pharmacology, 2, red. J. E. Simon, L. E. Craker, New York 1991.
• “Königlich-preußisches Zentral-Polizei-Blatt” 45, 14 marzec 1963.
• Kuchowicz Z., Z dziejów obyczajów polskich w wieku XVII i pierwszej poł. XVIII, Warszawa 1957.
• Łukasiewicz D., Przemiany przestępczości w Prusach w XVIII i XIX wieku (do 1871 r.), „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2014, nr 3, s. 65-96.
• Nejman E. H., Majątki (M-Z). Szlachta Sieradzka XIX wieku. Herbarz, [@:] http://www.tpzw.pl/files/herbarz/majatki_m-z.pdf (dostęp: 25 maja 2023).
• Rutkowski M., Russian–Prussian surrender of fugitives and deserters: cartel conventions of the 1840s and 1850s, “Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2021, nr 56/3, s. 5-39.
• Schlenger H., Die friderizianische Siedelung in Schlesien, „Der Oberschlesier 1936“, nr 6/7.
• Seibicke W., Historisches Deutsches Vornamenbuch: F-K, Berlin 1996.
• Sękowski R., Opole II. Mieszkańcy, życie i obyczaje w XVII i w początkach XVIII wieku, Opole 2016.

Identifiers

Biblioteka Nauki

32083681